De uitbarsting begon zondagavond (lokale tijd). Maandagochtend meldde de Amerikaanse geologische organisatie USGS dat er lavastromen in de top van de vulkaan waren gesignaleerd. Voorlopig worden nabijgelegen dorpen nog niet bedreigd.

Toch waarschuwde de organisatie inwoners rondom de vulkaan om zich voor te bereiden op de uitbarsting. De dienst meldt dat de eerste fase van een uitbarsting vaak onvoorspelbaar is en dat de lavastromen snel van richting kunnen veranderen.

Wetenschappers houden Mauna Loa al een tijd in de gaten vanwege recente bevingen rond de top van de vulkaan. In 1984 was de laatste uitbarsting.

Mauna Loa komt ruim 4.000 meter boven de zeespiegel uit en is de grootste actieve vulkaan ter wereld. De nabijgelegen vulkaan Kilauea is een stuk kleiner, maar richtte tijdens een uitbarsting in 2018 alsnog een hoop schade op het eiland aan. Die uitbarsting verwoestte toen zeker zevenhonderd nabijgelegen woningen.

Sommige hellingen van de Mauna Loa zijn een stuk steiler dan die van de Kilauea, en dus kan de lava sneller naar beneden stromen. Tijdens een uitbarsting in 1950 stroomde de lava binnen drie uur tijd over een afstand van 24 kilometer de oceaan in.