Dat heeft EU-voorzitter Donald Tusk maandagmiddag gemeld. De landen veroordelen op deze manier de aanslag met het zenuwgas novichok op Skripal. Ook zijn de besluiten bedoeld als steun aan het Verenigd Koninkrijk.

De Europese Raad heeft donderdag besloten tot het massaal uitzetten van de diplomaten. De EU meent dat er geen enkele andere logische verklaring is voor de aanslag op Skripal dan dat Rusland er achter zou zitten.

Duitsland wijst daarom vier Russische diplomaten uit, Polen stuurt vier diplomaten weg, Italië twee en Kroatië, Macedonië en Hongarije een. Premier Mark Rutte laat weten dat Nederland twee Russische diplomaten uitzet. Zij krijgen twee weken om Nederland te verlaten.

Ook Australië (twee), Canada (vier) en Oekraïne (dertien) hebben uitzettingen aangekondigd. IJsland heeft aangekondigd geen leden van de regering naar het WK in Rusland komende zomer te sturen.

Volgens de Amerikaanse regering zijn zeker twaalf van de zestig diplomaten die worden uitgezet medewerkers van Russische inlichtingendiensten, die op het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York werken. De Russen en hun families krijgen zeven dagen om het land te verlaten. De VS sluit ook het Russische consulaat in Seattle.

De Britse minister Boris Johnson (Buitenlandse Zaken) spreekt over de "grootste collectieve uitwijzing van Russische inlichtingenofficieren ooit''.

Onder de zestig Russen die Washington uitzet, zijn twaalf Russische diplomaten bij de Verenigde Naties. De Amerikaanse regering beschuldigt de VN-diplomaten van het doen van inlichtingenwerk.

''Hier in New York gebruikt Rusland de Verenigde Naties als een veilige haven voor gevaarlijke activiteiten binnen onze grenzen'', liet de Amerikaanse VN-ambassadeur Nikki Haley weten.

Rusland ontkent elke betrokkenheid. Moskou stelt dat de Britten, die uit de Europese Unie wil stappen, de kwestie Skripal misbruiken om de betrekkingen tussen de EU en Rusland te beschadigen.

De landen zetten met de uitwijzing een nieuwe stap richting "escalatie", stelt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken in een reactie.

Het departement ziet de aangekondigde uitwijzing als een "onvriendelijke daad'', die niet onopgemerkt zal blijven. "We zullen erop reageren'', aldus het ministerie. Dat verweet de Britse bondgenoten "door de knieën te zijn gegaan voor de Britse autoriteiten in de zogenoemde Skripal-affaire'', zonder zich te verdiepen in de achtergronden.

De betrokken landen krijgen ook het verwijt "blindelings de principes van Euro-Atlantische eenheid te volgen''. Dat ging volgens Moskou ten koste van "het gezonde verstand, de normen van een beschaafde internationale dialoog en de principes van internationale wetgeving''.

De Britse premier Theresa May zette twee weken geleden al 23 Russische diplomaten het land uit. Moskou reageerde door evenveel Britten het land uit te wijzen, het Britse consulaat in Sint Petersburg te sluiten en de activiteiten van cultureel uitwisselingsorgaan The British Council te stoppen.

Rutte noemt de aanslag op Skripal maandag op Facebook "weerzinwekkend". "Het bracht twee mensen in direct levensgevaar. De werking van het chemisch wapen is daarnaast een serieus risico voor de volksgezondheid. Een dergelijke aanval is niet te tolereren, voor geen enkel soeverein land."

Volgens Rutte raakt de aanslag op Skripal "niet alleen het Verenigd Koninkrijk, maar ons allemaal. Dit soort aanslagen mag zich niet herhalen, niet in het Verenigd Koninkrijk, nergens in Europa. We staan allemaal pal achter de oproep aan Rusland om openheid van zaken te geven over chemische wapens."

Volgens minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) beschikt Nederland niet over eigen informatie die bewijst dat Rusland achter de recente aanslag op een dubbelspion in Groot-Brittannië zit. Maar gezien het gebruikte gifgas en de achtergrond van de slachtoffers ligt het voor de hand dat Moskou om opheldering wordt gevraagd, aldus Blok.

"We voeren nu gezamenlijk de politieke druk op om daarmee te bereiken dat Rusland meewerkt aan het onderzoek en uiteindelijk de waarheid boven tafel komt'', stelt Blok. "Wij willen helderheid over de daders van deze verschrikkelijke aanslag.''

Skripal en zijn dochter Yulia werden op 4 maart in bewusteloze toestand aangetroffen in het Engelse Salisbury. Volgens de Britse regering werden zij vergiftigd met het zenuwgas novichok en liggen zij sindsdien in kritieke toestand in het ziekenhuis. Premier May en leden van haar kabinet hebben gezegd dat er "geen twijfel" over bestaat dat Rusland betrokken was bij de aanslag. 

Het Verenigd Koninkrijk heeft nog geen bewijzen voor die stelling openbaar gemaakt. De Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) heeft monsters van het gebruikte middel in onderzoek. De uitkomst daarvan zal nog zeker een week op zich laten wachten.

Eerder op maandag riepen Estland, Letland, Litouwen en Polen de Russische ambassadeur in hun land op het matje over de kwestie. Deze Europese landen hebben alle vier een grens met Rusland.

Op de Europese top van afgelopen week werd afgesproken dat EU-landen als steun aan de Britten stappen tegen Rusland gaan ondernemen.

Wil jij elke ochtend direct weten wat je ’s nachts gemist hebt en wat er die dag gaat gebeuren? Abonneer je dan nu op onze Dit wordt het nieuws-nieuwsbrief!