Hoewel het nog maar de vraag is of het werkt, wordt het verplicht dragen van mondmaskers uit voorzorg ingevoerd omdat het in het openbaar vervoer zo goed als onmogelijk is om de 1,5 meter afstand te houden. Omdat er geen grotere schaarste mag ontstaan in de zorg, is het niet toegestaan om medische kapjes te dragen. Deze maskers hebben een filter en beschermen werknemers in de gezondheidszorg tegen het oplopen van het coronavirus.

RIVM-baas Jaap van Dissel legde donderdag tijdens de wekelijkse briefing in de Tweede Kamer uit dat het effect van het dragen van een mondkapje in de openbare ruimte niet eenduidig is: van twaalf internationale studies laten slechts drie een zeer licht positief effect zien bij het dragen van mondmaskers.

Volgens Rutte is de maatregel vooral bedoeld om ervoor te zorgen "dat jij niet degene bent die een ander besmet", aldus de premier tijdens de persconferentie.

Premier Rutte benadrukte woensdag tijdens de persconferentie over het versoepelen van de coronamaatregelen dat niet-medische mondkapjes alleen met het juiste gebruik mogelijk effectief kunnen zijn:

• Voor het opzetten van een masker is het belangrijk om je handen te desinfecteren, zodat het masker niet besmet raakt. Gebruik de touwtjes of elastieken om je mondkapje op te zetten.
• Het is essentieel dat een mondkapje goed aansluit op je gezicht. Het masker moet dus strak zitten en er mag geen haar tussenkomen.
• Een gezichtsmasker mag tijdens het dragen niet even om de nek hangen en daarna weer worden opgezet: dan kunnen binnen- en buitenkant van het mondkapje besmet raken. Het is überhaupt niet verstandig om het masker tijdens het dragen aan te raken, eveneens vanwege besmettingsgevaar.
• Het is niet verstandig om hetzelfde mondkapje meerdere malen te dragen. Aangeraden wordt een mondmasker meerdere malen per dag te vervangen.
• Bij het afzetten van een mondkapje, moet je meteen je handen goed wassen. In het geval van een herbruikbaar gezichtsmasker, moet deze meteen op hoge temperatuur worden gewassen en steriel bewaard worden, bijvoorbeeld in een afgesloten zakje. Wegwerpmondkapjes kunnen bij het restafval.

Donderdag maakten webwinkel bol.com, de drogisterijketens Kruidvat, Etos en Trekpleister en de HEMA bekend niet-medische mondkapjes te gaan verkopen. Dat deze ketens dit gaan verkopen, geeft echter geen garantie: de kans bestaat dat er flink gehamsterd gaat worden.

Medische mondkapjes zijn te herkennen aan een CE-markering, wat bewijst dat het product voldoet aan de wettelijke kwaliteitseisen binnen de Europese Unie.

Voor niet-medische maskers bestaan geen kwaliteitseisen en er is ook geen keurmerk. Aan het ontbreken van een markering kan je ze dus herkennen.

Zoals Rutte woensdag tijdens de persconferentie zei, is het ook een optie om zelf een mondkapje te maken. De maskers kunnen gemaakt worden van diverse materialen. Katoen is volgens het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het geschiktst voor het maken van een niet-medisch mondkapje.

Online worden dan ook veel naaipatronen gedeeld. Mondkapjes kunnen gemaakt worden van bijvoorbeeld vaatdoeken, t-shirts en sokken. Het belangrijkst is dat er voor een naaipatroon wordt gekozen waarbij het mondkapje goed aansluit op het gezicht.

Rutte zei woensdag tijdens de persconferentie dat er op de website van Rijksoverheid een pagina komt met instructies voor het maken van mondkapjes, maar die pagina is nog niet live.

Volgens Jaap van Dissel van het RIVM niet. "Er zijn ook sjaals waar je doorheen kunt kijken", zei hij donderdag tijdens de wekelijkse briefing in de Tweede Kamer. En dat soort 'maskers' houden geen virusdeeltjes tegen.

Wie geen mondkapje draagt in het openbaar vervoer, moet rekening houden met een boete. Er moet nog besloten worden hoe hoog deze boete gaat zijn.

Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.