Klimaatomstandigheden kunnen de verspreiding van virussen beïnvloeden. Dat heeft onder meer te maken met hoelang een virus kan overleven buiten het lichaam van mensen en dieren. Sommige virussen zijn in warme buitenlucht minder lang overdraagbaar.

Daarnaast is de relatieve luchtvochtigheid van belang. Als die laag is, blijven de microscopische druppeltjes waarin de virusdeeltjes rondzweven langer in de lucht en kunnen ze zich over grotere afstanden verspreiden. In gebouwen die in de wintermaanden worden verwarmd is droge lucht een factor.

Maar gelden deze factoren ook voor het coronavirus? NU.nl sprak met drie virusdeskundigen. Ze wijzen erop dat virussen zich verschillend gedragen en dat er over het COVID-19-virus nog steeds weinig bekend is. De beschikbare kennis komt vooral van studies naar virussen met vergelijkbare eigenschappen.

"Andere coronavirussen die bij de mens luchtweginfecties veroorzaken, komen vooral in de wintermaanden voor", zegt viroloog Ab Osterhaus. "Het kan dus dat ook het COVID-19-virus grotere activiteit in het koude seizoen vertoont."

Frank van Kuppeveld, hoogleraar virologie aan de Universiteit Utrecht, noemt een aantal mogelijke oorzaken waarom veel virussen beter gedijen in koelere maanden. "Naast de lage luchtvochtigheid en temperatuur zijn er aanwijzingen dat de weerstand van slijmvliezen in de neus minder is als je koude lucht inademt."

We zijn zelf ook besmettelijker in de winter, omdat we dan vaak dicht op elkaar zitten in kleine afgesloten ruimten, voegt Osterhaus toe.

Ook professor Louis Kroes van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) beaamt dat hoge luchttemperaturen en luchtvochtigheid het virus waarschijnlijk kunnen remmen.

"Opmerkelijk is dat er nog vrijwel geen COVID-19 gemeld is in Afrika, Brazilië en Indonesië." Daar zijn volgens Kroes twee potentiële verklaringen voor: óf de ziekte wordt er nog niet goed herkend óf het virus is in de vochtige tropische omstandigheden daadwerkelijk minder effectief.

"Er zijn wel COVID-gevallen uit Singapore, maar daar leeft bijna iedereen in droge, koele lucht door airconditioning. Airco's lijken ideaal voor virusoverdracht."

Van Kuppeveld wijst specifiek op het eerdere SARS-virus uit 2002, dat volgens hem "als een broertje" lijkt op het nieuwe virus. "Van dat virus is aangetoond dat het stabieler is bij lagere temperaturen en luchtvochtigheid. Bovendien raakt het in de buitenlucht beschadigd door blootstelling aan uv-straling, afkomstig van de zon."

Maar dit onderzoek naar SARS biedt weinig garanties voor de korte termijn: pas boven 25 graden werd temperatuur een directe invloed. Dan is het in Nederland al hoogzomer. En onder blootstelling aan uv overleefde het SARS-virus weliswaar minder dan een uur, maar dat is onder (extreme) laboratoriumomstandigheden. Niet te vergelijken met een zwak zonnetje in maart dus.

Grootste zorg, vat Kroes samen, is dat het nog twee maanden kan duren voor positieve effecten optreden. "Het virologische voorjaar lijkt later te komen dan de meteorologische lente."

Andere virologen wijzen erop dat het virus zich in onze zomer juist kan verspreiden in landen als Australië, en dan in de herfst kan terugkeren op het noordelijk halfrond.

Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.

Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in de sportwereld in ons liveblog.