
Verkiezingsupdate: Kan Erdogan achteroverleunen richting een overwinning?
De AKP steekt het niet onder stoelen of banken. Binnen een uur na de eerste uitslagen op zondag zal duidelijk worden dat Erdogan de grote winnaar is, zei een woordvoerder van de partij eerder deze week. Peilingen duiden inderdaad op een comfortabele voorsprong voor de zittende president.
Het enthousiasme onder de aanhang is blijkbaar zo groot, dat Erdogan woensdag moest waarschuwen dat de overwinning nog niet binnen is. Kortom: thuisblijven en achteroverleunen is geen optie. Toch is het zeker niet ondenkbaar dat de president zondag opnieuw als de nummer een uit de bus zal komen. Daar zijn een aantal redenen voor.
Op de eerste plaats kwam Erdogan op 14 mei slechts 0,6 procentpunt tekort voor de overwinning. Daarnaast kreeg de president afgelopen week de wind in de zeilen met de steun van Sinan Ogan, de onafhankelijke nationalistische presidentskandidaat. Die was in de eerste ronde nog goed voor ruim 5 procent van de stemmen. Dat Ogan Erdogan steunt, betekent niet dat zijn aanhang dat ook doet. Maar zijn steun versterkt in ieder geval het winnaarsimago van de president.
Wil je deze update vaker ontvangen in aanloop naar de Turkse verkiezingen?
'Tijd om te beslissen'
Een andere reden is dat de oppositie nog altijd van slag lijkt van de uitslag op 14 mei. Volgens veel peilingen had oppositiekandidaat Kemal Kiliçdaroglu namelijk een gerede kans op de overwinning in de eerste ronde. Pas op 20 mei maakte de oppositie de nieuwe koers en boodschap voor de tweede ronde bekend.
Waar de campagne de afgelopen weken nog in het teken stond van positiviteit en inclusiviteit, probeert Kiliçdaroglu nu de nationalistische kiezers te verleiden. Hij wil de grenzen sluiten voor vluchtelingen en de miljoenen Syriërs die nu in Turkije wonen terugsturen. Het heeft er in ieder geval voor gezorgd dat Kiliçdaroglu nu steun krijgt van de bekende politicus Ümit Özdag en zijn ultrarechtse Zafer Partisi.
"Tijd om te beslissen" werd de nieuwe campagneslogan van de oppositie. Daarmee wordt de komende stembusgang verpakt als referendum. De toon is ook een stuk harder dan voorheen: "Ga jij hand in hand met diegenen die over de rug van de aardbevingsslachtoffers winst maakten? Die burgers lieten creperen onder het puin? Tijd om te beslissen." En zo vallen er nog wat pittige slogans te lezen op campagneposters.
Kritische vragen zijn zeldzaam
Grote campagnebijeenkomsten hebben de kopstukken van de oppositie niet meer georganiseerd. Die komen toch niet op tv of in de krant. In plaats daarvan zijn ze naar eigen zeggen op strategische plaatsen van deur tot deur gegaan. De rest van de campagne verliep via sociale media. Zo was Kiliçdaroglu te gast in het populaire online jongerenprogramma Mevzular Açik Mikrofon (Open Microfoon) van BaBaLa TV. Het programma is uniek in de zin dat er kritische vragen gesteld kunnen worden, iets waar in Turkije bijna geen ruimte meer voor is.
Het programma kan campagnes maken en breken, ondervond kandidaat Muharrem Ince een aantal weken geleden. Hij maakte geen goede beurt en zag zijn poging in het water vallen. De prestaties van Kiliçdaroglu waren goed, blijkt uit reacties. Ook de kijkcijfers waren zeer positief: tien miljoen kijkers in de eerste twaalf uur na publicatie.
Verslaggever Nick Augusteijn
Deze update is geschreven door verslaggever Nick Augusteijn. Nick werkt sinds 2017 voor NU.nl, onder meer voor de algemene nieuwsredactie. Hij woont in Istanboel en doet verslag van de Turkse verkiezingen.
Balanceeract met risico's
Deelname aan het programma is een manier om zwevende kiezers alsnog over de streep te trekken. Deze groep, die uit onder anderen jongeren en kiezers uit het nationalistische kamp bestaat, is volgens peilingen goed voor zo'n 8 procent van de stemmen. En Kiliçdaroglu kan alle stemmen gebruiken, want zijn achterstand op Erdogan lijkt de afgelopen twee weken te zijn gegroeid.
Maar aan meesurfen op de sterke stroming van het Turkse nationalisme kleven ook risico's. Ja, op papier liggen de stemmen voor het oprapen nu er nog maar twee kandidaten over zijn. Maar Kiliçdaroglu schiet zichzelf mogelijk ook in de voet.
In de eerste ronde had hij de steun van de Koerdisch georiënteerde HDP en haar achterban. Die moeten weinig hebben van nationalistische wind die is gaan waaien. En de opkomst onder deze groep was in de eerste ronde sowieso al lager dan verwacht. Het was de afgelopen dagen dus balanceren geblazen voor het oppositieblok. Zondag moet blijken of die balanceeract succesvol is geweest.
Meer lezen over de aanstaande verkiezingen in Turkije?
- Verkiezingsupdate: Erdogan pronkt met schip, oppositie zwaait met ui
- Verkiezingsupdate: Turkse democratie functioneert eigenlijk maar half
- Verkiezingsupdate: Erdogan richt campagne op de lhbtiq+-gemeenschap
- Verkiezingsupdate: Krijgt Turkije een stembusgang of staatsgreep?
- Verkiezingsupdate: Na campagnes is spanning om te snijden in Turkije
- Erdogan weet dat hij kan winnen, ook als hij 'verliest'
- Verkiezingsupdate: Fraudespook zorgt voor onrust onder Turkse kiezers
NUjij: Uitgelichte reacties