De Russische oppositieleider Alexei Navalny bleek ernstig ziek nadat hij op 20 augustus aan onwel werd aan boord van een vliegtuig in Rusland. Meerdere laboratoria bevestigen dat hij is vergiftigd met het zenuwgif novichok. Wie is deze 44-jarige politicus eigenlijk?

Navalny geldt als een van de belangrijkste tegenstanders van de Russische president Vladimir Poetin en zijn machtige vertrouwelingen. Met zijn anticorruptieorganisatie (FBK) uitte hij regelmatig kritiek op ze. Ook publiceerde hij jarenlang onderzoeken naar corruptie in de politiek.

In 2011 maakte Navalny internationaal naam met zijn prominente rol bij protesten tegen Poetin. Tienduizenden Russen gingen de straat op omdat Poetins partij gefraudeerd zou hebben bij de parlementsverkiezingen. Het waren de grootste protesten sinds de voormalige KGB-agent in 1999 aan de macht kwam.

Hoewel Navalny vanwege de protesten werd opgepakt en een celstraf van vijftien dagen kreeg, bleef hij weerstand bieden. Hij werd in 2012 verkozen tot leider van de oppositie. In de jaren daarop werd hij vaker gearresteerd en veroordeeld, onder meer wegens corruptie en het organiseren van illegale protesten.

Volgens de oppositieleider en internationale mensenrechtenorganisaties waren die veroordelingen politiek gemotiveerd. Vanwege zijn strafblad mocht hij niet meedoen aan de presidentsverkiezingen in 2018. Hij ging tevergeefs in beroep tegen het besluit en riep tegelijkertijd zijn volgers op de stembusgang te boycotten. Navalny, die zeer actief is op sociale media, in tegenstelling tot Poetin, heeft veel jonge aanhangers.

Een voorbeeld van een tegen de regering gerichte actie was een documentaire van bijna vijftig minuten die Navalny in 2017 online uitbracht. In de video werden onder meer beelden van dure locaties en jachten getoond die in verband konden worden gebracht met de toenmalige premier Dmitry Medvedev. Navalny beschuldigde hem herhaaldelijk van corruptie.

Navalny werd eerder vergiftigd, zegt de oppositie

De oppositieleider is vaker bedreigd en aangevallen. Hij werd meerdere keren op straat aangevallen door aanhangers van de Russische regering en liep drie jaar geleden oogletsel op, toen een onbekende man ontsmettingsmiddel in zijn gezicht gooide.

Het is zelfs niet de eerste keer dat de oppositie stelt dat haar leider is vergiftigd - een methode waarmee de Russische regering vaker dissidenten ombrengt. Vorig jaar kreeg Navalny, terwijl hij in de gevangenis zat, ernstige zwellingen in zijn gezicht en rode huiduitslag. Het ziekenhuis zei dat dit door een allergische reactie kwam, maar zijn persoonlijke arts sprak van een mogelijke vergiftiging.

Navalny maakte in juli bekend dat hij zijn anticorruptieorganisatie noodgedwongen stopt. De organisatie heeft een rechtszaak over smaad verloren en kan de hoge boetes niet betalen. Navalny zei dat hij een nieuwe organisatie zou beginnen, maar dat is tot dusver niet gebeurd. Vlak vóór zijn ziekenhuisopname hield hij zich bezig met de regionale verkiezingen in september.