Internetpiraterij bedreigt miljardenomzetten en honderdduizenden banen in de creatieve sector. Ministeries en kamerleden staan daarom onder grote druk van auteursrechthouders om keiharde maatregelen te treffen.

Tellen

Tegelijkertijd hebben de rechthebbenden een sympathieprobleem. Veel kiezers vinden auteursrecht maar onzin, zeker op microniveau, als ertoe blijkt te kunnen leiden dat individuele burgers voor het gerecht gesleept voor het uitwisselen van een paar muziekbestandjes. Kamerleden kunnen tellen en weten dat er onder het potentiële kiezersvolk meer downloaders zitten dan platenbazen.

Stichting De Thuiskopie neemt in deze discussie een bijzondere rol in. Deze stichting heeft de taak om de verplichte heffing op blanco cd's en dvd's te incasseren en deze vervolgens uit te keren aan de rechthebbenden wiens werken op die cd's en dvd's gekopieerd worden. Op die manier ontvangen rechthebbenden compensatie voor gemiste inkomsten doordat consumenten een thuiskopie van hun werk maken.

Op de plank

De stichting bleek weliswaar goed in het incasseren van heffingen, maar minder in het uitkeren aan rechthebbenden. 57 miljoen euro bleek al jaren op de plank te liggen.

De politieke reactie is hard geweest: voorlopig geen nieuwe heffingen, bijvoorbeeld op MP3-spelers of harde schijven. Terwijl dergelijke apparatuur op massale schaal wordt gebruikt om thuiskopieën te maken van beschermde muziek- en filmwerken. Op een blanco DVD van 4,7 gigabyte betaal je 60 eurocent aan Stichting De Thuiskopie, maar op een blanco harde schijf van 500 gigabyte betaal je niks.

Blazoen

Aan de ene kant moeten rechthebbenden dus beschermd worden tegen piraterij en wetteloosheid. Aan de andere kant zijn de rechthebbenden en hun collectieve belangenbehartigers een geschonden blazoen in de ogen van kiezers. Het dilemma is begrijpelijk en duurt al jaren.

Dus wordt er vooral aangerommeld. De jongste beleidsbrief van Justitie-minister Hirsch Ballin staat weer vol van goede voornemens, prioriteringsinitiatieven en achtergrondstudies. Die zijn op zich niet onbelangrijk en zullen zeker bijdragen aan ons begrip voor het probleem en de uitvoerbaarheid van verschillende oplossingsrichtingen.

Bepalen

Ondertussen moeten technische beschermingsmaatregelen (digital rights management of DRM) de klus klaren. Deze techniek geeft rechthebbenden de mogelijkheid om zelf te bepalen wat de gebruiker met hun content mag doen: hoe vaak mag een film bekeken worden, is het mogelijk om er een kopie van te maken, etc.

Nu het thuiskopiesysteem met zijn heffingen op dragers meer en meer in de problemen komt, gaat steeds meer aandacht uit naar DRM. Want als je als rechthebbende kan voorkomen dat je content gekopieerd kan worden, hoef je niet gecompenseerd te worden voor de content die wel gekopieerd kan worden.

Realiteit

Dat is de gedachte. Maar de beleidsvorming wordt ingehaald door de realiteit van de markt. Consumenten haten DRM. Als ze online een album kopen, willen ze daar eigenaar van worden, net als wanneer ze een echte cd kopen. Een MP3 'kopen' maar hem vervolgens niet op je computer of je mobiele telefoon kunnen afspelen - dat trekken consumenten niet.

Niet voor niks werd Apple's iTunes, met zijn vrij milde DRM-bescherming, een grote hit en werden de op Windows Media gebaseerde winkels met heel beperkende DRM-systemen niks. En niet voor niks heeft Apple een groot probleem, nu Amazon met instemming van de grootste platenmaatschappijen een volledig DRM-vrije MP3-winkel heeft geopend.

Geluisterd

De ene na de andere platenbaas geeft toe dat DRM niet de oplossing is en laat online winkels voortaan onbeschermde MP3-bestanden verkopen. Ze vertellen zelfs plechtig dat de contentindustrie weer moet leren haar klanten te vertrouwen, hen te geven wat zij willen.

De consument heeft gesproken en de markt heeft geluisterd. Laten we hopen dat het kabinet niet daadwerkelijk al zijn kaarten wil inzetten op DRM, want in zijn huidige vorm is het op sterven na dood.