Blijf hier op de hoogte van het belangrijkste coronanieuws vanuit binnen- en buitenland.

België gaat de komende weken deels van slot 
In België gaan de scholen maandag weer open. Ook heft het land het verbod op niet-noodzakelijke reizen op. De terrassen mogen vanaf 8 mei weer open en dan wordt meteen de avondklok afgeschaft en vervangen door een samenscholingsverbod, melden Belgische media.

Op 26 april mogen de kappers en andere contactberoepen weer aan de slag en gaan alle winkels weer gewoon open, dus niet alleen op afspraak. De 'buitenbubbel', het aantal contacten buiten het gezin waarmee Belgen in de buitenlucht mogen afspreken, gaat van vier naar tien, aldus onder meer De Morgen.

Premier Aleksander De Croo geeft om 17.00 uur een persconferentie over de beslissingen.

Stoppen met Janssen-vaccin levert zes weken vertraging op
In afwachting van het lopende onderzoek van de Europese geneesmiddelenwaakhond EMA, stopt Nederland in ieder geval een week met het toedienen van het Janssen-vaccin. Demissionair minister Hugo de Jonge zei vandaag dat een complete stop zes weken vertraging op de vaccinatieplanning oplevert.

Hoewel het EMA aangaf dat de voordelen van het vaccineren zwaarder wegen dan de nadelen van een prikpauze, besloot het kabinet toch om te pauzeren. Dit naar aanleiding van een oproep van de fabricant zelf, die adviseerde nader onderzoek af te wachten. Volgende week komt het EMA naar buiten met haar bevindingen.

Lees hier meer over het Janssen-vaccin, het onderzoek en de vaccinatievertraging.

Albert Heijn start met de verkoop van coronazelftests
Bij alle supermarkten van Albert Heijn zijn sinds woensdag coronazelftests te koop. Ook online zijn ze te bestellen. Dat heeft het bedrijf woensdag bekendgemaakt. De tests zijn van Roche Diagnostics en zijn goedgekeurd door de Nederlandse overheid. Het artikel kost 6,99 euro per stuk en klanten kunnen zowel online als in de winkels uitleg krijgen over hoe ze de tests moeten gebruiken.

Nederland stelt gebruik van geleverde Janssen-vaccins uit na oproep farmaceut
Nederland stelt het gebruik van de geleverde Janssen-vaccins uit nadat farmaceut Johnson & Johnson opriep de vaccins tijdelijk niet in te zetten. Dat meldt demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge woensdag.

De farmaceut gaf het advies om de vaccins voorlopig niet in te zetten uit voorzorg, nadat in de Verenigde Staten zes vrouwen ernstige tromboseklachten ontwikkelden nadat zij waren ingeënt. Nederland wil nu het onderzoek van EMA naar het vaccin afwachten, aldus De Jonge.

Ook andere landen hebben woensdag besloten de eerste prikken met het vaccin later toe te dienen. Zweden last een prikpauze in en naar verluidt neemt Denemarken eenzelfde besluit. Frankrijk gaat vooralsnog gewoon 55-plussers inenten met het Janssen-vaccin.

Nederland heeft vier miljoen prikken gezet, doel voor medio april gehaald
In Nederland is woensdag de vier miljoenste prik gezet. Daarmee heeft het kabinet het doel voor medio april behaald; de bewindslieden gingen ervan uit dat medio april om en nabij de vier miljoen prikken gezet zouden worden.

Nederland zette de laatste weken vooral eerste prikken. De telling liep echter achter en dinsdag werd een correctie doorgevoerd, waardoor het totale aantal gezette prikken plots met bijna een miljoen steeg.

Ook de rapportageachterstand aan de Europese toezichthouder ECDC is verwerkt. Daardoor behoort Nederland weer tot de Europese top qua hoeveelheid gezette eerste prikken. Het percentage volwassenen dat volledig is ingeënt, ligt wel lager dan het Europese gemiddelde. Daarmee bungelt Nederland nog altijd onderaan de EU-lijst.

