Wat is de rol van Trump-vertrouweling Steve Bannon in het Witte Huis?
De zakenman heeft zich ontpopt tot een van de belangrijkste adviseurs van Trump.
Bannon kreeg in augustus 2016 de leiding over de campagne van Trump. Het was onder meer zijn idee om de sociale media meer te gebruiken als instrument voor Trump om zijn ideeën te verspreiden.
Toen Trump in het Witte Huis belandde, benoemde hij Bannon direct als zijn naaste adviseur. Eind januari, een week na zijn inauguratie, gaf de nieuwe president Bannon ook een plek in de Nationale Veiligheidsraad (NSC), het belangrijkste Amerikaanse orgaan op veiligheidsgebied. De directeur van de geheime diensten en de grote baas van alle legeronderdelen zijn uit de raad gezet.
Perschef Sean Spicer stelde in een toelichting dat de NSC niet meer alle informatie van inlichtingendiensten aan de president zou geven, maar een selectie zal gaan maken van wat belangrijk is om te weten.
De belangrijkste besluiten die Trump heeft genomen, passen precies in het straatje van Bannon.
Bannon lijkt zich, zonder enige goedkeuring van kiezer of congres, een cruciale rol in het Amerikaanse machtscentrum te hebben verworven. Al vanaf de uitzonderlijk onverzoenlijke inauguratiespeech, die Bannon met mede-vertrouweling Steve Miller schreef, heeft de zakenman onmiskenbaar zijn stempel gedrukt op de toon van het beleid van Trump.
Het intrekken van de steun voor NGO’s die voorlichting geven over abortus en het uitvaardigen van een inreisverbod voor mensen uit zeven islamitische landen zijn allebei zaken die de 'alt right’-beweging, een beweging die zichzelf als alternatief ziet voor het Republikeinse conservatisme in de Verenigde Staten, al langer bepleit.
Zowel Democraten als Republikeinen maken zich zorgen over de groeiende macht van Bannon.
De Democraten in de senaat hebben zich fel uitgesproken tegen de benoeming van Bannon in de NSC. "Hiermee is de 'white supremacy’-beweging aangeschoven op het hoogste machtsniveau van het Witte Huis", stellen zij. "Het is gemakkelijk te zien waarom de Ku Klux Klan de nieuwe president omarmt, als hij een van hun boegbeelden opneemt in zijn top van naaste adviseurs."
Bannon heeft zichzelf overigens nooit geassocieerd met de Ku Klux Klan, maar onder meer oud-KKK-voorman David Duke heeft zich meerdere malen lovend uitgelaten over Bannon en Trump.
De Republikein Robert Gates, een voormalig topambtenaar van Defensie, noemde het "een heel grote fout" dat Bannon in de NSC gezet is ten koste van echte experts met kennis van zaken over internationale situaties. Op sociale media gingen spotprenten de ronde waarop Trump als een marionet van Bannon wordt getoond. De hashtag #StopPresidentBannon werd snel trending op Twitter.
Bannon vindt dat de pers 'zijn mond moet houden’.
Een week na het aantreden van Trump als president gaf Bannon een zeldzaam interview aan The New York Times. Hierin haalde hij fel uit naar de media, die volgens hem "vernederd" zouden zijn door de winst van Trump. "Jullie moeten je mond houden en gewoon even gaan luisteren", stelde hij.
De adviseur van de president stelt dat de media "geen enkele integriteit en geen enkele intelligentie hebben". Veel journalisten beklemtoonden in een reactie dat de media juist de hoeksteen van een goed functionerende democratie vormen.
Steve Bannon was voorzitter van Breitbart News.
De nieuwssite werd in 2005 opgericht en brengt nieuws met een (extreem-)rechtse insteek. De site profileerde zich eerder onder meer met primeurs in het 'sexting-schandaal’ rond de Democratische politicus Anthony Weiner. Het voormalig lid van het Huis van Afgevaardigen raakte in opspraak vanwege seksueel getinte foto's die hij via zijn Twitter-account verspreidde.
Het medium ontpopte zich tijdens de campagne voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen steeds meer tot een spreekbuis van Donald Trump en de 'alt-right’-beweging.
De site noemt zichzelf 'nationalistisch'.
De invulling van die term kan echter heel breed worden opgevat. Op de site staan regelmatig teksten die door critici racistisch, antisemitisch en homofoob worden genoemd. Zij verwijzen naar teksten als 'Politieke correctheid beschermt de verkrachtingscultuur van moslims' en 'Homorechten hebben ons dommer gemaakt'.
