Ga naar de inhoud Logo NU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Dagelijks leven
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Spellen
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Donderdag 21 september 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Weer, veel bewolking 14° TV GidsLive voetbalwedstrijden 0 liveVerkeersinformatie 8 kmBeursinformatie 731.72
Wat betekent Erdogans winst voor democratie? Jullie vragen beantwoord

NU+ Wat betekent Erdogans winst voor democratie? Jullie vragen beantwoord

Door onze interactieredactie

31 mei 2023 om 05:06 Update: een maand geleden
Reacties op dit nieuwsbericht346 reacties
Delen via WhatsAppDelen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailDelen via E-mailE-mail
Met 52 procent van de stemmen won Erdogan eerder deze week de Turkse presidentsverkiezingen. Wat betekent die winst eigenlijk voor de vrouwen in Turkije? En welke invloed heeft het op de toetreding van Zweden tot de NAVO? Via ons reactieplatform NUjij stuurden jullie massaal vragen in. Onze verslaggever Nick Augusteijn geeft vanuit Istanboel antwoord op de vijf meestgestelde vragen.

Wat gaat deze overwinning betekenen voor de democratie, die al zo zwaar onder druk staat in Turkije?

"Politieke wetenschappers met wie ik voor NU.nl in de aanloop naar de verkiezingen sprak, omschrijven het politieke systeem in Turkije als een competitief autoritair systeem. Daarin zijn weliswaar vrije verkiezingen, maar oppositiepartijen moeten het opnemen tegen een machtige leider in een ongelijke en vaak oneerlijke race."

"Waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa (PACE), die in Turkije waren op uitnodiging van de regering, kwamen tot dezelfde conclusie: een ongelijk speelveld, partijdige media, misbruik van publieke middelen en intimidatie van tegenstanders via de rechterlijke macht. Dat is geen goed klimaat voor democratische verkiezingen, zei de OVSE."

"Turkije zie je dan ook afglijden in lijsten als de jaarlijkse democratie-index van het toonaangevende weekblad The Economist. Of het jaarlijkse overzicht van rechten en vrijheden in landen van de Amerikaanse ngo Freedom House. Laatstgenoemde organisatie beschouwt Turkije niet meer als 'vrij land'."

"Dat afglijden is een geleidelijk proces. Wel kun je stellen dat dit proces in een stroomversnelling is geraakt na de mislukte staatsgreep in 2016 en nogmaals toen Erdogan in 2018 meer macht kreeg. Dat jaar stapte Turkije over op een presidentieel systeem als regeringsvorm. Dat systeem krijgt de komende vijf jaar de kans om verder wortel te schieten."

"Als we af moeten gaan op de afgelopen vijf jaar, dan zijn er geen redenen om aan te nemen dat bepaalde rechten weer gerespecteerd zullen worden of dat sommige vrijheden uit het verleden helemaal zullen terugkeren. Denk aan zoiets simpels op het demonstratierecht. Of dat de pers zonder belemmering zijn werk kan doen."

Volg nieuws over Turkije

Krijg meldingen bij nieuwe berichten

Wat betekent dit voor de vrouwen in het land, gezien Erdogans banden met streng gelovige partijen?

"Vrouwenmoord is een groot probleem in Turkije. In 2022 werden zeker 334 vrouwen en meisjes vermoord. Nog eens 245 vrouwen stierven onder verdachte omstandigheden. Het is een probleem dat de afgelopen jaren steeds groter is geworden. Het aantal vrouwen dat vorig jaar werd omgebracht, lag drie keer hoger dan twintig jaar geleden. En dat dit een probleem is, daar is iedereen het wel over eens. Een van de eerste dingen die president Recep Tayyip Erdogan zondag na zijn overwinning zei is dat geweld tegen vrouwen absoluut verboden is."

"Maar Erdogan zei dit in de context van het 'beschermen' van de familie tegen de lhbtiq+-beweging. Om diezelfde reden stapte Turkije in 2021 onder druk van conservatieve groepen in de samenleving uit het internationale verdrag tegen geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld. Dat verdrag heet nota bene de Istanboel Conventie, omdat het daar in 2011 is ondertekend. Turkije zette als eerste zijn handtekening. Inmiddels claimen Turkse critici dat het verdrag 'familiewaarden' zou bedreigen en homoseksualiteit zou 'normaliseren, aldus de Turkse regering en critici van het verdrag."

