
Trump en corona: van 'hoax' naar 'onder 100.000 doden doen we het goed'
Meld je aan
31 december: Persbureau AP meldt dat China onderzoek doet naar een "uitbraak van een luchtwegaandoening in de centraal gelegen stad Wuhan".
JANUARI
De eerste Amerikaanse reactie komt van de Centers for Disease Control (CDC), equivalent van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Amerikanen krijgen het advies voorzichtig te zijn als ze naar China reizen.
In de weken die volgen steekt het coronavirus ook buiten China de kop op.
21 januari: De eerste coronabesmetting wordt vastgesteld in de staat Washington.
22 januari: Op het Wereld Economisch Forum in Davos vraagt een journalist Trump of hij een plan heeft om verspreiding van het virus in de VS te voorkomen. Hij antwoordt bevestigend en voegt daaraan toe dat het "heel goed zal worden aangepakt".
Maakt hij zich zorgen over een pandemie? "We hebben het volledig onder controle. Het is één iemand die vanuit China komt, en we hebben het onder controle."
27 januari: "We hebben nauw contact met China over het virus. Er zijn heel weinig gevallen gemeld in VS, maar we houden het goed in de gaten. We hebben China en president Xi (Jinping, de president van China, red.) alle nodige hulp aangeboden. Onze experts zijn buitengewoon", schrijft Trump op Twitter.
29 januari: De president maakt de oprichting van de Coronavirus Task Force van het Witte Huis bekend. Minister Alex Azar van Volksgezondheid en Sociale Zaken leidt het crisiscomité.
30 januari: "We werken nauw samen met China en andere wat betreft de corona-uitbraak. Slechts vijf mensen in de VS, allen herstellen goed."
31 januari: De VS sluit de grenzen voor alle buitenlanders die in de voorgaande twee weken in China zijn geweest (Hongkong en Macau uitgezonderd). Azar kondigt een noodsituatie voor de volksgezondheid af.
FEBRUARI
In een reconstructie van de coronarespons van de federale overheid noemt The New York Times februari de "verloren maand". Het crisisteam in het Witte Huis heeft veel branden te blussen: het weren van Chinese reizigers en de repatriëring van Amerikaanse diplomaten uit Wuhan en Amerikaanse passagiers van cruiseschepen. Testen op de aanwezigheid van het virus in eigen land is geen prioriteit: men gaat ervan uit dat de CDC de zaak onder controle heeft.
Het loopt anders. De test die door de CDC wordt ontwikkeld werkt niet goed. Het zal weken duren voordat er een oplossing komt. De maatschappelijke kritiek op het testbeleid zwelt aan, maar het zal tot begin maart duren voordat dit wordt gewijzigd.
10 februari: In een toespraak aan gouverneurs, een interview met Fox Business en tijdens een campagnebijeenkomst in New Hampshire zegt Trump dat het virus rond april waarschijnlijk verdwenen zal zijn. "Het ziet ernaar uit dat het virus tegen april, wanneer het een beetje warmer wordt, op wonderbaarlijke wijze verdwijnt", zegt hij tegen zijn aanhangers.

Een verzorgingshuis in Kirkland, Washington, was een van de eerste plekken in de Verenigde Staten waar het coronavirus opdook. (Foto: Reuters)
24 februari: Het Witte Huis vraagt het Congres om 1,3 miljard dollar (1,1 miljard euro) om het virus te bestrijden.
"Het coronavirus is volledig onder controle in de VS. We staan in contact met iedereen en alle relevante landen. De CDC en de WHO hebben heel hard en slim gewerkt. Aandelenmarkt begint er in mijn ogen heel goed uit te zien", aldus Trump op Twitter.
26 februari: Trump kondigt aan dat vicepresident Mike Pence de leiding over het crisisteam overneemt. Op een persconferentie herhaalt hij dat zijn regering in een vroeg stadium goed heeft gehandeld door de grenzen te sluiten. "Het aantal besmettingen lijkt in de afgelopen twee dagen te zijn gedaald", zegt hij over de situatie in de VS.
"CDC en mijn regering doen GEWELDIG werk bij de aanpak van het coronavirus, inclusief het heel vroeg sluiten van onze grenzen voor bepaalde werelddelen. De Democraten waren tegen, 'te snel', maar bleek het juiste besluit te zijn."
"Maar hoe goed we het ook doen, de Democraten blijven beweren dat we het slecht doen. Als het virus morgen zou verdwijnen, zouden zij zeggen dat we heel slecht, en zelfs incompetent, werk hebben geleverd. Niet eerlijk, maar zo is het nu eenmaal. We hebben trouwens tot nu toe geen enkele dode gehad. Laten we dat zo houden!"
