Miljoenen moslims, onder wie duizenden Nederlanders, zijn donderdagavond begonnen aan de pelgrimstocht bij Mekka. De hadj is de belangrijkste islamitische bedevaart, die minimaal vijf dagen duurt en waarbij verschillende rituelen moeten worden uitgevoerd. "Er komt heel veel op je af", zo zegt Oum Solaiman* over haar ervaringen van vorig jaar.

Van 9 tot 14 augustus is een enorme mensenmassa te vinden bij Mekka. De moslims voeren de hadj uit als een van de vijf zuilen: dit betekent dat iedere moslim minstens één keer op bedevaart moet gaan als hij of zij daar lichamelijk en financieel toe in staat is.

Gedurende de periode in Saoedi-Arabië worden rituelen in een specifieke volgorde uitgevoerd. Het bekendste ritueel is het zeven keer lopen om de Kaäba, een kubusvormig zwart-gouden gebouw.

Voor Said El Amraoui, oprichter van hadjinfo.nl en begeleider van mensen die de hadj gaan doen, is het een drukke periode. Hij vertelt dat 'fase 1' van de hadjoperatie, het vertrek van de moslims die de hadj gaan doen, net is afgerond. "Op dinsdag zijn de laatste hadjgangers vanaf Schiphol vertrokken", zo legt de kenner uit.

Dit jaar gaan in totaal 4.500 Nederlanders naar Mekka. Er zijn 7.050 visums afgegeven voor Nederland en België.

Het gooien van zeven steentjes naar een stenen pilaar of zuil in Mina is een van de rituelen. (Foto: Reuters)

'Het voelde eerst overweldigend'

Veel hadjgangers winnen van tevoren veel informatie in over hun bedevaart en doen ook cursussen ter voorbereiding. Zo ook Oum Solaiman, die vorig jaar de hadj heeft gedaan.

"Er komt heel veel op je af", zo legt ze uit. De moslima zocht in boeken, op internet en middels cursussen naar informatie over wat ze precies kon verwachten. "Het voelde eerst overweldigend", zegt Oum Solaiman hierover. Zo voelde het voor haar heel abstract om te lezen over waar je precies heen moet lopen tijdens de rituelen. "Maar uiteindelijk krijg je steeds een beter beeld."

De hadj in het kort

  • De hadj vindt plaats tijdens de twaalfde en laatste maand van de islamitische kalender, de Dhoe al Hidzjah.
  • Wie de hadj doet, moet zich in een staat van inwijding bevinden.
  • De hadj duurt minimaal vijf dagen, moslims moeten meerdere rituelen in een specifieke volgorde uitvoeren.
  • Wie de tocht voltooit, krijgt de eretitel hadji.

Hadjgangers boeken bij reisorganisaties

De hadj is niet goedkoop. Bij reisorganisaties varieert de prijs tussen enkele duizenden euro's tot wel 7.000 euro. Dit is afhankelijk van het pakket dat je kiest.

Hierbij zit ook het benodigde visum om de reis af te leggen. Saoedi-Arabië geeft per land een beperkt aantal visums af, gebaseerd op het aantal islamitische inwoners.

El Amraoui signaleert dat de laatste jaren steeds meer hadjgangers kiezen voor comfort en luxe en dus meer voor de bedevaart betalen. Dit houdt dan bijvoorbeeld in dat je met twee mensen op een kamer ligt. "Met vier personen op een kamer betaal je minder."

Oplichters actief in aanbieden hadjreizen

Volgens El Amraoui waren voorheen oplichters actief, die zich bijvoorbeeld voordeden als tussenpersoon en zo geld kregen voor diensten die ze niet leverden.

Ook vorig jaar ging het nog mis. "150 mensen zijn gedupeerd, doordat ze een hadjreis regelden bij een organisatie die ze opgelicht heeft", zo legt hij uit. Dit jaar zijn nog geen oplichtingspraktijken aan het licht gekomen.

El Amraoui houdt op zijn website een lijst met gecertificeerde hadjorganisaties bij. Sinds kort werkt hij ook samen met het ministerie van Buitenlandse Zaken. In totaal zijn in Nederland 23 organisaties actief die hadjreizen aanbieden.

Een jonge hadjganger. (Foto: Reuters)

Drukte leidt tot incidenten

Elk jaar vinden incidenten plaats tijdens de hadj. Door de enorme drukte worden mensen soms vertrapt. In 2015 zijn in het gedrang bij de woestijnplaats Mina naar schatting tweeduizend moslims om het leven gekomen.

Oum Solaiman noemt de beleving van de enorme mensenmassa tweeledig: "Aan de ene kant is het mooi, aan de andere kant gewoon enorm druk."

Een biddende moslim bij Mekka. (Foto: Reuters)

'Je komt niet als perfect mens terug'

Ze beschrijft dat ze op weg naar het ritueel van het gooien van steentjes naar een stenen pilaar een moment van rust had en dat het toen allemaal binnenkwam. "Er zijn mensen van over de hele wereld, iedereen is daar. Ik ben tot tranen toe geroerd als ik er nu over denk", aldus Oum Solaiman.

Ze zou dan ook, als het financieel haalbaar is, nog een keer de hadj willen doen. Ze ontkracht daarbij wel het heersende idee dat je als een perfect mens terugkomt.

"Je probeert het beter te doen, maar je staat voor dezelfde uitdagingen. Je kan er alleen naar streven om alles goed te doen."

*Oum Solaiman is niet de echte naam van de geïnterviewde. We hebben deze naam op haar verzoek gebruikt.