Duitsland registreerde woensdag bijna vijftienduizend positieve tests, een dagrecord en bijna het dubbele ten opzichte van een week eerder. De gedeeltelijke lockdown is vanaf aanstaande maandag van kracht: dan sluiten restaurants, theaters, bioscopen en bars de deuren en moeten de Duitsers hun niet-noodzakelijke reizen uitstellen.

Het Red Team, een groep wetenschappers en gezondheidsexperts die de overheid ongevraagd adviseert over de pandemie, noemt de oplaaiing van het virus een "onderdeel van een leerproces". Volgens oud-huisarts en voormalig ziekenhuisbestuurder Schellekens zoeken de Duitsers, net als het Nederlandse kabinet, naar de juiste maatregelen op het gepaste moment.

"Duitsland is Nederland daarin een stap voor, omdat het land sneller maatregelen neemt", legt Schellekens uit. Dat zorgt voor "concrete positieve resultaten", schreef het Red Team eerder. Duitsland neemt strenge maatregelen bij 50 positieve tests per 100.000 inwoners per week. Dan passeert Nederland net het niveau 'waakzaam', voegt Schellekens eraan toe.

Om strenge maatregelen in Nederland sneller te kunnen verantwoorden, moet de signaalwaarde van het aantal positieve tests per 100.000 inwoners per week aangescherpt én leidend worden, vindt Schellekens. Momenteel kijkt het kabinet volgens hem bij de overweging van maatregelen te veel naar de zorgcapaciteit.

"Toen het aantal positieve tests iedere tien dagen verdubbelde, duurde het nog enkele weken voordat zware maatregelen volgden. In Duitsland volgen dan meteen ingrepen die het aantal sociale contacten verminderen", aldus Schellekens.

Arts-microbioloog en hoogleraar Alex Friedrich, tevens onderdeel van het Outbreak Management Team, beaamt dat Nederland qua timing wat kan leren van de oosterburen. "We moeten begrijpen hoelang wij mogen afwachten. Onze zorgcapaciteit reikt niet zover als die van andere landen. Hoeveel golven hebben we nodig om dat te begrijpen?"

Daarbij plaatst Friedrich wel meteen de kanttekening dat een volledig Duits beleid zeer waarschijnlijk zou falen in Nederland, doordat beide landen zich constant in andere fases van de epidemie bevinden en het simpelweg andere landen zijn. Ook Jochen Mierau, gezondheidseconoom en wetenschappelijk directeur bij de Aletta Jacobs School of Public Health, ziet niets in het "plotseling overnemen van het Duitse beleid".

Duitsland werkt namelijk met een andere filosofie. Het land probeert het aantal besmettingen zo klein mogelijk houden, terwijl het Nederlandse kabinet probeert de druk op de zorg beheersbaar te houden, zo verklaart Mierau de verschillen in aanpak. "Daarom zet Duitsland snel kleine maatregelen in, die uiteindelijk gezamenlijk veel effect hebben. Nederland wil de zorgcapaciteit reguleren. Maar die signaalwaarde komt later onder druk te staan, waardoor later ineens veel forsere maatregelen getroffen worden."

Zowel Friedrich als Mierau is van mening dat het Duitse beleid niet beter is dan het Nederlandse. "De Duitse doelstelling is een goede doelstelling, maar in Nederland kunnen andere coronacijfers als een succes beschouwd worden, doordat een ander beleid wordt gevoerd", aldus Mierau.

De recente corona-uitbraak in Duitsland wordt door beide experts als "onvermijdelijk" omschreven, en mag niet gelden als een punt van kritiek. Volgens Mierau kon Duitsland het virus maar geringe tijd buiten de deur houden, aangezien het virus in Europa om zich heen greep. Hij noemt het een succes dat Duitsland tot dusver een lockdown kon voorkomen en wijst op de Duitse horeca, die anderhalve maand langer volledig openbleef dan de Nederlandse horeca.

Friedrich, die eerder in een Duits ziekenhuis als hoofd infectiebestrijding actief was, noemt het ook een pluspunt van het Duitse beleid. "Duitsland bevindt zich in dezelfde situatie waarin wij ons zes weken geleden bevonden, maar roept nu al een lockdown af. Zij zijn er vroeg bij en hun tactiek hit hard and early lijkt beter te werken, onder meer voor de economie."

Het Red Team adviseert verder een koerswisseling. Zo moet volgens de deskundigen meer geïnvesteerd worden in het bron- en contactonderzoek en het testsysteem. Daarmee kunnen GGD's opschalen bij stijgende coronacijfers en wordt het contactonderzoek niet in handen van coronapatiënten zelf gelegd. "Het beleid moet structureel anders om een derde golf te voorkomen."

Friedrich noemt het te makkelijk om eenzelfde beleid te voeren als een ander land. Ook Mierau ziet geen reden om het beleid halsoverkop om te gooien. "We nemen het Duitse beleid langzaamaan al over, denk aan de legerinzet bij teststraten en de mondkapjesplicht. In twee tot drie maanden is onze basis vrijwel hetzelfde."