(Zeker twee Democratische afgevaardigden bekritiseerden het reisverbod voor China, maar het leiderschap van de partij en de Democratische presidentskandidaten deden dat niet, red.)
"Nepnieuwszenders MSDNC (MSNBC, red.) en CNN doen al het mogelijke om het coronavirus zo slecht mogelijk te laten lijken en ze proberen zelfs de markten op te schrikken. En hun incompetente vrienden, de Niksdoende Democraten, praten alleen maar en doen niks. De VS staat er geweldig voor!"
27 februari: Tijdens een bijeenkomst in het Witte Huis zegt Trump over het virus: "Het zal verdwijnen. Op een dag - het is net een wonder - zal het verdwijnen."
28 februari: Trump vertelt zijn aanhangers op een rally in North Carolina dat ze "relatief snel" een vaccin kunnen verwachten. Hij verwijst naar zijn impeachment en vrijspraak in de Senaat en zegt dat het coronavirus hun "nieuwe hoax" is.
29 februari: Een patiënt in Washington overlijdt aan de gevolgen van het coronavirus, het eerste bevestigde sterfgeval in de VS.
Op een persconferentie in het Witte Huis zegt Trump: "We hebben de meest drastische stappen genomen om het coronavirus te confronteren. De meest drastische van welk land dan ook. En we zijn de populairste reisbestemming ter wereld, maar hebben veel minder ziektegevallen dan landen met veel minder reizigers of een veel kleinere bevolking."
MAART
2 maart: Trump en leden van het crisisteam bezoeken farmaceutische bedrijven om over de ontwikkeling van een vaccin te praten. De president zegt na afloop dat die bedrijven hem hebben verteld dat dit drie of vier maanden zal kosten. Immunoloog en topadviseur Anthony Fauci corrigeert hem: een jaar tot anderhalf is een realistischer vooruitzicht.
3 maart: De CDC schort alle regels op die testen op het coronavirus beperken. De aandelenbeurzen draaien hun slechtste week sinds het begin van de financiële crisis in 2008.
6 maart: Trump tekent een wet die 8,3 miljard dollar vrijmaakt voor de bestrijding van het coronavirus.
De roep om social distancing in de VS neemt toe. Trump bezoekt het hoofdkwartier van de CDC in Atlanta en zegt dat hij "over het algemeen niet geneigd is" reisbeperkingen of beperkingen op samenkomsten op te leggen.
8 maart: "We hebben een perfect gecoördineerd en gefinetuned plan in het Witte Huis voor onze aanval op het coronavirus. We hebben HEEL snel gehandeld door onze grenzen voor bepaalde gebieden te sluiten, wat een godsgeschenk was. De vicepresident doet geweldig werk. De nepnieuwsmedia doen alles om ons in een kwaad daglicht te stellen. Triest!"
9 maart: "Vorig jaar stierven er dus 37.000 Amerikanen aan de griep. Het zijn er gemiddeld 27.000 tot 70.000 per jaar. Niks wordt gesloten, het leven en de economie gaan door. Op dit moment zijn er 546 bevestigde gevallen van het coronavirus, met 22 doden. Denk daar maar eens over na!'"
10 maart: Trump praat met partijgenoten uit het Congres over de crisis. "En als mensen een test nodig hebben, kunnen ze een test krijgen. Als de professionals een test nodig hebben, als ze tests nodig hebben voor mensen, kunnen ze de test krijgen. Het is heel goed gegaan!"
Berichten uit getroffen regio's spreken dat tegen.
11 maart: De WHO roept het coronavirus uit tot pandemie. De VS sluit de grenzen voor buitenlandse reizigers uit 26 Europese landen. Dat wordt niet op voorhand besproken met de Europese Unie. Amerikanen in Europa moeten halsoverkop terug naar huis.
Reuters meldt dat het Witte Huis hooggeplaatste ambtenaren opdracht heeft gegeven vergaderingen over de coronacrisis aan te merken als topgeheim. Bronnen zeggen dat belangrijke deskundigen die niet over de juiste veiligheidsclassificatie beschikken worden buitengesloten.
"Iemand moet de Democraten in het Congres vertellen dat het coronavirus er niks om geeft bij welke partij je hoort. We moeten ALLE Amerikanen beschermen!"
12 maart: Witte Huis-adviseur Fauci vertelt het Huis van Afgevaardigden tijdens een hoorzitting dat het testbeleid van de VS niet is wat het moet zijn. "Het systeem is niet echt ingesteld op wat we op dit moment nodig hebben", zegt hij. "Dat is een miskleun, laten we dat toegeven."