"'Het terugtrekken uit dit verdrag geeft daders die mishandelen, verwonden en doden het roekeloze en gevaarlijke signaal dat zij hiermee straffeloos kunnen doorgaan', zei Amnesty's secretaris-generaal Agnès Callamard destijds. En daarin schuilt het probleem: het klimaat dat gecreëerd wordt en de signalen die afgegeven worden."

"Daders komen er vaak vanaf met lichte straffen of komen vanwege goed gedrag eerder vrij. Ook omdat het rechtssysteem zwaar overbelast is. Meer dan eens gaan mannen na hun vrijlating direct weer in de fout. Op politiebureaus krijgen vrouwen bovendien geregeld te horen dat ze 'het eerst maar eens moeten uitpraten' of de partner/echtgenoot 'een nieuwe kans' moeten geven."

"Erdogans nieuwe partners, streng islamitische Yeniden Refah Partisi (Nieuwe Welvaartspartij) en de al even extreme HÜDA-PAR, zouden aanpassingen willen aan de Turkse wet op de bescherming van vrouwen (wet 6248). Ook daar gaat een zorgelijk signaal vanuit. Net als van hun wens om jongens en meisjes te scheiden in het onderwijs. Of dat partijleden niet naast vrouwen willen zitten. Dat deze partijen nu een vertegenwoordiging in het parlement hebben, kan eraan bijdragen dat dergelijke controversiële standpunten meer legitimiteit krijgen."

"Om met een positieve noot af te sluiten: Erdogan en zijn AKP hebben er mede voor gezorgd dat jonge vrouwen met hoofddoek toegelaten worden op universiteiten en dat je ook met hoofddoek 'gewoon' ambtenaar kunt zijn. Of dat nu bij de belastingdienst is, de politie of de overheid."

  • Dit staat Turkije onder Erdogan te wachten
    Zie ookDit staat Turkije onder Erdogan te wachten

Er is al jaren een braindrain gaande in Turkije, vooral jonge hoogopgeleide Turken ontvluchten het land. Is dit een thema geweest in de verkiezingen, en hoe gaat dit nu verder?

"Het was zeker niet het hoofdthema, maar de vlucht van hoogopgeleide Turken is inderdaad een probleem dat bekend is en erkend wordt. Erdogan ziet graag dat wetenschappers en andere hoger opgeleiden terugkeren naar Turkije, want hij wil dat het land een technologische grootmacht wordt en zaken als elektrische auto's, drones en andere moderne wapens kan blijven ontwikkelen. Zo zijn er beurzen, fondsen en huisvestingsmogelijkheden voor wetenschappers. Tegelijkertijd creëert hij geen klimaat waarin mensen graag terug willen keren."

"Academische vrijheid staat onder druk in Turkije, vooral sinds 2016. Dat jaar ondertekenden zo'n duizend academici een petitie tegen het geweld in het het zuidoosten van Turkije. Dat werd opgevat als kritiek op het leger en veel academici verloren hun baan."

"Ook de nieuwe regel dat Erdogan voortaan de rector benoemt in plaats dat deze voor mensen van de universiteit zelf gekozen wordt, stuit veel studenten en academici tegen de borst. Op veel campussen worden bovendien concerten en festivals gecanceld, grijpt de politie in bij pridemarsen en worden lhbtiq+-studentenclubs en andere verenigingen verboden. Dat drijft studenten naar het buitenland nog voor ze afgestudeerd zijn."

"Diegene die wel afstudeerden, vinden lang niet altijd een geschikte baan. De Turkse economie zit in zwaar weer. Een van de aanjagers van de economie is de bouw. Dat is geen sector waar veel hoogopgeleiden terecht kunnen."

Wat betekent de winst van Erdogan voor de relatie van Turkije met Europa? Zeker nu Erdogan meer lijkt te neigen naar Rusland dan naar Europa. Hoe staat hij op dit moment wat betreft de toetreding van Zweden tot de NAVO?

"De campagneslogan van Erdogan was 'doorgaan op de ingeslagen weg'. Dat zou betekenen dat we van Turkije geen grote koerswijziging hoeven te verwachten. En de EU heeft nu al twintig jaar met Erdogan te maken, dus ze weten inmiddels ook wat voor vlees ze in de kuip hebben. Helaas is een van de zekerheden wel de onvoorspelbaarheid van Erdogan. Hij kan op sommige punten 180 graden draaien."

