Het parlement heeft op 27 maart een uitzonderingstoestand afgekondigd om de strijd aan te gaan met iedereen die ervan wordt verdacht lid te zijn van bendes als Mara Salvatrucha of Barrio 18.

Aanleiding voor de noodwet was een misdaadgolf waarbij in een paar dagen tijd 87 moorden zijn gepleegd. Ze werden toegeschreven aan de bendes. De regering heeft meteen draconische straffen afgekondigd vanwege lidmaatschap van een bende (tot 45 jaar cel) en het delen van berichten van een criminele bende op sociale media (vijftien jaar cel).

Ook staan er strenge straffen op het in beeld brengen of afbeelden van materiaal dat aangeeft welke bende waar de dienst uitmaakt. Daarbij richt de regering zich vooral op tekens die door bendes worden aangebracht in wijken, maar het wordt ook als een bedreiging van de vrije pers gezien.

Voor de campagne startte, zaten er al zestienduizend bendeleden achter de tralies. Volgens de autoriteiten zijn er nu nog rond de 45.000 bendeleden actief in het dichtbevolkte land van 6,8 miljoen inwoners. Het land telde in 2021 bijna 1.150 moorden oftewel achttien moorden per 100.000 inwoners.

Bukele dreigde eind maart zestienduizend gevangenen te straffen om zo rivaliserende bendes een halt toe te roepen. "Stop met moorden of ze zullen boeten", schreef hij op Twitter bij beelden van de situatie in de gevangenissen.

Mensenrechtenorganisaties en de Verenigde Naties maken zich grote zorgen over de razzia's. De arrestaties zijn ook volgens Salvadoraanse media nogal willekeurig en verdachten vanaf twaalf jaar oud kunnen al tien jaar cel krijgen wegens lidmaatschap van een bende. Er gaan geen deugdelijke onderzoeken of arrestatiebevelen van een rechter aan de arrestaties vooraf.

In afwachting van een rechtszaak worden verdachten massaal en onder mensonterende omstandigheden opeengepakt in cellen opgesloten. President Bukele vindt dat ze goed worden behandeld "omdat ze nog leven. Ze slapen zonder matrassen op de grond, en ze krijgen twee keer per dag eten. Maar geen kip!"

De president probeert de bendes onder druk te zetten door de gevangenen te bedreigen. Als de bendes wraakoefeningen ondernemen dan krijgen de gevangenen "helemaal geen korrel rijst meer", aldus Bukele.