De koersen op Wall Street kelderen. De S&P 500-index verliest 9,5 procent van zijn waarde, net als de Nasdaq. De Dow Jones verliest zelfs 10 procent.
13 maart: "Decennialang bestudeerde de CDC zijn testsysteem, maar deed er niets aan. Het zou altijd ongeschikt en langzaam zijn geweest voor een grootschalige pandemie, maar een pandemie zou nooit plaatsvinden, hoopten ze. President Obama bracht wijzigingen aan die de zaken alleen maar verder compliceerden."
13 maart: Trump wordt geconfronteerd met wat Fauci het Huis vertelde over het gefaalde testbeleid. Een journalist vraagt of hij daar de verantwoording voor neemt. "Ik aanvaard daar helemaal geen verantwoordelijkheid voor", zegt hij, "want we kregen een set omstandigheden, we kregen regels en specificaties voor een ander tijdperk, die niet waren bedoeld voor een gebeurtenis zoals deze, met de aantallen waar we het hier over hebben."
14 maart: Trump roept de noodtoestand uit en maakt 50 miljard dollar aan federaal geld vrij voor staten en territoria.
15 maart: Bijeenkomsten van vijftig of meer mensen worden landelijk verboden.
16 maart: Een journalist vraagt Trump welk rapportcijfer hij de corona-aanpak van zijn regering zou geven. Een 10, is het antwoord. "Ik vind dat we geweldig werk hebben gedaan." Hij zegt dat de zomer het virus kan "wegspoelen".
De aandelenbeurzen maken weer een historische duikeling en sluiten zo'n 12 procent lager. Het is de tweede grootste beurskrach uit de moderne geschiedenis na Zwarte Maandag in 1987.

Het coronavirus zorgde op 12 maart voor de tweede grootste beurskrach uit de geschiedenis. (Foto: Pro Shots)
17 maart: Het coronavirus wordt vastgesteld in West-Virginia. Het heeft daarmee alle vijftig staten bereikt. Californië legt als eerste staat grootschalige lockdownmaatregelen op. Andere staten volgen, maar er zijn ook staten, zoals Florida, waar alleen op lokaal niveau maatregelen worden genomen.
President Trump maakt een opvallende draai. Tijdens de dagelijkse coronabriefing zegt hij: "Ik heb altijd al geweten dat dit een pandemie is. Ik voelde aan dat het een pandemie was, lang voordat het een pandemie werd genoemd."
20 maart: New York City meldt meer dan vijftienduizend vastgestelde besmettingen - grofweg de helft van het landelijke totaal. Burgemeester Bill de Blasio noemt zijn stad "het epicentrum van deze crisis" in de VS. Hij waarschuwt voor een dreigend zorginfarct.
Trump stelt tijdens zijn dagelijkse persconferentie dat er veelbelovende geneesmiddelen zijn, die effectief lijken tegen corona. Zijn regering heeft al miljoenen van die middelen besteld, zegt hij. Immunoloog Fauci zet dat direct recht: er is nog geen klinisch bewijs.
NBC-journalist Peter Alexander vraagt Trump of hij iets wil zeggen tegen Amerikanen die bang zijn door de coronacrisis. "Ik wil zeggen dat jij een vreselijke verslaggever bent", bijt de president hem toe. "Dat is wat ik zeg. Ik vind dat een heel nare vraag en ik vind dat je het Amerikaanse volk daarmee een heel slecht signaal stuurt."
22 maart: In een interview met het wetenschappelijk tijdschrift Science vertelt Fauci hoe hij ermee omgaat als Trump tijdens persconferenties onwaarheden verkondigt. "Ik kan niet voor de microfoon springen en hem wegduwen", zegt hij. "Oké, hij heeft het gezegd. Laten we proberen dat recht te zetten voor de volgende keer."
24 maart: Trump zegt tegen media dat hij de Amerikaanse economie rond Pasen weer volop wil zien draaien. "We kunnen het middel niet erger laten zijn dan de kwaal", herhaalt hij de inhoud van een tweet die hij de avond daarvoor had geplaatst. Trump zegt dat het platleggen van de economie "waarschijnlijk meer doden zou veroorzaken dan het virus zelf".
Verschillende partijgenoten en conservatieve commentatoren vallen de president bij, maar medische deskundigen en economen waarschuwen onmiddellijk dat dit niet verstandig is en op de lange termijn zelfs tot meer schade zou lijden.
26 maart: De gouverneur van New York, Andrew Cuomo, zegt dat zijn staat 30.000 beademingsapparaten nodig heeft om de crisis het hoofd te bieden.
