Steeds vaker worden de coronacijfers van verschillende landen naast elkaar gelegd. Volgens een tabel die sinds afgelopen weekend op sociale media en WhatsApp circuleert, hebben we straks mogelijk - net als in Italië - te maken met honderden overlijdensgevallen en duizenden bevestigde besmettingen per dag. Deze cijfers zijn echter niet met elkaar te vergelijken, zeggen deskundigen in gesprek met NU.nl.

In de tabel die de ronde doet, lopen Nederland en Italië qua dodental redelijk gelijk op. Waar Italië op 29 februari 29 doden telde, stond de teller in Nederland op 24.

Vier dagen later stond Italië op 107 doden en Nederland op 106 - een minimaal verschil. Nederland zou volgens de berichten twee weken 'achterlopen' op Italië en dus over enkele weken ook honderden doden en duizenden besmettingen per dag moeten betreuren.

Op het eerste oog lijkt het een vergelijkbaar patroon te zijn. Toch gaat de vergelijking met Italië 'compleet mank', zegt Harald Wychgel van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). "Zo heeft elk land zijn eigen manier van testen, waardoor de cijfers van geen land te vergelijken zijn."

In andere landen wordt meer getest

Wychgel legt uit dat in Nederland niet iedereen die mogelijk besmet is wordt getest. "We testen voornamelijk patiënten die zo ziek zijn dat ze in het ziekenhuis worden opgenomen. In andere landen testen ze meer, waardoor het aantal bevestigde besmettingen er veel hoger ligt."

Een duidelijk voorbeeld is Duitsland. Volgens het Robert Koch-Insti­tut, het 'Duitse RIVM' worden in het land wekelijks 160.000 mensen getest. Dat zijn meer mensen dan andere landen in de afgelopen maanden hebben onderzocht.

Mensen met milde symptomen worden er hierdoor in Duitsland eerder tussenuit gepikt. Dat betekent dat er minder besmette personen zijn die niet weten dat ze besmet zijn met het virus.

220

Nederlanders in gesloten Italië: 'Alleen met formulier de straat op'

Epidemieën groeien exponentieel

In het geval van de vergelijking tussen Italië en Nederland, blijkt daarbij ook dat er geen logische reden is om de cijfers vanaf 16 maart in Nederland en 29 februari in Italië naast elkaar te leggen, ontdekte het AD. Zo is het 'gunstiger' voor Nederland als je de cijfers vanaf de eerste dode naast elkaar legt, of als je de vergelijking begint vanaf de honderd besmettingen. Waarom er bij de vergelijking die op sociale media rondgaat voor dit scenario is gekozen, is niet duidelijk.

Maar hoe is dan die vergelijkbare groei te verklaren? Volgens Hans Heesterbeek, hoogleraar theoretische epidemiologie aan de Universiteit Utrecht, is dat geen vreemd fenomeen. "Het aantal besmettingen ontwikkelt zich bij epidemieën vaak exponentieel", aldus Heesterbeek. "Het is een verdubbelingstijd die we op het moment in allerlei landen zien."

Omdat er relatief veel mensen besmettelijk zijn zonder het te weten - en in de beginperiode bijna iedereen die een besmette persoon tegenkomt nog vatbaar is - kan elke besmette persoon ongeveer 2,5 nieuwe mensen aansteken. "De maatregelen zijn in sommige landen strenger, maar zolang er nog genoeg mogelijkheid is om die 2,5 nieuwe gevallen te maken hebben we min of meer dezelfde exponentiële groei", aldus Heesterbeek.

Italianen zijn gemiddeld genomen ouder

Naast de verschillende testwijzen, zijn er ook andere redenen waarom Italië en Nederland niet te vergelijken zijn. Zo zijn Italianen gemiddeld genomen ouder dan Nederlanders, terwijl juist ouderen kwetsbaarder zijn voor het coronavirus.

Frits Rosendaal, hoofd klinische epidemiologie in het Leids Universitair Medisch Centrum, ziet nog meer verschillen tussen de landen. "In Italië is het coronavirus al veel langer actief en is het later opgemerkt, waardoor het zich makkelijker heeft kunnen verspreiden", aldus Rosendaal. "Daarbij heeft Nederland relatief gezien sneller maatregelen genomen."

Ook spelen culturele verschillen volgens Rosendaal een grote rol. "In Italië wordt heel anders omgegaan met de IC-capaciteit. Daar nemen ze mensen op die wij niet zouden opnemen omdat ze te oud zouden zijn. Ouderen hebben in de Italiaanse cultuur een hele andere positie."

Zowel Rosendaal als Heesterbeek hoopt deze week een afname in het aantal nieuwe besmettingen in Nederland te kunnen waarnemen. "Waarschijnlijk gaan we eind deze week de effecten van de eerste maatregelen van het kabinet zien", aldus Heesterbeek.

Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.