Vrijheid heeft zo zijn nadelen. Bij gebrek aan een groot en controlerend apparaat dat misstanden signaleert en corrigeert, loop je al snel het risico dat zwakke mensen het moeten afleggen tegen boeven.

Kijk maar naar een western-film. En er is niet altijd een cowboy, of ridder, op een witte paard beschikbaar.

Maar een overheid is ook niet alles. Omdat die meestal maar eens in de vier jaar – en dan nog slechts in marginale zin – verantwoording hoeft af te leggen aan kiezers, heb je als burger vaak weinig greep op een overheid die er op los klooit.

En klooien kunnen ze, die overheden. Neem nu bijvoorbeeld SOPA, de voorgenomen Amerikaanse wet die auteursrecht beter moeten beschermen.

Het beschermen van auteursrecht is wat mij betreft prima. Kom bij mij niet aan met de rotsmoesjes van mensen die de meest ingewikkelde technische uitvluchten aanvoeren om hun eigen krenterigheid maar niet onder ogen te hoeven zien.

Dat betekent echter nog niet dat je internet moet gaan saboteren om misbruik van datzelfde internet tegen te gaan.

Dat zou wel de consequentie zijn van de aanname van SOPA. Iets dat ook Nederlanders aangaat. Deels omdat aangezien veel populaire internetbestemmingen in de Verenigde Staten liggen.

Deels, en veel belangrijker, omdat SOPA geen incident is maar een symptoom. Een teken van deze tijd, waarin diverse overheden op allerlei manieren proberen internet onder controle te krijgen. Vaak vooral vanwege hun eigenbelang, niet van de mensen die ze zeggen te dienen.

Dat zit in de aard van de overheid, die vooral macht uitoefent door te straffen, zoals Thomas Paine in 1776 al constateerde. Inderdaad: dat was tijdens de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog.

Internet is begonnen als Wilde Westen. Letterlijk. Het ontstond in de Verenigde Staten en kwam later naar de meer oostelijk gelegen gebieden van het vrije Westen, zoals Nederland.

Veel regelgeving was er niet. Iedereen deed maar wat. Daarbij hielp – en helpt – dat het beheer van internet in handen was van een amalgaam aan wijd uiteenlopende organisaties, allemaal bestuurd door nerds met (meestal) kennis van zaken.

Die meritocratische semi-anarchie heeft ervoor gezorgd dat internet relatief lang verstoken is gebleven van beroepsmatige bemoeials zoals overheden. Maar die tijd is nu voorbij.

Van alle kanten hebben overheden de aanval op internet geopend. Niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook in Iran. En in Nederland zijn we tegenwoordig al blij als de overheid een poging om de privacy van internetgebruikers nog verder aan te tasten niet doorzet.

We moeten blijkbaar hard applaudisseren als de overheid zich eens een keer níet met internet bemoeit. Dat is diep treurig. Overigens: binnen vijf jaar wordt een vergelijkbaar voorstel opnieuw ingediend. En geaccepteerd. Wedden?

Daarom is het een goed idee van hackers om te gaan werken aan een nieuw netwerk. Eentje dat voorlopig niet onder controle komt te vallen aan de overheden van deze wereld: de mensen die ons regeren, maar zich niet of nauwelijks door ons laten corrigeren.

Hackers presenteerden recent tijdens het Chaos Computer Club Congres in Duitsland het plan om zo’n netwerk te bouwen met behulp van satellieten.

Ambitieus plan, maar nogal foutgevoelig. Niet alleen moeten de lanceringen voor die satellieten maar net lukken, zoiets kost ook nog eens heel veel geld. En zowel de Amerikanen als de Chinezen zijn bewijsbaar goed in het uit de hemel knallen van ongewenst ruimtetuig.

Twee verzoeken aan deze hackers. Eén: ga zo door. Twee: denk breder.

Een toekomstig, censuurvrij netwerk zal nooit vrij zijn als het nog steeds afhankelijk is van één systeem, zij het een andere dan het huidige.

Een echt vrij netwerk is multimodaal: het gebruikt niet alleen satellietsignalen, maar ook lasers en ouderwetse microgolven om verbindingen in stand te houden.

En daarbij alle andere communicatie-innovaties die maar bedacht kunnen worden. Suggesties welkom op NUjij. Immers, nerds kunnen sneller bouwen dan overheden wetten weten te verzinnen.