Pfizer gaat meer vaccins sneller leveren: 50 miljoen extra doses voor de EU
De EU krijgt al in het tweede kwartaal 50 miljoen extra doses van het coronavaccin van BioNTech en Pfizer. Dat heeft de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen woensdag bekendgemaakt.

De levering stond aanvankelijk gepland voor het vierde kwartaal van dit jaar. Maar de levering wordt vervroegd om de problemen met de vaccins van AstraZeneca en Johnson & Johnson deels op te lossen. Met het akkoord komt het totale aantal in de EU beschikbare vaccins van BioNTech en Pfizer in het tweede kwartaal uit op 250 miljoen.

'Duitse deelstaat moet door schaarste vaccinatie stoppen'
De Duitse deelstaat Brandenburg raakt door zijn vaccins van het type Pfizer/BioNTech en Moderna heen en de inentingen met een eerste dosis moeten worden stil gelegd. Het is volgens de krant Bild de eerste deelstaat waar het vaccinatieprogramma strandt als gevolg van leveringsproblemen of het stilleggen van het gebruik van bepaalde vaccins.

De Brandenburgse minister van Binnenlandse Zaken, Michael Stübgen, zei tegen de gezondheidscommissie van het regionale parlement dat met wat er nog over is aan BioNTech en Moderna, nog korte tijd tweede doses in de vaccinatiecampagne kunnen worden toegediend. Daar wordt het vaccin vaak ingezet als vervanging voor het in onbruik geraakte vaccin AstraZeneca.

Maar het duurt volgens Stübgen niet lang meer voor dat ook op is. Dan zal het vaccinatieprogramma in de regio van 2,5 miljoen inwoners in een paar weken tijd tot staan zijn gebracht.

Nieuwe schatting: Begin juli 7,4 miljoen Nederlanders volledig ingeënt
Het ministerie van Volksgezondheid schat dat begin juli 17,7 miljoen prikken gezet zullen zijn. Naar verwachting zijn dan 7,4 miljoen volwassenen gevaccineerd, zo'n 63 procent van de circa 11,9 miljoen 18-plussers die bereid zijn zich te vaccineren. 5,2 miljoen Nederlanders zullen begin juli een eerste prik achter de rug hebben.

Eerder meldde het ministerie van VWS dat begin juli ongeveer twee derde van alle volwassenen volledig ingeënt zou zijn, wat neer zou komen op zo'n 8 miljoen Nederlanders. In totaal zijn er 14 miljoen volwassenen, maar de vaccinatiebereidheid wordt op 85 procent geschat. Daarom gaat men er vanuit dat 11,9 miljoen Nederlandse volwassenen een coronavaccinatie aanvragen.

Kind met lager opgeleide ouders loopt in pandemie grotere leerachterstand op
Kinderen met lager opgeleide ouders hebben zich gedurende de coronacrisis op school minder ontwikkeld dan kinderen waarvan de ouders hoog opgeleid zijn. Tot die conclusie komt de Inspectie van het Onderwijs vandaag in de jaarlijkse Staat van het Onderwijs. De achterstand vergroot de kansenongelijkheid waar in het onderwijs al jaren sprake van is.

Te snel versoepelen zou coronapiek verhogen en verlengen
Als het kabinet te snel de eerste stap in het versoepelingsplan neemt, volgt er een hogere coronapiek die bovendien vier weken langer zal aanhouden dan bij een latere versoepeling. Daarvoor waarschuwt het Outbreak Management Team (OMT) woensdag in een advies aan het kabinet.
 
De afschaffing van de avondklok en heropening van terrassen zijn onderdeel van de eerste versoepelingen. "Als alle versoepelingen van stap 1 uit de routekaart te vroeg doorgevoerd worden, verlengt dat de tijdsduur van de piekbezetting met ongeveer vier weken", aldus de deskundigen.

Inspectie: 1.700 ic-bedden vrijwel zeker niet haalbaar
Verdere uitbreiding van de capaciteit op de intensive care naar 1.700 bedden in de strijd tegen het coronavirus is "vrijwel zeker niet haalbaar". Daarvoor waarschuwt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) in een brief aan minister Tamara van Ark (Medische Zorg).

Het zorgsysteem piept en kraakt al onder de huidige opschaling van 1.450 naar 1.550 bedden. Bestuurders en zorgverleners geven aan dat die operatie "zeer moeilijk" is en gepaard gaat met een "drastische afschaling" van ziekenhuisbehandelingen die eigenlijk binnen zes weken moeten plaatsvinden om verdere gezondheidsschade te voorkomen, aldus hoofdinspecteur Korrie Louwes. Het komt voor dat operaties op de dag zelf moeten worden afgezegd.

Verscheidene ziekenhuisbestuurders waarschuwden al eerder dat de ic-capaciteit niet nog verder kan worden vergroot. Het aantal bedden dat tijdens de eerste golf in het voorjaar van 2020 beschikbaar was, zou nu niet meer haalbaar zijn door het hoge ziekteverzuim.

Zorgpersoneel ziet agressie toenemen sinds corona
Drie op de vier medewerkers in de sector zorg en welzijn zijn de afgelopen twaalf maanden minstens een keer blootgesteld aan agressie of ongewenst gedrag in het contact met patiënten of cliënten. Dit varieerde van verbale of fysieke agressie tot seksuele of andere intimidatie of bedreiging, meldt PGGM&CO, de ledenvereniging van pensioenuitvoerder PGGM.

Ongeveer een op de drie van deze werknemers denkt dat de agressie tegen personeel in zorg en welzijn het afgelopen jaar is toegenomen. Als belangrijkste oorzaak daarvan wordt de coronapandemie genoemd.

Ruim 11.000 werknemers, werkzaam in onder meer de ambulancezorg, gehandicaptenzorg, huisartsenzorg, jeugdzorg, verpleging, verzorging en thuiszorg, geestelijke gezondheidszorg en ziekenhuizen namen in februari deel aan het onderzoek.

Bezorgd OMT pleit voor andere regels bij proefevenementen
Het Outbreak Management Team (OMT) wil dat de regels omtrent de proefevenementen de komende weken strenger worden. Zo zou de sneltest die bezoekers vooraf moeten doen hooguit 24 uur geldig moeten zijn, in plaats van 40 uur. Ook zou er een een tweede test na afloop van het evenement moeten worden afgenomen, en moet de groepsgrootte verder beperkt worden om bron- en contactonderzoek overzichtelijk te houden.

Het OMT stelt dat de evenementen "de uitstraling kunnen hebben dat de epidemiologische situatie verdere versoepelingen mogelijk maakt", terwijl de piek in het aantal coronabesmettingen moet nog komen. Door de pilots wordt er rekening mee gehouden dat het totale aantal coronabesmettingen in april 0,6 procent tot 1 procent hoger zal uitvallen.

Ruim 4 miljoen kijkers voor persconferentie
Het aantal kijkers voor de persconferentie van demissionair minister-president Mark Rutte en demissionair viceprimier Hugo de Jonge is dinsdagavond in totaal door zo'n 4 miljoen mensen bekeken. Via NOS, RTL en SBS werd de persconferentie een stuk minder bekeken dan de vorige: toen keken er nog 5 miljoen mensen verspreid over de zenders. De daling is enkele edities geleden al ingezet, maar er is nog altijd geen sprake van een diepterecord. Naar de persconferenties aan het begin van de crisis in 2020 keken veel minder mensen: net een miljoen.

