Ik reis vrijwel nooit met de trein en toch kreeg ik recent een mailtje van de Nederlandse Spoorwegen. Dat ik mijn nieuwsbriefinstellingen kon controleren op hun website.

Wablief? Ik kon me niet herinneren dat ik ooit had aangegeven een nieuwsbrief te willen ontvangen. Een kleine rondvraag op Twitter leerde me dat veel andere mensen een soortgelijke mail hadden ontvangen.

Doorklikken naar de site van de Nederlandse Spoorwegen leerde me dat ik geabonneerd was op twee van hun nieuwsbrieven. Ronduit eigenaardig vond ik dat.

Voor alle duidelijkheid, de wetgeving op het gebied van spam staat toe dat je je klanten een mailtje stuurt als ze een product bij je hebben afgenomen. Zolang je maar een mogelijkheid biedt om te unsubscriben.

Dus de actie van de Nederlandse Spoorwegen kan wettelijk gezien vast door de beugel. Want ik had er, voor de eerste en laatste keer, een online kaartje gekocht (waarmee een snibbige conductrice overigens geen raad wist) en daartoe mijn mailadres moeten opgeven.

Het mag misschien naar de letter van de wet, maar is het ook klantvriendelijk om mensen die jou geld geven ongevraagd op allerlei verzendlijsten te zetten, waar ze pas achterkomen als ze op een link in een mailtje klikken?

Nog een voorbeeld. Een bedrijf waar ik huishoudelijke apparatuur had besteld, stuurde me korte tijd daarna een mailtje met reclame voor andere producten. Zonder unsubscribe-mogelijkheid (want het was zogenaamd een eenmalige mailing).

Het Tilburgse bedrijf heb ik om opheldering gevraagd. Dat beweerde met droge ogen dat het niet om reclame ging, omdat de overduidelijk commerciële inhoud bedoeld was als ‘cadeautje’ vanwege mijn bestelling. Er zaten namelijk ook kortingscodes in de mail.

Je moet wel heel erg gedeformeerd zijn door je eigen marketingbeleid wil je serieus denken dat een kortingscode een ‘cadeautje’ is. Nog even los van het feit dat kortingsbonnen zelf wel opzoek op RetailMeNot als ik er behoefte aan heb.

Het bedrijf is me inmiddels als klant kwijt en de vijfletterige domeinnaam van deze onderneming zit in de permanente blacklist van mijn mailserver, zodat alle elektronische berichten automatisch in een zwart gat verdwijnen.

Dit zijn slechts voorbeelden. Ik krijg veel meer van dit soort ongewenste mail. Meestal uit ‘dank’ voor mijn klant-zijn. Soms echter ook ongevraagd, vaak voorzien van de smoes: ‘Deze mail wordt u door partij X verstuurd namens partij Y of Z wiens mailingbestanden wij voortaan beheren.’

Ik ben niet de enige, werd me na een Twitter-oproep duidelijk. Bovendien bleek daaruit dat andere internetgebruikers hetzelfde ervaren als ik: de overlast van Nederlandse spammers neemt toe.

Hoe kan dat? Wellicht is de vorig jaar nog hevig levende angst voor een boete van de OPTA verdwenen. Die organisatie tikt voornamelijk zeer hardleerse overtreders op de vingers.

Een andere reden is daaraan verwant: bedrijven hebben sinds de invoering van het spamverbod geleerd de grenzen van de wet op te zoeken. Wetende dat OPTA als toezichthouder niet graag verliest, en dus ook niet graag boetes uitdeelt tenzij de OPTA vrijwel zeker weet dat ze goed zit.

Dat moet veranderen. Het spamverbod is er niet voor niets gekomen. Ongewenste commerciële mail belast de consument, die vaak geen effectiever wapen heeft dan de Delete-knop.

Op z’n minst is de consument tijd kwijt en een ergernis rijker, terwijl de straf voor de verzender minimaal is: die valt voor een luttel bedrag en met minimale inspanning honderdduizenden mensen tegelijk lastig.

Daaraan zijn twee dingen te doen. Ten eerste zou de OPTA aan haar klachtenprocedure tegen spam kunnen werken. Feedback na het indienen van een klacht bij de OPTA krijg je vrijwel nooit zodat je maar moet raden of er iets met je klacht is gebeurd. Waardoor ik vermoed dat veel mensen op enig moment ophouden met het doen van aangifte bij OPTA.

Het tweede is eenvoudiger te realiseren: een resolute boycot van elk bedrijf dat nog spamt. Dan doel ik niet alleen op het wegfilteren van mail. Geen geld besteden aan dit soort zakenlui is een veel effectievere maatregel. Failliete ondernemers kunnen immers niet spammen.