Netanyahu was sinds 2009 onafgebroken premier van Israël en is daarmee de langst dienende leider van het land ooit, wat zijn bijnaam 'koning Bibi' verklaart. In totaal leidde Netanyahu vijf kabinetten, want ook tussen 1996 en 1999 was hij al eens premier.

Sinds 2009 drukte Netanyahu nadrukkelijk zijn stempel op de Israëlische politiek. Na een periode van wisselende machtsposities en machtshebbers in Israël, profileerde hij zichzelf voor de verkiezingen van dat jaar als een "sterke leider" die voor veiligheid, stabiliteit en vrede zou zorgen.

Netanyahu's uitgesproken, rechts-conservatieve toon sloeg aan bij de Israëlische kiezer. Zijn partij Likud boekte een flinke zetelwinst en kon samen met de eveneens rechtse Yisrael Beiteinu een coalitie vormen, waardoor Netanyahu aan zijn tweede termijn als premier kon beginnen.

Zijn bewind kenmerkte zich vooral door het hameren op nationale veiligheid en een vijandige houding tegenover Palestijnen en dan met name de militante tak Hamas. Netanyahu liet geen moment onbenut om zich fel uit te spreken tegen een Palestijnse staat.

Met de steun van orthoxe partijen slaagde Netanyahu er daarna nog drie keer in een meerderheidscoalitie te vormen. Desondanks werd de onvrede over met name de ogenschijnlijke bevoorrechte positie van Joodse Israëliërs onder zijn beleid steeds luider. Zo stond Netanyahu de vestiging van Joodse nederzettingen in de Palestijnen Gebieden in toenemende mate toe.

Netanyahu bleef tijdens zijn regime het beeld propageren dat hij als enige Israël kon verenigen en beschermen. Hoewel slechts één van zijn vijf kabinetten de rit uitzat, presenteerde hij zich als de ideale man om Israël te behoeden voor bedreigingen en aanvallen vanuit omringende landen in het Midden-Oosten (met name Iran).

In die strijd had Netanyahu in de Amerikaanse president Donald Trump een machtige bondgenoot. Onder Trump erkende de VS onder meer Jeruzalem als hoofdstad van Israël en werd de stad ook de zetel van de Amerikaanse ambassade. Trump presenteerde begin 2020 een vredesplan voor het Israëlisch-Palestijnse conflict, dat zonder overleg met de Palestijnen tot stand kwam en zwaar in het voordeel van Israël en Netanyahu was.

Het imago als voorvechter van stabiliteit en vrede in Israël kreeg echter een flinke knauw toen Netanyahu in 2019 officieel werd beschuldigd van omkoping, fraude en een vertrouwensbreuk. Hij zou onder meer geld en cadeaus als sigaren en champagne hebben aangenomen. Netanyahu houdt vol dat het slechts ging om donaties van hem welgezinde organisaties en personen.

Netanyahu zou tevens een deal met de Israëlische mediamagnaten Arnon Mozes en Shaul Elovitch hebben gesloten om ze een voorkeurspositie te gunnen en hun concurrenten dwars te zitten, in ruil voor positieve berichtgeving over Netanyahu en zijn regering.

Ook het steeds harder wordende beleid tegenover de Palestijnen, dat eerder in 2021 voor een oplaaiing van het geweld tussen de beide partijen zorgde, zette de positie van Netanyahu onder druk. Dat begon met schermutselingen in Jeruzalem, maar de onrust verspreidde zich al gauw over het hele land. En dat had raketaanvallen over en weer tussen Israël en Hamas tot gevolg.

De beschuldigingen van corruptie en de harde lijn in het Israëlisch-Palestijnse conflict zorgden ervoor dat de status van Netanyahu verder afbrokkelde, wat tegenstanders de kans gaf om zich tegen hem te verenigen.

Wat de acht partijen in de nieuwe coalitie vooral gemeen hebben, is een verlangen om van Netanyahu af te zijn. De betrokken groepen vormen een ideologische lappendeken, bij wie de standpunten veelal ver uit elkaar liggen. Het is alsof linkse, rechtse en centristische partijen in Nederland de formatieperiode besluiten met een gezamenlijke coalitie zonder de VVD, om Mark Rutte maar niet opnieuw premier te laten worden.

De coalitie, geleid door oppositieleider Yair Lapid van Yesh Atid (Toekomstpartij), beschikt over een minimale meerderheid van 61 zetels in de 120 zetels tellende Knesset, het parlement van Israël dat de coalitie nog wel moet goedkeuren.

De coalitie wil dat die goedkeuring snel volgt, omdat ze vreest dat Netanyahu en zijn bondgenoten gretig gebruik zullen maken van de mogelijke twijfel over de samenwerking bij rechtse parlementariërs.

Ook voor Netanyahu is een snelle uitkomst wenselijk, omdat hij niet langer onschendbaar is door zijn premierschap en dus veroordeeld kan worden voor corruptie. Dat kan hij voorkomen door, eventueel na nieuwe verkiezingen, zelf een kabinet te vormen en weer premier te worden.

Netanyahu is dus voorlopig uit het zadel gelicht, maar zijn politieke loopbaan is - ook volgens hemzelf - nog verre van voorbij.