Nederland wil op 19 december op acht plekken wereldwijd namens de Staat excuses maken voor het Nederlandse slavernijverleden. Een van die plekken is de voormalige kolonie Suriname.

Op de plannen van het Nederlandse kabinet kwam veel kritiek van Surinaamse en Nederlands-Surinaamse belangenorganisaties. Ons land zou de plannen gehaast en op eigen houtje hebben doorgedrukt.

Twee prominente slavernijorganisaties hadden premier Mark Rutte in september tijdens zijn werkbezoek aan Suriname juist het tegenovergestelde geadviseerd. Ze willen dat de nazaten van tot slaaf gemaakte Surinamers zich ook echt kunnen vinden in de tekst en inhoud van de excuses.

Daar is volgens de slavernijorganisaties van tevoren overleg tussen Nederland en Suriname voor nodig. Op die manier zal het draagvlak onder de nazaten van tot slaaf gemaakte mensen toenemen. Zonder draagvlak zouden de excuses geen waarde hebben.

Nu zegt de Surinaamse regering dus dat Nederland de voormalige kolonie niet formeel op de hoogte heeft gesteld van de plannen. Maar het Nederlandse kabinet spreekt dit tegen. "De Surinaamse regering is formeel geïnformeerd over het proces door de Nederlandse ambassade", zegt een woordvoerder tegen NU.nl.

De voorzitter van het Surinaamse parlement, Marinus Bee, zegt inmiddels ook dat het Nederlandse kabinet de excuses niet goed heeft overlegd met de voormalige kolonie. Hij zei vrijdag op het Surinaamse journaal dat het beter was geweest als Nederland van tevoren had gesproken met de Surinaamse regering.

Bee vindt dat de Surinaamse politiek nu aan zet is, ook al heeft Nederland de excuses nog niet formeel bevestigd. "Nu komt het op een niveau dat de Surinaamse regering het naar zich toe moet trekken. Wij kunnen ook proactief zijn en de Nederlandse regering vragen om informatie."

Ook de voorgenomen rol van minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) ligt onder vuur. Weerwind zal in de Nederlandse plannen de excuses uitspreken in Suriname. Maar veel betrokkenen vinden dat ongepast, omdat hij afstamt van tot slaaf gemaakte Surinamers.

Een woordvoerder van Weerwind laat aan NU.nl weten dat de minister van 15 tot 21 december een werkbezoek brengt aan Suriname. Dat bezoek voor kennisuitwisseling over het justitiesysteem was al ruim voor de voorgenomen excuses gepland.

"Er is niet gemeld dat er op 19 december excuses zullen worden aangeboden", zei minister Kenneth Amoksi (Justitie en Politie) daarover tegen het Surinaamse parlement. "Dat heeft deze minister in de pers vernomen."

Rutte voert donderdag overleg met betrokkenen over de voorgenomen excuses voor het Nederlandse slavernijverleden. Twee prominente Surinaamse slavernijorganisaties kregen hiervoor pas ruim drie weken na de andere genodigden een uitnodiging.

Weerwind zal bij het overleg aanwezig zijn, laat een woordvoerder van het kabinet weten aan NU.nl. Het Nationaal Comité Herdenking Slavernijverleden neemt na het overleg een definitief standpunt in over de geplande excuses, zegt voorzitter Johan Roozer tegen deze site.

Verbetering: We hadden de uitspraken van Suriname eerder gemeld als feit. Inmiddels hebben we ze toegeschreven aan het Surinaamse kabinet.