De door Rusland bezette stad Nova Kakhovka kwam dinsdag grotendeels onder water te staan door de damdoorbraak. Het waterpeil is volgens de Russische autoriteiten inmiddels weer aan het zakken. Omringende dorpen, steden en landbouwgrond in gebieden langs de rivier de Dnipro overstroomden ook.

De Oekraïense autoriteiten denken dat ongeveer 42.000 mensen getroffen kunnen worden door de overstromingen. Daarnaast hebben door de damdoorbraak 100.000 mensen geen toegang tot drinkwater, zegt Zelensky.

Het gebied ten noorden van de Dnipro staat onder controle van Oekraïne, het gebied ten zuiden van de rivier is in Russische handen. Zowel de Oekraïners als de Russen evacueerden burgers aan 'hun' kant van de rivier.

De evacuaties gaan woensdagochtend door. Het overstromingsgevaar is nog niet geweken. De Oekraïense autoriteiten verwachten dat het water woensdag in sommige delen van het gebied nog een meter stijgt.

Het water stijgt wel minder snel. Daarom verwacht gouverneur Oleksandr Prokudin van de regio Kherson dat het water woensdag aan het eind van de dag niet meer stijgt. Op sommige plekken in de regio is het water volgens hem tot een hoogte van ruim 5 meter gekomen.

De Oekraïense vicepremier Oleksandr Kubrakov waarschuwde woensdag voor het gevaar van mijnen die zijn losgekomen door de overstromingen. Door het stromende water zouden deze tot ontploffing kunnen komen.

Ook waarschuwt hij voor de verspreiding van ziekten en gevaarlijke chemicaliën. Zo stroomt er een enorme olievlek door de rivier richting de Zwarte Zee. President Zelensky denkt dat het om minstens 150 ton olie gaat. Het lijkt slechts het topje van de ijsberg.

"We kunnen nu nog niet voorspellen hoeveel van de chemicaliën, kunstmest en olieproducten die opgeslagen liggen in de overstroomde gebieden uiteindelijk in de rivieren en de zee terechtkomen", zei Zelensky in de nacht van dinsdag op woensdag in een videoboodschap.

In de omgeving van de kerncentrale in het zuiden van Oekraïne vinden geregeld beschietingen plaats. De grootste kerncentrale van Europa is uitgeschakeld, maar moet nog wel worden gekoeld. Daarvoor haalt de centrale koelwater uit het stuwmeer achter de dam.

Volgens het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) is er op korte termijn geen sprake van veiligheidsrisico's. In het koelwaterreservoir van de kerncentrale zit genoeg water voor een aantal maanden. Ook zijn er nog allerlei alternatieven, zegt directeur-generaal Rafael Grossi.

Zo kan volgens de VN-waakhond gebruik worden gemaakt van het watersysteem van de nabijgelegen stad Enerhodar. Ook kunnen er mobiele pompen worden ingezet en zou de brandweer water kunnen brengen. Sinds september vorig jaar verblijven er continu IAEA-experts in de centrale.

De dam ligt ongeveer 60 kilometer ten oosten van de stad Kherson in de regio Kherson. Door de verwoesting ervan kwam een groot deel van de frontlinie onder water te staan, maar in die regio gaat de oorlog gewoon door. Zo spreekt de Oekraïense gouverneur van Russische beschietingen, waarbij een dode zou zijn gevallen.