Rutte noemde mensen die nu op skivakantie of een ander plezierreisje gaan opnieuw "ronduit asociaal". Volgens hem nemen zij het risico dat ze het virus importeren naar Nederland. Dat kan volgens hem grote gevolgen hebben nu de nog besmettelijkere varianten binnen de EU om zich heen grijpen.

"Dat kun je gewoon niet maken", aldus Rutte na afloop van de negende digitale coronatop met EU-leiders.

België kondigde vooraf aan een verbod op niet-noodzakelijke reizen te bepleiten, maar andere lidstaten spraken al meteen hun bedenkingen uit. Ze geven België wel de ruimte om zulke reizen zelf te verbieden, melden Belgische media.

Als het virus verder aan kracht wint, kunnen landen zich echter gedwongen zien zelf hun grenzen te sluiten, aldus Rutte. "Wij maken het natuurlijk ook al praktisch onmogelijk voor reizigers uit het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika om hier te komen."

Ook is het volgens hem niet uitgesloten dat bijvoorbeeld Duitsland de grenzen met andere EU-landen sluit. De Duitse bondskanselier Angela Merkel zinspeelt daar al op.

Verschillende landen vrezen dat het virus zich blijft verspreiden als mensen niet-noodzakelijke reizen blijven maken, zowel binnen als buiten de EU. Door de opkomende coronavarianten zou er een nieuwe pandemie kunnen uitbreken binnen een al bestaande pandemie.

Er is donderdagavond nog geen beslissing genomen over een Europees vaccinatiepaspoort, waar Zuid-Europese landen om hadden gevraagd. Daarmee zouden mensen die ingeënt zijn meer privileges krijgen. "In Brusselse burelen worden nu ongetwijfeld varianten van een vaccinatiecertificaat uitgewerkt, maar nu is het nog veel te vroeg", aldus Rutte.

EU-voorzitter Charles Michel is optimistisch over de kans dat de lidstaten het eens zullen worden over een gemeenschappelijk inentingsbewijs, maar benadrukte dat dit een medisch document zal zijn. "In een latere fase kunnen we bekijken of en in welke omstandigheden zo'n certificaat meer kan worden gebruikt", zei hij op een persconferentie na het overleg.

Griekenland opperde eerder dat mensen met een vaccinatiebewijs er zonder test en quarantaine op vakantie zouden kunnen gaan.

De Europese Commissie komt maandag met een voorstel om in de EU 'donkerrode zones' in te stellen, waar niet-noodzakelijke verplaatsingen aan banden worden gelegd. Het gaat om gebieden waar het coronavirus heel hard om zich heen grijpt, zegt Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen.

Personen die vanuit deze gebieden naar elders willen reizen, zouden voor vertrek op een coronabesmetting moeten worden getest en bij aankomst in een andere zone in quarantaine moeten. Von der Leyen hamerde erop dat de interne grenzen open moeten blijven om de interne markt niet te verstoren.