"Erdogan gaat er prat op dat Turkije een onafhankelijke koers vaart. Tegelijkertijd hanteert hij op het 'voor-wat-hoort-wat'-principe. Zweden heeft zich nog niet heel toegeeflijk getoond in de ogen van de Turken. Dat lijken ze ook niet te worden. Misschien dat de Verenigde Staten water bij de wijn doet door Turkije modernere F 16-gevechtsvliegtuigen te verkopen in ruil voor Zweedse toetreding tot de NAVO. Turkije staat er slecht op bij de VS sinds de aanschaf van de Russische S-400-raketsystemen. Daardoor mocht het land niet langer deelnemen aan het F-35 Lightning II-straaljagerprogramma (ofwel de Joint Strike Fighter). Opgewaardeerde F 16's lijken wel tot de mogelijkheden te behoren."

"Ten slotte zal de houding van Turkije op bepaalde dossiers afhangen van hoe de Turkse economie zich ontwikkelt. Als er inderdaad een nieuwe valutacrisis komt, dan kan het best zo zijn dat Erdogan een toontje lager moet zingen."

  • 70 procent van Turks-Nederlandse stemmers koos voor Erdogan
    Zie ook70 procent van Turks-Nederlandse stemmers koos voor Erdogan

Nu de Syriërs weg moeten uit Turkije van Erdogan, gaan ze dan naar Europa? En zal Erdogan de deur openzetten naar Europa voor migranten en vluchtelingen?

"Volgens de Verenigde Naties biedt Turkije onderdak aan zo'n 3,6 miljoen Syrische vluchtelingen. Dat doet het al jaren, daarbij financieel geholpen door de EU. Heel plat gezegd betaalt Brussel Turkije om de vluchtelingen daar te houden. Dat geeft Erdogan een sterke onderhandelingspositie. In het verleden heeft hij aangetoond er niet voor terug te deinzen om vluchtelingen te gebruiken als als troefkaart. Zo zette hij in 2020 de grens open voor vluchtelingen als manier om de EU onder druk te zetten."

"Het plan dat Erdogan aankondigde in zijn overwinningsspeech op zondag liep niet over van de details. Hij zei dat er samen met Qatar voorbereidingen getroffen zijn om 1 miljoen Syriërs terug te laten keren naar hun thuisland. Wanneer dat gebeurt, is niet duidelijk. Wat er voor deze Syriërs geregeld is ook niet. Wel weten we dat Turkije en Qatar al een tijdlang samenwerken in het noorden van Syrië, langs de grens met Turkije. Na verschillende militaire operaties staan grote delen van het grensgebied onder controle van het Turkse leger. "

"Als vluchtelingen naar het grensgebied moeten, dan is het goed mogelijk dat ze alsnog niet 'thuis' zijn. Misschien zijn ze wel uit een heel ander deel van Syrië gevlucht. Ook kun je je afvragen wat de oorspronkelijke bewoners uit die streek van de mogelijke komst van 1 miljoen landgenoten vinden. En of het überhaupt wel veilig is voor iedereen. Kortom, er zitten nog zoveel haken en ogen aan het plan dat het waarschijnlijk nog wel even duurt voordat we de effecten ervan zien."

Ga gratis verder

Log in of registreer gratis op NU.nl en krijg toegang tot extra artikelen

Eerder

  • 29 mei 2023 om 14:32
    Dit staat Turkije onder Erdogan te wachten
    Dit staat Turkije onder Erdogan te wachten
  • 29 mei 2023 om 10:36
    70 procent van Turks-Nederlandse stemmers koos voor Erdogan
    70 procent van Turks-Nederlandse stemmers koos voor Erdogan
  • 29 mei 2023 om 10:15
    Turkse lira verliest terrein ten opzichte van Amerikaanse dollar
    Turkse lira verliest terrein ten opzichte van Amerikaanse dollar
  • 29 mei 2023 om 08:29
    Aanhangers Erdogan vieren feest in grote Nederlandse steden
    Aanhangers Erdogan vieren feest in grote Nederlandse steden
Beeld: AFP
Reacties op dit nieuwsbericht346 reacties
Delen via WhatsAppDelen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