Kabinet worstelt met verdeling én hoogte van de bonus voor zorgmedewerkers
Het is "een dilemma" hoe hoog de zorgbonus wordt en wie hem moet ontvangen, schrijft demissionair minister Tamara van Ark (Medische Zorg) woensdag in een brief aan de Tweede Kamer. Of de bonus wordt 500 euro netto voor zorgmedewerkers die veel werken met coronapatiënten en veel ziekteverzuim daardoor hebben, of alle zorgmedewerkers krijgen een bonus. (Lees hier verder)

Geen tweede prik met AstraZeneca voor 60-minners in Duitsland
Duitsers onder de 60 jaar die al een eerste dosis van het coronavaccin van AstraZeneca toegediend hebben gekregen, zullen voor hun tweede prik een ander vaccin krijgen. Dat hebben de federale regering en de deelstaatministers van Volksgezondheid van Duitsland dinsdagavond beslist.

Duitsland besliste op 30 maart om het gebruik van het AstraZeneca-vaccin te beperken tot 60-plussers wegens een klein risico op zeldzame bloedstolsels. Mensen jonger dan 60 jaar die voor die datum al een eerste dosis kregen, zullen nu een tweede prik krijgen met het Pfizer/BioNTech- vaccin of dat van Moderna.

Levering zelftests aan scholen start volgende week
Scholen in het basis en voortgezet onderwijs krijgen vanaf maandag coronazelftests geleverd voor hun personeel. Het kabinet wil vanaf 3 mei de zelftests ook beschikbaar maken gaan maken voor medewerkers in de kinderopvang, schrijft minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) dinsdag aan de Tweede Kamer.

De zogeheten antigeentest wordt nu alleen nog in teststraten gebruikt. De uitkomst ervan komt een stuk sneller dan bij een PCR-test, maar is ook minder gevoelig. Net als bij de PCR-test wordt met een wattenstaafje slijm uit de neus en keel afgenomen.

De overheid wil dat onderwijspersoneel in het primair, voortgezet en het speciaal onderwijs straks twee keer per week preventief een zelftest kunnen doen. Ook mensen die op een kinderopvang werken die in hetzelfde gebouw als de school zit, komen in aanmerking voor een test. De Jonge denkt dat door zelftesten eerder besmettingen kunnen worden opgespoord bij mensen die geen klachten hebben.

De minister wil dat pedagogisch medewerkers die op de kinderopvang buiten de schoolmuren werken vanaf halverwege mei toegang krijgen tot zelftests. Het kabinet onderzoekt nog of de gastouderopvang ook de antigeentests kan krijgen.

De leveringen van zelftests voor leerlingen en personeel in het hoger onderwijs en het MBO komen begin mei op gang, verwacht De Jonge.

Tweede proefvakantie gaat begin mei naar Gran Canaria
Begin mei gaat er een tweede groep Nederlanders naar het buitenland voor een proefvakantie. Ze gaan naar Gran Canaria en krijgen meer vrijheden dan de groep die nu voor de eerste testreis op Rhodos zit. De vakantiegangers mogen namelijk wel hun hotel uit.

Tijdens de testreizen kijken onafhankelijke onderzoekers ingehuurd door de regering hoe Nederlandse vakantiegangers zich op reis gedragen. De vraag is bijvoorbeeld of de reizigers zich aan de daar geldende basisregels houden, zoals handen wassen, mondkapjes dragen en afstand houden. De bevindingen van het onderzoek naar Rhodos worden voorafgaand aan de reis naar Gran Canaria gepresenteerd, zodat eventuele bevindingen van de eerste testvakantie "kunnen worden meegenomen", aldus het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Er was veel belangstelling voor de eerste proefreis: voor 189 plaatsen hadden zich 25.000 mensen aangemeld. De vakantiegangers moeten voorafgaand aan de reis een negatieve PCR-test of iets vergelijkbaars laten zien, plus een negatieve sneltest. Bij thuiskomst moet dat nog eens, en moeten zij in thuisquarantaine.

