
Geen staatssteun voor de pers
Het oproer rondom het gedrag van de burgemeester richting het huis-aan-huisblad Ons Utrecht bewijst vooral de naïviteit van de Utrechtse gemeenteraad. Want sinds wanneer hebben machtige mensen of organisaties niet geprobeerd berichtgeving in hun voordeel te beïnvloeden?
Toch zat ook Wolfsen zelf heel erg fout. Niet zozeer omdat hij de media probeerde te manipuleren, maar vooral omdat hij zo stom was zichzelf daarbij te laten betrappen. Van de burgemeester van de vierde stad van het land mag je toch verwachten dat die wat handigheid heeft in het kneden en koeioneren van critici.
Door de berm
Maar nee, deze bestuurder faalt zelfs bij het misbruiken van zijn macht. Eerder verkreeg de Utrechtse burgervader zijn positie door zijn partij het referendum te laten misbruiken. Aleid Wolfsen is als een haastige BMW X5-rijder die de file voorbij wil rijden en vervolgens vanaf de vluchtstrook per ongeluk de berm in rijdt.
Om die reden ben ik Wolfsen dankbaar. Net zoals voornoemde X5-rijder in één keer duidelijk maakt wat voor asociaal hij is, zo heeft Wolfsen door zijn onhandige machiavellisme laten merken dat hij bereid is tot het uiterste te gaan om zijn zin door te drijven.
Persoonlijke vete
Meestal zorgen wolven in schaapskleren ervoor dat hun vermomming beter blijft zitten. Zo ken ik tenminste één voor de zittende macht lastige journalist die 'opeens' een riante vertrekregeling kreeg aangeboden. Zo doen handiger politici dan Wolfsen dat. Die zorgen ervoor dat lastposten beloond worden voor hun zwijgen.
Minder radicaal, maar nog slimmer is het creëren van eigen 'feiten' die de voor u ongunstige informatie van de journalist genoeg tegenspreekt om twijfel te kunnen zaaien. Met wat geluk kunt u dan zelfs claimen dat de journalist een persoonlijke vete uitvecht.
Huur een onderzoeker
Klinkt vaag? Stel, u bent burgemeester van Utrecht en uw declaratiegedrag wordt bekritiseerd door hoogleraar A. U huurt vervolgens ambitieuze onderzoeker B in, die een grondige hekel heeft aan hoogleraar A.
Je hoeft W.F. Hermans niet te hebben gelezen om te weten dat er veel haat en nijd is in de universitaire wereld. En voila, onderzoeker B domineert de publieke discussie voordat u 'derde geldstroom' kunt zeggen.
Slachtoffer spelen
Gelukkig worden burgers beschermd door de wet van gemiddelden. Tegenover elke briljante politicus die zonder oproer de media weet te manipuleren, staan vijf Aleid Wolfsens, die het presteren om na de grootste blunder van hun carrière ook nog eens het slachtoffer uit te gaan hangen.
Maar helaas dreigt de tijd aan te breken dat het ook voor minder goede bestuurders eenvoudig wordt om media naar hun hand te zetten. Op de wandelgangen van slechtdraaiende kranten groeit bijvoorbeeld de acceptatie voor wat ooit ondenkbaar was: het aannemen van staatssteun.
Mentaal zwak
Het is waar dat de overheid al langer media financiert. De publieke omroep is het bekendste, maar niet het enige, voorbeeld. Op de wijsheid daarvan valt ook wel wat af te dingen, maar hoe dan ook: er is een groot verschil. De publieke omroep is weerbaar. Zou een politicus in Hilversum een 'Wolfsen' proberen uit te halen, dan hoort u dat dezelfde dag nog in Een Vandaag of Nova.
Met wanhopige media is het daarentegen goed zaken doen. Voor de overheid althans. Kranten zijn momenteel niet alleen financieel, maar ook mentaal zwak. De angst voor ondergang van hun bedrijfstak wordt door veel dagbladjournalisten niet uitgesproken, maar is daarom niet minder aanwezig.
Verslaafde kranten
Drie keer raden dus hoeveel macht de Wolfsens van deze wereld krijgen op het moment dat de overheid op gaat treden als verstrekker van methadon voor de aan hun huidige businessmodel verslaafde kranten.
Overheidssteun zal kranten veranderen in afhankelijke schimmen, die de macht van hun dealer niet aan een onderzoek zullen durven onderwerpen. Het enige dat er voor kranten op zit, is alsnog leren innoveren, om zo een monddood einde te voorkomen.