NUcheckt: In Iran zijn geen 15.000 demonstranten ter dood veroordeeld

Op sociale media gingen afgelopen week berichten rond dat het Iraanse parlement heeft ingestemd met de executie van veertienduizend of vijftienduizend demonstranten. De redactie van NU.nl kreeg in totaal vijftig mails van verschillende afzenders over dit vermeende besluit.

Wat is er gebeurd? Het Iraanse parlement stemde op zondag 6 november met 227 van de 290 stemmen voor strenge straffen voor de betogers. Ook de doodstraf kwam voorbij. De politici noemden de demonstranten 'mohareb', wat in de Islamitische wet staat voor 'vijand van God'. En daar staat de doodstraf op.

Twee dagen later staat op Twitter-account TPYXA, dat doorgaans berichten deelt over de oorlog in Oekraïne: "Het Iraanse parlement stemde met een meerderheid (227 van de 290) om alle demonstranten te executeren." Verschillende mensen en enkele media namen dit over.

Zelfs de Canadese president Justin Trudeau herhaalde de foutieve informatie op Twitter. Op 15 november schreef hij: "Canada hekelt het barbaarse besluit van het Iraanse regime om bijna 15.000 demonstranten de doodstraf op te leggen." Inmiddels heeft Trudeau de tweet weer verwijderd.

Waar het getal vijftienduizend vandaan komt? Vermoedelijk zijn mensen aan de haal gegaan met de getallen die de VN-rapporteur Javaid Rehman noemde op 2 november. Tijdens een update uit Iran zei hij dat "volgens sommige tellingen meer dan veertienduizend mensen zijn gearresteerd". En op sommige aanklachten tegen de betogers staat de doodstraf, vertelde Rehman ook.

Dat veel mensen in Iran een hoge prijs betalen voor hun deelname aan de demonstraties staat buiten kijf. Honderden mensen zijn al om het leven gekomen. Volgens Rehman zijn zeker veertig kinderen gedood. Hun ouders worden gedwongen om te zeggen dat hun kind zelfmoord heeft gepleegd, vertelde de VN-rapporteur.

Afgelopen weekend begonnen de Iraanse autoriteiten met het opleggen van doodvonnissen aan demonstranten. Zondag werd de eerste demonstrant ter dood veroordeeld. Hij wordt beschuldigd van het in brand steken van een regeringsgebouw, verstoring van de openbare orde, samenzwering tegen de nationale veiligheid en godslastering.

In de afgelopen dagen volgden nog vier doodstraffen. Een van de terdoodveroordeelden zou met een auto op politieagenten zijn ingereden. Een andere verdachte zou een bewaker met een mes hebben verwond. De derde verdachte probeerde volgens de aanklachten het verkeer te blokkeren en "terreur te zaaien".

Het regime noemt de vier die de doodstraf riskeren de "vijand van God". Ze worden beschuldigd van misdrijven met als doel "het heilige systeem van de Islamitische Republiek Iran aan te vallen".

Samengevat sprak VN-rapporteur Rehman dus over "meer dan veertienduizend" arrestanten in Iran. Het Iraanse regime stemde vervolgens voor strenge straffen voor de betogers, waaronder de doodstraf. Dat betekent nog niet dat alle betogers de doodstraf krijgen. Tot nu toe zijn vier van hen werkelijk ter dood veroordeeld.

Zie je zelf een bericht langskomen waarvan je de juistheid betwijfelt? Tip ons dan door een mail te sturen naar factcheck@nu.nl.