Het WEF is een organisatie die naar eigen zeggen "mensen bij elkaar brengt die het verschil kunnen maken". Dit jaar worden zo'n 2.700 gasten uit 130 landen verwelkomd in het Zwitserse skioord.

Voor Nederland gaan naast Rutte ook ministers Sigrid Kaag (Financiën) en Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken). Zelfs koningin Máxima gaat naar het WEF toe om te lobbyen.

De regeringsleiders en topmensen uit het bedrijfsleven bespreken mondiale problemen. Dit doen ze in de vorm van discussies en lezingen, maar ook via een-op-eengesprekken. Rutte spreekt deze week bijvoorbeeld op een bijeenkomst over economische groei.

Volgens Bob de Wit, hoogleraar strategische studies aan de Nyenrode Business Universiteit, is het WEF opgezet om die grensoverschrijdende problemen aan te pakken. Problemen die landen niet in hun eentje kunnen oplossen. Denk hierbij aan zaken als klimaatverandering, gezondheid en de plastic soep in de oceaan.

"Op wereldniveau is er behoefte ontstaan aan coördinatie. Door al die partijen bij elkaar te brengen voorziet het WEF hierin. Ze zien zichzelf als de spil, als een netwerkorganisatie die boven de landen uit coördineert", zegt De Wit.

De kracht van Davos ligt in het samenbrengen van grote namen. Het brengt regeringsleiders, mensen uit het bedrijfsleven en andere invloedrijke mensen samen op een klein stukje aarde. Die mensen kunnen met onderonsjes, handjes schudden en door ideeën uit te wisselen, bijdragen aan het oplossen van grensoverschrijdende problemen. Althans, zo is de gedachte.

"Je kunt binnen je eigen overheid stoer doen over grote beleidsstukken, terwijl je er niks over te zeggen hebt omdat de problemen zich op wereldniveau afspelen. Het WEF springt hier op in en neemt die regierol omdat er geen werelddemocratie is", zegt hoogleraar De Wit.

Het informele karakter van de ontmoeting in Davos is ook vaak een punt van kritiek. Er worden geen grote besluiten genomen en concrete resultaten zijn moeilijk te zien, ziet ook De Wit. Hij vergelijkt de bijeenkomst met een onderneming. "Ondernemers hebben ook geen behoefte om alles te delen, dat doen ze al niet binnen hun eigen bedrijf, daar blijven ook veel beslissingen en gesprekken binnen het commissariaat."

Het WEF presenteert zich als organisatie die bijdraagt aan het oplossen van mondiale problemen en heeft thema's als klimaatverandering hoog op de prioriteitenlijst staan. Anderzijds vliegt die wereldwijde elite massaal naar Davos: vorig jaar vlogen 1.040 privéjets richting het skioord voor het WEF.

Niet bepaald klimaatvriendelijk en dat leidt tot enig cynisme. Critici vanuit linkse hoek zien het weekje Davos dan ook als niets meer dan een praatclub voor de rijkste rijken.

De rijkste, machtigste partijen ter wereld komen bij elkaar, zonder verantwoording af te leggen. Ze maken keuzes en zetten dingen in gang. Ook is het evenement niet toegankelijk voor mensen die geen uitnodiging hebben. Doordat het niet duidelijk is wat er achter die gesloten deuren plaatsvindt, ontstaat een schimmige sfeer rond het evenement.

Dat wringt onder buitenstaanders en werkt complottheorieën in de hand. "Hierdoor ontstaat de schijn dat deelnemers aan het WEF er vooral zitten om de belangen van de grote bedrijven en de ngo's te dienen. Ze leggen geen verantwoording af aan burgers en het mkb. Daardoor hebben ze alles wat er over het WEF wordt geroepen aan zichzelf te danken. Als je die coördinerende rol naar je toetrekt maar niet de publieke verantwoording maakt, dan roep je dit over je af. Dit hebben ze zelf gecreëerd", zegt De Wit.