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat de overheid van plan is dergelijke proefreizen ook uit te gaan voeren met andere vervoersmiddelen dan het vliegtuig, zoals de auto, trein of bus.

Moderna-vaccin biedt volgens fabrikant ook na zes maanden nog bescherming
Het coronavaccin Moderna, dat ook in Nederland wordt toegediend, biedt zes maanden na de tweede injectie nog steeds een sterke bescherming tegen de ziekte. Dat meldt de Amerikaanse producent, die spreekt over een werkzaamheid van ruim 90 procent.

De farmaceut is inmiddels begonnen met het testen van nieuwe versies van het vaccin die gericht zijn tegen een "zorgwekkende" variant van het coronavirus, die voor het eerst werd geïdentificeerd in Zuid-Afrika.

Moderna leverde inmiddels ongeveer 132 miljoen doses wereldwijd, waarvan 117 miljoen aan de Verenigde Staten.

Meer bezoekers welkom bij testevenementen
Fiedlab mag van het kabinet opschalen en vanaf 15 april zijn er al meer bezoekers welkom bij de verschillende proefevenementen die zij organiseren. 538 Oranjedag op 24 april is het grootste proefevenement tot nu toe: op het Chasséveld in Breda mogen tienduizend mensen kijken naar optredens van onder anderen DI-RECT en Davina Michelle.

Bijna één miljoen extra coronavaccinaties geteld
Presenteerde het coronadashboard dinsdagmorgen nog 3,1 miljoen gezette vaccins, inmiddels staat de teller op 3,9 miljoen. Daarmee is het vaccinatietempo bijna verdubbeld en krijgt elke 0,5 seconden iemand een prik. (Lees hier verder)

Andere landen zijn voorzichtig met Janssen-vaccin
Zuid-Afrika stopt tijdelijk het inenten met het coronavaccin van de Leidse farmaceut Janssen. Daarmee volgt het land het voorbeeld van de Verenigde Staten, waar ze de toediening hebben opgeschort vanwege trombose in combinatie met een klein aantal bloedplaatjes bij enkele gevaccineerden.

Er zijn geen gevallen bekend in Zuid-Afrika. In het land zijn in een lopende studie meer dan 290.000 zorgmedewerkers gevaccineerd met het vaccin van Janssen, dat deel uitmaakt van Johnson & Johnson.

België besluit woensdag over de verdere koers wat betreft de vaccinaties. Afhankelijk van informatie van Johnson & Johnson wordt besloten of de vaccins vanaf eind deze week worden toegediend, of dat de geleverde doses "in quarantaine" gaan, aldus een lid van de Belgische taskforce vaccinatie.

Zorgmedewerkers en andere groepen met voorrang krijgen snel ander vaccin
Zorgmedewerkers, niet-mobiele mensen met een medisch hoog risico, mensen met het syndroom van Down en mensen met morbide obesitas krijgen snel een ander vaccin dan de geplande AstraZeneca. De meeste van deze groepen krijgt Pfizer/BioNTech of Moderna.

Binnen de intramurale ggz-instellingen wachten nog circa 35.000 bewoners en medewerkers op een vaccinatie. Ook in de ziekenhuizen zullen ongeveer 35.000 extra medewerkers met direct patiëntcontact worden gevaccineerd, aldus het RIVM. Tot nu toe was het steeds de bedoeling dat zij het Janssen-vaccin zouden krijgen, maar zorgminister Hugo de Jonge wil eerst het oordeel van de EMA afwachten. Het Europese geneesmiddelenbureau laat woensdag weten hoe de bijwerkingen van het Janssen-vaccin gewogen moeten worden.

Het vaccin van AstraZeneca tegen het coronavirus is sinds vorige week alleen nog bedoeld voor mensen van 60 jaar en ouder. Voor hen geldt dat het risico op ernstige gevolgen van corona zwaarder weegt dan de eventuele ernstige bijwerkingen van het vaccin.