Dat bekende wereldburgers graag in Frankrijk komen, was al bekend. De tweeling van Brangelina werd ter wereld gebracht in Nice, wier burgemeester hen in een vlaag van verstandsverbijstering Franse paspoorten en ereburgerschap aanbood.

Trekpleister

Frankrijk geniet van oudsher van haar status als trekpleister voor de mooien en rijken der aarde en wil die behouden. Ook het rechtssysteem is erop ingesteld. In het internettijdperk vergt dat een wat ruimere interpretatie van de rechterlijke bevoegdheid, maar dat is geen probleem. Waar je als publiciteitsschuwe megaster in Engeland altijd de hoogste schadevergoedingen kon halen wegens onwelgevallige perspublicaties, is de Franse rechter bezig aan een opmars.

Formule 1-baas Max Mosley is inmiddels ook een bekende wereldburger, zij het van een andere orde dan Brad Pitt en Angelina Jolie. Zijn wereld stortte in toen de Britse boulevardkrant videoclips en foto's publiceerde van zijn middagje SM-sex met vijf prostituees. Extra saillant was de beschuldiging dat Mosley, de in 1940 geboren zoon van de ‘Britse Mussert’ Sir Oswald Mosley, zijn SM-sessie had gepeperd met ‘Nazi-trekjes’ zoals concentratiekampuniformen en gesnauwde instructies in het Duits.

Publicatieverbod

Mosley spreekt niet tegen dat de orgie plaatsvond, maar ontkent wel iedere verbinding met het Nazisme, dat hij zegt te verafschuwen. Bovendien voert hij aan dat publicatie van de beelden sowieso een grove schending van zijn privacy is. Hij vorderde bij de Britse rechter een onmiddellijk publicatieverbod, maar ving bot omdat het clipje al op talloze websites in de hele wereld te zien was. Inmiddels hebben zo’n drie miljoen mensen de beelden gezien.

In Engeland loopt de zaak verder, want Mosley vordert ook een enorme schadevergoeding wegens privacychending. De afgelopen dagen zijn diverse getuigen verschenen voor rechter Eady. De uitspraak wordt volgende week verwacht.

Hypocriet

Tegelijkertijd heeft Mosley ook een procedure bij de Franse rechter gestart, onder het mom dat de News of the World en haar website ook in Frankrijk beschikbaar zijn. In Frankrijk beroept Mosley zich niet alleen op privacyschending, maar ook op laster.

Het Nazi-element is in de zaak-Mosley van groot juridisch belang. De News of the World voert namelijk aan dat de publicatie van de sextapes van Mosley – op zich een privacyinbreuk van de eerste orde – in het publieke belang was en dus gerechtvaardigd. Waarom? Omdat het bewijst dat Mosley een gore hypocriet is in zijn publieke afkeer van racisme in de motorsport.

Afranselen

Het hypocrisieverweer is al vrij gezocht. Alsof je niet én tegen racisme kan zijn én je in je vrije tijd in het Duits kan laten afranselen. Het maakt Mosley misschien geen geloofwaardige boodschapper, maar hij kan in allebei oprecht zijn en het doet niet af aan het feit dat racisme in de motorsport inderdaad verwerpelijk is.

Maar als de News of the World het Nazi-element niet kan bewijzen, valt natuurlijk iedere rechtvaardiging voor de publicatie weg. En daar komt het verschil tussen het Britse en het Franse rechtssysteem om de hoek kijken: juryrechtspraak.

Privacyschending

Bij een vordering op grond van privacyschending gaat het alleen om de vraag of de privacy is geschonden en, zo ja, of die schending gerechtvaardigd kon worden door het publieke belang. De eventuele onwaarheid van de Nazi-beschuldiging is niet doorslaggevend, maar doet hoogstens af aan het publieke belang. Zaken over privacyschending worden in zowel Engeland als Frankrijk gevoerd bij de gewone rechter, zonder jury.

Bij een vordering op grond van laster is de waarheid van de beschuldiging juist de kern van de zaak. Als de krant zijn beschuldiging kan bewijzen, is er per definitie geen sprake van laster. Lasterzaken worden in Engeland echter gevoerd via juryrechtspraak.

Juryrechtspraak

Dat is meteen de reden dat Mosley in de Engelse zaak niet heeft aangevoerd dat de publicatie lasterlijk is. De juistheid van de Nazi-beschuldiging zou dan niet worden bepaald door een professionele rechter maar door een jury. Anders dan een rechter hoeft een jury zijn oordeel niet te motiveren en is in een zaak als deze de kans op emotionele kleuring aanzienlijk.

Bij de Franse rechtbank speelt dit probleem niet: de rechter beslist in zijn eentje. Tel daarbij op de aanwezigheid tijdens de zomermaanden van vele schaars geklede supersterren én de afkalvende maar nog steeds bestaande Franse houding dat het privéleven van publieke figuren met rust gelaten moet worden, en je begrijpt waarom de rijken der aarde de Franse rechtbanken steeds beter weten te vinden.