"Door afstand te houden, geven we ruimte aan elkaar. Dat blijft cruciaal", zei Rutte.

Per 1 juli worden enkele coronamaatregelen versoepeld. Dat wordt een spannend moment, zei de premier. "We krijgen meer ruimte, omdat we afstand houden. Dat is de boodschap die ik het liefst van de daken wil schreeuwen. Als we daarin verslappen, is de kans dat we meer beperkingen moeten doorvoeren reëel."

Hygiëneregels zoals vaker je handen wassen, het advies om zoveel mogelijk thuis te werken en jezelf te laten testen bij klachten veranderen niet.

De premier haalde aan dat onlangs voor het eerst in maanden binnen een etmaal geen coronapatiënt overleden is. "We staan op een punt dat we de eerste loopings en scherpste bochten hebben gehad. Voor nu."

"Het grote gevaar is nu dat we denken: mooi, dat was de coronatijd, terug naar de onze", vervolgde Rutte. De cijfers zijn volgens hem nu goed, omdat Nederlanders zich aan de regels hielden.

Zonder de maatregelen en aanpassing van het gedrag, zou Nederland met 135.000 ziekenhuisopnames te maken hebben gehad en zouden ruim 35.000 coronapatiënten op de intensive care zijn beland. Rutte: "Plekken die we nooit ofte nimmer hadden kunnen realiseren. Pieken die we nooit aan hadden gekund. Getallen die ons land zouden hebben ontwricht."

Rutte kondigde woensdag versoepelingen voor binnen- en buitenactiviteiten aan.

Eerder was al aangekondigd dat theaters en bioscopen per 1 juli het maximale aantal bezoekers mochten verhogen van dertig naar honderd. Daar komt nu een versoepeling bovenop: op locaties waarvoor van tevoren wordt gereserveerd, geldt geen maximum meer. Vooraf moet ook worden gecheckt of de bezoekers geen COVID-19-klachten hebben.

Dat is niet alleen goed nieuws voor bijvoorbeeld evenementenhal Rotterdam Ahoy en Koninklijk Theater Carré in Amsterdam, maar ook voor grote restaurants en cafés.

Voor activiteiten buiten geldt bij evenementen tot 250 bezoekers geen zitplaats, checkgesprek of reservering meer nodig is en staan mag. Met uitzondering van de terrassen, daar moet voor iedereen kunnen zitten. Per 1 juli hoeft er geen 1,5 meter afstand te worden gehouden als er zogeheten 'kuchschermen' worden geplaatst. Volgens Rutte is daardoor de buurtbarbecue en een bezoek aan een amateurvoetbalwedstrijd weer mogelijk.

Er gelden geen maximale aantallen als er vaste zitplaatsen zijn, er is gereserveerd en er een checkgesprek heeft plaatsgevonden. "Een grote sportwedstrijd of festival wordt weer denkbaar", zei Rutte.

Concreet betekent dat het bijwonen van een wedstrijd in stadions zoals de Johan Cruijff ArenA of De Kuip weer is toegestaan, zolang toeschouwers onderling maar 1,5 meter afstand houden. Spreekkoren, hard meezingen of schreeuwen in groepsverband is alleen niet toegestaan. "Fluister hoera als er wordt gescoord", suggereerde Rutte.

De versoepeling betekent niet dat het evenementenseizoen direct weer opgestart kan worden, omdat de aanvraag van vergunningen tijd kost, waarschuwde de premier. "Dat kan in ieder geval niet voor de tweede helft van augustus."

Ook hier moet altijd de noodzakelijke afstand worden gehouden.

De afgelopen dagen lekten al enkele besluiten uit. Zo gaan de geplande versoepelingen per 1 juli zoals verwacht door. Dit betekent dat onder andere sportscholen, sauna's, (sport)kantines en casino's de deuren weer mogen openen.

Ook wordt het openbaar vervoer verder opengesteld voor niet-noodzakelijke reizen. Het kabinet vraagt nog wel om de spits en drukte in het algemeen te mijden om overvolle treinen en bussen te voorkomen. Ook mogen mensen uit verschillende huishoudens weer samen in een auto reizen, het kabinet adviseert in zo'n geval wel een mondkapje te dragen.

De middelbare scholen mogen na de zomervakantie weer helemaal open. Leerlingen gaan sinds begin deze maand al deels weer naar school, zodat de anderhalvemeterregel kan worden nageleefd. Die afstand is straks voor scholieren onderling niet meer nodig, vindt het kabinet. Docenten en ander onderwijspersoneel moeten zich hier wel aan houden.

Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.