Het aantal ziekenhuis- en ic-opnames gaat al weken de goede kant op. Toch zijn er virologen die zeggen dat er een tweede golf gaat komen. In hoeverre denkt u dat die tweede golf er komt?

"Dat weet ik eigenlijk niet. Als we maatregelen versoepelen en we gaan iets te ver, dan komt er een tweede golf. We zetten alles op alles om hele goede monitoring op te stellen, waarbij we zo goed mogelijk in de gaten houden waar het aantal besmettingen begint toe te nemen, zodat we zo snel mogelijk maatregelen kunnen aanpassen. Als dat goed werkt kunnen we het vrij snel de kop indrukken."

Dat heeft dus met ons gedrag te maken. Een tweede golf is dus geen zekerheid?

"Ja, we hoeven geen tweede golf te krijgen. Het is niet een soort natuurwet dat die moet komen. We weten dat de hele drastische maatregelen zoals we die nu hebben genomen werken. Als we gaan versoepelen is het heel moeilijk om te zeggen: als we dit doen komt er een tweede golf. Maar het zou kunnen dat er dan een opleving komt."

Bent u bang voor die opleving van het virus?

"Ja, maar op dezelfde manier zoals iedereen er bang voor is. Ik vond het echt niet fijn om die eerste golf mee te maken. Hoeveel mensen er erg ziek waren, hoeveel mensen op de ic lagen, die aantallen waren enorm groot. Persoonlijk heb ik daar best wel wat angst voor, dat is echt iets wat we niet nogmaals moeten willen."

"Aan de andere kant: wat is de kans dat het gebeurt? We proberen die zo klein mogelijk te houden. En áls die tweede golf komt, dat het dan een tweede golfje wordt."

U vraagt wat de kans op een tweede golf is, maar wat is daarop uw eigen antwoord?

"Het virus kan zich heel snel verspreiden. Als we alle maatregelen op zouden heffen en twee weken vakantie zouden nemen van alle coronamaatregelen, dan zou het virus om zich heen grijpen, alle ic's volstromen en we zouden een enorm overbelaste zorg krijgen."

"Als je het zo bekijkt hebben we eigenlijk veertien dagen van onachtzaamheid nodig om weer teruggeworpen te worden. Je bent er dus nooit heel ver vandaan. Maar wij doen er alles aan om te voorkomen dat die tweede golf er komt."

Het is dus niet zo dat u het kabinet heeft geadviseerd: de kans op een tweede golf is zo klein, ga maar vast een routekaart van versoepelingen maken?

"Wij hebben die routekaart niet vooraf met modellen doorberekend. Waarop die kaart is gebaseerd moet je dus echt aan het kabinet vragen. Het is ook niet aan het RIVM om de afweging te maken tussen de belangen van de volksgezondheid en de economie en het welzijn van mensen. En het is al helemaal onmogelijk om dat in een model te doen."

Maar de adviezen over wat er de komende maanden telkens aan versoepelingen kan worden doorgevoerd worden wel gebaseerd op de modellen van het RIVM. Wat voorspellen die modellen?

"De prognoses van het aantal ziekenhuis- en ic-opnames laten zien dat we naar een heel laag aantal nieuwe opnames per dag gaan als we met de huidige maatregelen doorgaan. Als we die aantallen laag willen houden, kunnen we het beste doorgaan met wat we nu doen. Maar volgens mij worden daar niet veel mensen blij van."

Hoe ver kunnen die modellen vooruitkijken?

"Eigenlijk extrapoleer (het doortrekken van een grafiek op basis van eerdere resultaten, red.) je datgene wat je in het verleden hebt gezien. Je kijkt dus niet zozeer vooruit, maar een beetje terug en die lijn trek je door. In die modellen kunnen we vooruitkijken tot ongeveer 1 november."

"Maar daarin is geen rekening gehouden met besmettingsgevallen die af en toe uit het buitenland komen of een uitbraak in een verpleeghuis. Ook een versoepeling van maatregelen of een gedragsverandering van mensen is daar niet in meegenomen. De voorspelling wordt dus steeds minder realistisch. In het realistische gedeelte kunnen we maar een maand vooruitkijken."

Toch wordt op de routekaart al gesproken over 1 september. Hoe reëel zijn al die versoepelingen?

"In de plannen van de regering gaat het ook over goed bron- en contactonderzoek. Ik denk dat dat lokaal goed werkt. Zodra je merkt dat er ergens in Nederland een opleving is, dan zou je daar heel gericht op af kunnen gaan en dat de kop indrukken voordat het het hele land weer ingaat. Dat geeft mij de hoop dat we het aankunnen, al is die garantie er ook niet."

"Maar ik zei al eerder: je ziet hoe makkelijk we weer terug kunnen vallen. Volgens onze modellen zullen we de basismaatregelen langere tijd moeten houden. Dus handen wassen, houd afstand en schud geen handen. De beste manier om besmetting tegen te gaan zijn die basismaatregelen. Het is niet leuk, maar wel te doen. En als we dat volhouden wordt de kans op een tweede golf veel kleiner. Het is verstandig dat vol te houden tot er een vaccin of een goed geneesmiddel is."

Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.