De drie nieuwe patiënten zijn een man van middelbare leeftijd uit Dalen, in de gemeente Coevorden, een vrouw die is opgenomen in een ziekenhuis in Tilburg en een vrouw die in strikte isolatie verblijft in het Erasmus MC in Rotterdam.

Nederland heeft nu tien bevestigde coronagevallen. Eerder waren al besmettingen bekend in Loon op Zand, Amsterdam en Delft.

De drie nieuwe patiënten werden zondagmiddag bekendgemaakt op een speciale persconferentie bij het RIVM in Bilthoven. En daartoe besloot het instituut niet zomaar, zegt RIVM-woordvoerder Harald Wychel in gesprek met NU.nl.

Tot nu toe was namelijk de herkomst van de besmetting bij alle Nederlandse patiënten waarschijnlijk te herleiden naar een bezoek aan het door het COVID-19-virus zwaar getroffen Noord-Italië, of familieleden of contacten die hier geweest zijn.

Bij de drie nieuwe patiënten ligt dat anders. Het RIVM heeft vooralsnog geen link gevonden met regio's waar de uitbraak verder is gevorderd, zoals Iran, China of Italië, of een al bekende COVID-19-patiënt.

"Het liefst wil je de zogeheten patient zero traceren en zeggen: daar kwam de besmetting vandaan", zegt Wychel. "Maar ze zijn ook niet in de getroffen regio's geweest."

De drie nieuwe personen zijn dus mogelijk in Nederland aangestoken door iemand die het virus draagt. Dit noemt Wychel een "secundaire transmissie".

Bij een secundaire transmissie is het moeilijker zicht te krijgen op de keten van infectie. En als die niet in beeld is, wordt het indammen van het virus een grotere uitdaging.

Bij een eerder vastgestelde patiënt uit Loon op Zand was het even onduidelijk of hij besmettelijk was terwijl hij carnaval vierde in Tilburg. Later liet het RIVM weten dat hij dit volgens de huidige kennis over het virus niet zo was.

Twee van de drie nieuwe patiënten, de personen uit Tilburg en Coevorden, hebben ook carnaval in Tilburg gevierd. Zij waren daar ook niet besmettelijk, maar hebben het er mogelijk wel opgelopen. Het staat echter volgens het RIVM na uitgebreid onderzoek vast dat ze geen contact hebben gehad met de patiënt uit Loon op Zand.

Waar zijn zij dan besmet geraakt en door wie? Dat is een vraag waar het Nederlandse gezondheidsapparaat nu volop aan werkt met een intensief contactonderzoek. Wellicht vierde de patient zero even feest in Tilburg, waarna hij of zij weer terugging naar huis. Misschien was dat in Nederland of elders.

Maar het kan net zo goed zijn dat de patiënten toevallig ergens anders contact hebben gehad met iemand uit een getroffen regio, bijvoorbeeld uit Noord-Italië of het Duitse grensgebied, waar het aantal besmettingen nu boven de zeventig ligt.

Ondertussen is er nog een belangrijke reden dat het RIVM besloot een zeldzame persconferentie te organiseren, zegt Wychel. Dat is het feit dat de vrouwelijke patiënt die nu in het Erasmus MC verblijft, daarvoor van 21 tot 28 februari op de intensive care van het Beatrixziekenhuis in Gorinchem lag.

De zeer zieke 49-jarige vrouw had hier dus een week gelegen, zonder dat het ziekenhuis wist dat ze het virus had. Het ziekenhuis heeft daarom een voorlopige patiënten- en bezoekersstop ingelast en onderzoekt wie met de vrouw in contact is geweest.

"Dit betekent dat het Beatrixziekenhuis in kaart moet gaan brengen wat precies de gevolgen zijn voor het ziekenhuis", zei Jaap van Dissel van het RIVM zondag op de persconferentie.

Medewerkers kunnen het ziekenhuis nog wel in en uit, maar worden gemonitord op klachten. Ook wordt er een uitzondering gemaakt voor ouders die hun zeer ernstig zieke kinderen willen bezoeken.