Trump vertelt bij Fox News dat hij daar niks van gelooft. "Ik heb het gevoel dat veel van de aantallen die in sommige gebieden worden genoemd gewoon groter zijn dan nodig gaat zijn. Ik geloof niet dat je 40.000 of 30.000 beademingsapparaten nodig hebt. Je komt soms in grote ziekenhuizen, en daar hebben ze twee beademingsapparaten. En nu, plotseling, zeggen ze: 'Mogen we 30.000 beademingsapparaten bestellen?'"

Andrew Cuomo, gouverneur van New York, tijdens een van zijn dagelijkse coronabriefings. (Foto: Pro Shots)
28 maart: Het Witte Huis ruziet verder met de gouverneurs van verschillende getroffen staten, die meer hulp willen. Vooral de communicatie met de Democratische gouverneurs van Michigan en Washington verloopt stroef.
Tijdens de dagelijkse persbriefing zegt Trump: "Het enige wat ik van ze wil - heel simpel - ik wil dat ze hun waardering tonen. Ik wil dat ze geen dingen zeggen die niet waar zijn. Ik wil dat ze waardering tonen. We hebben geweldig werk geleverd."
Hij vertelt dat hij tegen vicepresident Pence zei: "Mike, bel de gouverneur van Washington niet. Je verspilt je tijd met hem. Bel die vrouw in Michigan niet. Het maakt helemaal geen verschil". Pence belt ze desondanks toch, voegt hij eraan toe.
29 maart: Fauci geeft bij CNN een schatting op basis van modellen, die tussen het beste en het ergste scenario in ligt: het coronavirus kan 100.000 tot 200.000 levens eisen in de VS. Hij voorspelt dat miljoenen Amerikanen besmet kunnen raken. De immunoloog benadrukt dat voorspellen lastig is, maar zijn uitspraken slaan in als een bom.
Trump citeert op Twitter een artikel van de (doorgaans door hem gehate) The New York Times: "'President Trump is een kijkcijferhit. Sinds hij de dagelijkse Witte Huis-persconferentie in ere heeft hersteld, trekken meneer Trump en zijn coronavirusupdates een gemiddeld publiek van 8,5 miljoen televisiekijkers.'"
Hij laat de rest van het artikel buiten beschouwing. Dat gaat eigenlijk over een ethisch vraagstuk: moeten nieuwszenders de briefings blijven uitzenden, terwijl Trump daar fulmineert tegen de media en onwaarheden verkondigt?
30 maart: Trump verlengt de noodmaatregelen, zoals het advies om social distancing toe te passen, tot 30 april.
Hij zegt tot dat besluit te zijn gekomen toen hij hoorde dat "2,2 miljoen mensen gestorven hadden kunnen zijn als we dit alles niet hadden gedaan". De president voegde toe dat als het uiteindelijke dodental onder de 100.000 blijft, "we met z'n allen heel goed werk hebben gedaan".

President Donald Trump staat bij een bord met ramingen van het aantal dodelijke slachtoffers tijdens de dagelijkse persbriefing in het Witte Huis. (Foto: Reuters)
31 maart: Gouverneurs uit verschillende staten en van verschillende politieke kleur trekken publiekelijk de bewering van het Witte Huis in twijfel dat de voorraden en voorbereidingen om grootschalig te testen en de ziekste patiënten te kunnen behandelen op peil zijn.
Trump waarschuwt Amerikanen dat er "twee pijnlijke weken" aankomen. De modellen schatten dat er, ondanks de al genomen maatregelen, 100.000 tot 240.000 mensen zullen overlijden. Hij wijzigt dat minuten later naar drie weken.
De president roept op tot een extra maand van sociale vermijding en noemt de ondergrens van 100.000 doden een "heel laag cijfer" vergeleken met de 1,5-2,2 miljoen doden die volgens de ramingen zouden zijn gevallen als er geen enkele maatregel was genomen.
Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.
Het coronavirus in het kort
- Het coronavirus verspreidt zich vooral van mens op mens via nies- en hoestdruppeltjes. De kans dat je besmet raakt via oppervlakken zoals deurklinken is klein. Deze kans wordt kleiner als je vaak je handen wast.
- Je kunt de kans op verspreiding flink verkleinen door minstens 1,5 meter afstand te houden van anderen.
- Een geïnfecteerde persoon besmet gemiddeld twee à drie anderen. De voorzorgsmaatregelen zijn nodig om dit in te dammen.
- Verreweg de meeste patiënten hebben milde (griepachtige) klachten.
- Bijna alle sterfgevallen betreffen ouderen of andere kwetsbare personen, zoals hart-, long- of diabetespatiënten. Als iedereen de maatregelen naleeft, verkleint dat hun risico's.
- Lees hier welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen.
NUjij: Uitgelichte reacties