Het Chinese volkscongres heeft dinsdag unaniem de omstreden veiligheidswet aangenomen waardoor Peking meer invloed krijgt in Hongkong. De wet zou woensdag 1 juli al in moeten gaan.

Wat de wet precies inhoudt, is nog niet bekend. De zwaarste straf die China inwoners van Honkong kan opleggen zou levenslang zijn, aldus mensen die de wet hebben ingezien. Naar verwachting zullen later op dinsdag meer details vrij worden gegeven.

Peking zegt dat de wet een reactie is op de grote pro-democratische demonstraties van 2019 die vaak uitmondden in geweld. Met deze wet kan Peking reageren op "ondermijning, terrorisme en separatisme".

De verwachting is dat China een veiligheidsorgaan op zal zetten in Hongkong, onder leiding van de Hongkongse leider Carrie Lam. Deze veiligheidsraad zal onder toezicht komen te staan van Peking, dat een afgevaardigde zal leveren die namens de Chinese regering zitting zal nemen in de raad.

Ook zal China volgens eerder uitgelekte versies van de wet overkoepelende bevoegdheden krijgen om de veiligheidswet in Hongkong te handhaven.

De aankondiging van de wet leverde dit jaar een nieuwe golf van demonstraties op in de metropool. Toch moesten de activisten lijdzaam toezien hoe de wetgevende raad van Hongkong de wet begin juni aannam.

VK is 'erg bezorgd' over nieuwe wet

Het Verenigd Koninkrijk heeft dinsdag in een reactie laten weten "erg bezorgd" te zijn over de nieuwe wet. De regering van premier Boris Johnson geeft echter pas een volledige verklaring over de wet als de inhoud daarvan exact duidelijk is.

Onder Britse politici heerste al langer onrust over de naderende wet. Zeven voormalige Britse ministers van Buitenlandse Zaken hebben Johnson eerder deze maand een brandbrief gestuurd over de spanningen tussen Hongkong en China. Zij riepen hem om wereldwijd steun te zoeken voor een gepaste reactie richting China om escalatie van het probleem te voorkomen.

Prominente activist treedt terug

De prominente activist Joshua Wong, medeoprichter van de activistische Demosistō-groep, heeft meteen laten weten dat hij terugtreedt als leider. Hij zei eerder dat hij een van de hoofddoelwitten van de nieuwe veiligheidswet zal zijn. Zijn groep is een van de aanjagers van de massale protesten van vorig jaar.

Wong is meerdere malen aangehouden door de Hongkongse politie; in 2019 gebeurde dat al twee keer.

VS beëindigt speciale status Hongkong

Peking ligt met deze wet op ramkoers met landen als de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, die graag willen zien dat Hongkong de autonome status behoudt die het in 1997 kreeg nadat het gebied niet meer Brits was.

De VS is maandag al begonnen om de speciale status die Hongkong heeft binnen de Amerikaanse wetgeving te elimineren. Daardoor zal er geen export meer plaatsvinden van defensiemateriaal en hooggekwalificeerde technologische producten.

In juni heeft het Europees Parlement een motie aangenomen die zegt dat de Europese Unie China moet aangeven bij het Internationaal Strafhof in Den Haag als het land de omstreden veiligheidswet zou aannemen.

Speciale status van Hongkong volgens critici in gevaar

Critici vrezen dat het onafhankelijke Hongkongse rechtssysteem door China buitenspel wordt gezet. Ook internationaal is veel kritiek op de wet en zijn er zorgen dat het in 1997 afgesproken 'één-land-twee-systemenprincipe' ernstig in gevaar is.

Volgens de Chinese regering hoeven tegenstanders zich geen zorgen te maken, omdat de veiligheidswet alleen van toepassing zal zijn op een klein aantal "onruststokers" die zich schuldig maken aan separatisme, ondermijning, terrorisme en buitenlandse beïnvloeding.

Zowel de autoriteiten in China als Hongkong zeggen dat de grote mate van zelfbestuur van Hongkong niet in gevaar is.