De Thaise rechtbank heeft de Nederlandse oud-coffeeshophouder Johan van Laarhoven dinsdag in hoger beroep opnieuw veroordeeld voor het witwassen van geld dat hij verdiende met de verkoop van softdrugs.

De rechter verlaagde zijn straf wel, van 103 naar 75 jaar. Effectief komt Van Laarhoven daar over twintig jaar vrij, aldus zijn Nederlandse advocaat Tim Vis van Spong Advocaten.

De straf van zijn vrouw werd verlaagd van twaalf naar zeven jaar en vier maanden. Van Laarhoven is veroordeeld voor het in Thailand investeren van de opbrengst van in Nederland gedoogde coffeeshops. Zijn vrouw zou hem daarbij hebben geholpen.

Rechtshulpverzoek

Van Laarhoven werd in 2014 opgepakt in Thailand nadat het Nederlandse Openbaar Ministerie een rechtshulpverzoek had ingediend. Van Laarhoven zou als eigenaar van vier coffeeshops The Grass Company in Den Bosch en Tilburg geld hebben witgewassen en belasting hebben ontdoken. Het OM achtte hulp van Thailand noodzakelijk omdat naar eigen zeggen het risico's bestond dat bewijsmateriaal en vermogen zou worden weggemaakt.

Thailand startte daarop zijn eigen onderzoek naar Van Laarhoven en zijn Thaise vrouw waarvoor zij nu beiden zijn veroordeeld.

Gedoogbeleid

Om het rechtshulpverzoek is veel te doen. Volgens de advocaten van Van Laarhoven had het OM kunnen aanvoelen dat Thailand een eigen onderzoek zou starten en is de kennis over het Nederlandse gedoogbeleid in Thailand beperkt waardoor er geen sprake kon zijn van een eerlijk proces.

Nederlandse rechters bepaalden zowel in eerste instantie als in hoger beroep dat het rechtshulpverzoek wettig was. Ook zou het Nederlandse gedoogbeleid voldoende zijn toegelicht.

Er loopt echter nog een civiele procedure waarin de advocaten van Van Laarhoven betogen dat verklaringen van het OM en Nederlandse politieambtenaren die in 2014 en 2015 zijn afgelegd over de zaak, niet volledig waren. Zo zouden niet vervolgde verdenkingen als vaststaande strafbare feiten aan de Thai zijn gepresenteerd.

Het strafonderzoek naar Van Laarhoven in Nederland is inmiddels afgerond en uit vragen van minister van Veiligheid en Justitie blijkt dat het OM in september zittingsdagen heeft gereserveerd bij de rechtbank in Breda om de strafzaak tegen Van Laarhoven te starten.

De advocaten van Van Laarhoven dringen er bij Nederland op aan om bij Thailand een overbrengingsverzoek in te dienen. In het uitleveringsverdrag dat Nederland en Thailand hebben getekend, is opgenomen dat een veroordeelde minimaal vier jaar in een Thaise cel heeft gezeten. Dat is in 2018. Bij overplaatsing wordt de straf hier omgezet naar Nederlandse maatstaven.

Onzorgvuldig

"De Nederlandse staat heeft in deze zaak op alle fronten zeer onzorgvuldig gehandeld”, stelt raadsman Vis. "De staat heeft nu de plicht zich in te spannen voor haar Nederlandse burger. Nu de uitspraak in het hoger beroep is gedaan, is er geen enkele reden meer om de overbrenging uit te stellen."

Van Laarhoven heeft een rechtszaak aangespannen tegen de Staat omdat hij meent dat hij het slachtoffer is geworden van onzorgvuldig optreden van de Nederlandse autoriteiten. Om de precieze gang van zaken duidelijk te krijgen is vorig jaar bij de rechtbank in Den Haag uitgebreid getuigenverhoor begonnen. Onder andere officieren van justitie en politiemensen werden door de advocaten van Van Laarhoven aan de tand gevoeld.

In februari werd het verzoek ingediend om Van Laarhoven nog als getuige te laten horen. Hij wil onder andere een verklaring afleggen over de schade die hij heeft geleden. De  rechter heeft dit verzoek in maart bij Thailand neergelegd, maar de Thaise autoriteiten hebben tot nu toe niet gereageerd.

Tweede Kamer

De Tweede Kamer heeft een aantal maanden geleden al om opheldering gevraagd en wil dat het kabinet ervoor zorgt dat Van Laarhoven naar Nederland wordt gehaald. Het ministerie van Justitie heeft dit tot nu toe geweigerd.

D66-parlementariër Vera Bergkamp zegt dat het belangrijk is dat het kabinet zich na het Thaise vonnis in hoger beroep écht gaat inspannen om Van Laarhoven en zijn vrouw naar Nederland te krijgen. 

Ook de Nationale Ombudsman is recent een officieel onderzoek gestart naar de gang van zaken rond het rechtshulpverzoek van het Openbaar Ministerie aan Thailand. De klachten gaan over de manier waarop het OM informatie heeft gedeeld met de Thaise autoriteiten.