TurkijeRecep Tayyip ErdoganNUjij

NUjij: Uitgelichte reacties

HamidelCitroen
31 mei 2023 om 08:08
Mooi artikel. Het geeft mij een duidelijk beeld hoe 'het Westen' denkt. Ik heb hierbij een aantal kleine aantekeningen. Erdogan toont trekjes van een sterke leider. Dit is juist wat Turkije nodig heeft. Een zwakke leider zal voor versnippering en burgeroorlog leiden. Sinds Erdogan aan de macht is horen wij niet over aanslagen in het land. Hoewel Erdogan een 'slechte' houding heeft met het Westen is de relatie met het Oosten juist zeer gunstig. Turkije staat letterlijk en figuurlijk tussen West en Oost. Ik vind dat Turkije geen kant moet kiezen maar als brug moet fungeren. En dat doet Erdogan goed. Dit is op lange termijn goed voor de wereldvrede. Het heeft wat tijd nodig voordat het Westen deze nieuwe functie van Turkije accepteert.Dat er geen sprake is van democratie in het land ben ik totaal niet mee eens. Het volk heeft gesproken en heeft voor Erdogan gekozen. Het land met al zijn economische uitdagingen, vijandige houding van het Westen heeft een sterke leider nodig
Respect: 👍 27Reacties: 💬 4
Reageer
CaroolHatseflats
31 mei 2023 om 07:56
Wat is nu de conclusie? Ik zie de herverkiezing als een ramp voor het land. Komt ook door mijn kijk op nationalisme en religie. Beide vind ik in hoge mate kwalijk en de oorzaak van 90% van het geweld in de wereld. Erdogan gedraagt zich zoals veel dictators. Langzaam eigent hij zich steeds meer macht toe door de spelregels te veranderen (het presidentieel systeem), controle over de media en tegenstanders te bombarderen tot vijanden van de staat en ze op te sluiten. Turken die staan te juichen, beseffen niet dat zij met wat pech de volgende zijn die opgepakt worden. De toenemende invloed van de islam zal het land, in combinatie met een rampzalig economisch beleid, verder in de ellende storten. Het positieve van het mogen dragen van hoofddoekjes door dames in overheidsdienst, zie ik als het terugwerpen in de middeleeuwen. Tot slot is Erdogan niet vies van corruptie en nepotisme, maar daarin staat hij niet alleen. En de blije Turken hier: is remigratie iets met zo’n fantastische leider?
Respect: 👍 20Reacties: 💬 0
Reageer
Bekijk meer reactiesBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

Reacties op dit nieuwsbericht346 reacties

Net binnen

  • 23:29
    Oud-Ajacied Kudus kopt West Ham naar zege, Lammers belangrijk voor Rangers
  • 23:14
    Franse rugbyers boeken recordzege en blijven op koers voor eerste wereldtitel
  • 22:57
    Geplaagd Ajax geeft zege in spectaculair EL-duel met Marseille uit handen
  • 22:56
    VideoPresident Zelensky op bezoek bij Biden in het Witte Huis

Meer Economie

  • Ambulancepersoneel krijgt 15 procent meer loon en betere werk-privébalans
    Ambulancepersoneel krijgt 15 procent meer loon en betere werk-privébalans
  • Bank of England
    Britten pauzeren net als Amerikanen serie renteverhogingen
  • statiegeld blikjes
    Supermarkten klagen over te lage vergoeding voor innemen statiegeldblikjes
  • volvo xc60
    Volvo's laatste dieselauto rolt begin 2024 uit de fabriek
  • Schiphol en bagageafhandelaars nemen maatregelen om sjouwwerk te verlichten
    Schiphol en bagageafhandelaars nemen maatregelen om sjouwwerk te verlichten
Meer Economie

Meest gelezen

  • 1
    Kamer haalt streep door verhoging brandstofaccijns en wil lagere energiebelasting
  • 2
    Hypotheekmarkt ingezakt door fors gestegen rentes
  • 3
    Ajax onderzoekt rol veelbesproken directeur Mislintat bij meer dan één transfer
  • 4
    Docent in Texas ontslagen omdat ze klas fragmenten van Anne Frank liet lezen
  • 5
    Elektronicawinkel BCC vraagt faillissement aan


Nieuwsvideo's

  • President Zelensky op bezoek bij Biden in het Witte Huis
    President Zelensky op bezoek bij Biden in het Witte Huis
  • Waarom tanks in Oekraïne verarmd uranium gebruiken
    Waarom tanks in Oekraïne verarmd uranium gebruiken
  • Agent kalmeert leeuwenwelp die in Servië op straat is gevonden
    Agent kalmeert leeuwenwelp die in Servië op straat is gevonden
  • Monorail rijdt met geopende deuren door Bangkok
    Monorail rijdt met geopende deuren door Bangkok

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Dagelijks leven
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Contact met de redactie
    • Colofon
    • Nieuwsbrieven
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Klachten / Feedback
    • Toegankelijkheid
    • Adverteren
    • Apps
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Contact met de redactie
  • Colofon
  • Nieuwsbrieven
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Klachten / Feedback
  • Toegankelijkheid
  • Adverteren
  • Apps
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden