De zittende Democratische senator Raphael Warnock verdedigt zijn zetel tegen de Republikeinse uitdager, Herschel Walker.

De verkiezingen voor de Senaat verlopen in Georgia net anders dan in veel andere staten. Een kandidaat moet minstens 50 procent van de stemmen krijgen om te winnen. Slaagt niemand daarin, dan volgt een tweede ronde, de runoff. Democraat Warnock kreeg op 8 november 49,4 procent van de stemmen, Republikein Walker 48,5 procent. De overige 2,1 procent ging naar Chase Oliver van de Libertarische Partij. Hij doet niet mee aan de runoff.

Warnock (53) is predikant in de voormalige kerk van Martin Luther King Jr., de Ebenezer Baptist Church in Atlanta. Hij werd in 2021 de eerste zwarte senator voor Georgia, toen hij de zetel veroverde die was vrijgekomen nadat Republikein Johnny Isakson was opgestapt wegens gezondheidsredenen.

Om de anderhalf jaar die nog resteerde in de termijn van Isakson vol te maken, versloeg Warnock in 2020 diens tijdelijke plaatsvervanger, Republikein Kelly Loeffler. Warnocks mede-Democraat Jon Ossoff ging ervandoor met de tweede senaatszetel van Georgia. Hun overwinningen waren verrassend in een staat die lang gold als een conservatief bolwerk. Het leverde de Democraten een (papierdunne) meerderheid in de Senaat op.

Walker (60) had een succesvolle loopbaan als Americanfootballspeler, waarin hij onder meer speelde voor de Dallas Cowboys. Hij is in Georgia vooral populair vanwege zijn verrichtingen voor het team van de University of Georgia.

Hij sprak zich in 2016 en 2020 uit voor Donald Trump, kreeg een functie in een presidentieel adviescomité en werd door Trump aangemoedigd om zich verkiesbaar te stellen voor de Senaat. Walker steunt de inmiddels ruimschoots ontkrachte bewering van de oud-president dat de verkiezingen in 2020 van hem werden gestolen via grootschalige kiesfraude door de Democraten.

In de aanloop naar vandaag werden inwoners van Georgia gebombardeerd met politieke reclames. Hun staat begint steeds meer te gelden als een swingstaat, waar geen van beide grote partijen een duidelijk overwicht heeft. Dat zijn de staten waar het tijdens nationale verkiezingen allemaal om draait, omdat de politieke balans daar ruimte heeft om te verschuiven. Dat is een van de redenen waarom de runoff tussen Warnock en Walker landelijk op grote belangstelling kan rekenen.

Een andere reden voor de aandacht is wat er op het spel staat. Tijdens de tussentijdse verkiezingen wisten de Democraten hun meerderheid in de Senaat vast te houden. Die is wel afhankelijk van de stem van vicepresident Kamala Harris, die bij een 50-50-stemming optreedt als tiebreaker. Als één senator afwijkt van de partijlijn, bijvoorbeeld de veelbesproken Joe Manchin uit Virginia, kan dat de Democratische plannen torpederen. Een overwinning in Georgia zou de partij de ruimte geven om een enkele dwarsligger te omzeilen.

Daarnaast staat in de regels van de Senaat dat de plekken in de verschillende parlementscommissies gelijk moeten worden verdeeld tussen Democraten en Republikeinen als die elk 50 zetels bezetten. Als de Democraten er 51 krijgen, dan krijgen ze in al die commissies ook een meerderheid. Zonder Republikeinse tegenstand zou bijvoorbeeld het aanstellen van federale rechters een stuk soepeler verlopen.

De Republikeinen zien uiteraard liever dat de Democraten die zo vurig gewenste marge in de Senaat mislopen. Een overwinning van Walker kan ook een ruggesteun zijn voor oud-president Trump. De andere kandidaten die zijn zegen kregen tijdens de tussentijdse verkiezingen deden het slecht. Dat leidt binnen de partij tot discussie over de vraag of Trump zelf wel de aangewezen persoon is om het in 2024 weer tegen de Democraten op te nemen voor het presidentschap.

Er zijn tekenen dat Warnock een klein voordeel heeft ten opzichte van Walker, maar de eerste ronde (49,4 procent voor de dominee versus 48,5 procent voor de oud-sporter) liet zien dat het best een nek-aan-nekstrijd tussen de twee kan worden. Een belangrijke vraag is of Republikeinse kiezers het kunnen opbrengen om naar de stembus te gaan, nu al duidelijk is dat een meerderheid in de Senaat er niet in zit voor hun partij.

Wel is duidelijk dat Warnock een betere campagne achter de rug heeft dan zijn rivaal. Walker kwam onder meer in opspraak vanwege beschuldigingen dat hij voor de abortussen van twee ex-vriendinnen betaalde, terwijl hij zich presenteert als fel antiabortus. Hij zou amper omkijken naar zijn kinderen en wordt door een ex-echtgenote beschuldigd van huiselijk geweld. Ook bleek uit overheidspapieren dat zijn hoofdwoning in Texas staat, en dus niet in de staat waarvoor hij senator wil worden.

Sommige Republikeinse commentatoren erkennen dat Walker niet de ideale kandidaat is, maar dat de winst belangrijker is voor de partij dan de eigenaardigheden van een specifieke politicus. Die overweging ontlokte The Washington Post een venijnige analyse: "En dat is waarom het erop lijkt dat Walker nog een kans maakt: hij is een warm lijf met een 'R' naast z'n naam."