Ook vrouwen moeten het vaak ontgelden in teksten op Breitbart, getuige artikelen als 'Anticonceptie maakt vrouwen onaantrekkelijk en gek'.
Alt-right is niet hetzelfde als traditioneel conservatisme.
De beweging gaat verder dan het beschermen van de traditionele conservatieve Republikeinse normen en waarden. De achterban bestaat uit blanke Amerikanen die de multiculturele samenleving, feminisme en politieke correctheid afwijzen en verwerpen.
"Zij zien politieke correctheid over deze onderwerpen als de grootste bedreiging van hun grondwettelijke vrijheden", stelt Nicole Hemmer, professor aan de Universiteit van Virgina, die een uitgebreide studie naar de beweging deed. "Zij zien racistische of antisemitische uitspraken niet als een daad van haat, maar als een daad van vrijheid."
De beweging ontstond tijdens het presidentschap van George W. Bush, als protest tegen de Amerikaanse inval in Irak. Alt-right is strict isolationistisch: het buitenland moet haar eigen problemen opknappen. Alt-right gelooft ook niet in een vrije markt, iets dat traditionele conservatieven wel doen.
De volgers van alt-right herkennen zich in veel uitlatingen van Trump, over de criminele Mexicanen en de moslims die de vrijheid van de VS bedreigen.
Bannon werkte eerder voor het Pentagon en diverse banken.
Hij diende verder als officier in de Amerikaanse marine en op het Pentagon als assistent voor de Chief of Naval Operations. Na gewerkt te hebben voor de zakenbank Goldman Sachs, richtte Bannon zijn eigen investeringsbank Bannon & Co op, die zich specialiseerde in media.
Namens Goldman Sachs investeerde hij onder meer in Internet Gaming Intertainment, het bedrijf dat schatrijk werd dankzij het populaire spel World of Warcraft.
Bannon wantrouwt de overheid.
Hij richtte in de jaren negentig het Government Accountability Institute op, een non-profit organisatie die probeert zwakke plekken van politici te vinden. De organisatie onderbouwt deze bevindingen secuur en publiceert ze vervolgens online, of via traditionele media als Newsweek of ABC News.
GAI was een van de belangrijke 'onthullers’ van de giften van de Clinton Foundation, een van de onderwerpen waar Trump tijdens de campagne op bleef hameren.
Bannon ontkent de klimaatproblemen en is anti-abortus.
De adviseur van Trump noemde in artikelen op Breitbart de klimaatproblemen en de opwarming van de aarde een 'hoax’. Hij maakt milieuonderzoekers uit voor idioten die "op een cynische manier massahysterie creëren".
In augustus 2015 publiceerde Breitbart een artikel waarin de abortuslobby werd vergeleken met de nazi’s. Vooral de organisatie Planned Parenthood moest het ontgelden die "op legale wijze dezelfde moordcijfers genereert als het Derde Rijk".
De zakenman is in de jaren negentig aangeklaagd voor huiselijk geweld.
Zijn ex-vrouw, bankier Mary Louise Piccard, klaagde hem in 1996 aan voor onder meer mishandeling. Maar de zaak werd uiteindelijk verworpen omdat zijn ex-vrouw niet kwam opdagen toen de rechter de zaak behandelde.
De zakenman zelf heeft altijd gesteld dat hij niet schuldig is. Bannon is drie keer getrouwd geweest; alle huwelijke liepen uit op een scheiding. Piccard stelde bij de scheiding dat zij ook de antisemitische opmerkingen van haar man niet meer kon uitstaan.
Donald Trump neemt verder afstand van Bannon.
De Amerikaanse president Donald Trump lijkt verder afstand te willen nemen van zijn topadviseur Steve Bannon, die vorige week uit de Nationale Veiligheidsraad werd gezet.
Dat blijkt uit een dinsdag gepubliceerd interview met de New York Post. De krant vroeg Trump of hij nog steeds vertrouwen heeft in Bannon. ''Ik mag Steve graag, maar ik moet jullie eraan herinneren dat hij pas zeer laat bij mijn campagne betrokken was. Ik had al alle gouverneurs en senatoren verslagen, toen ik Steve nog niet eens had ontmoet. Ik ben mijn eigen strateeg, en ik ben niet van plan om mijn strategieën aan te passen." Volgens The New York Times moet Bannon vrezen voor zijn baan.
Volgens Amerikaanse media woedt er een heuse machtsstrijd in het Witte Huis tussen Bannon en Trumps schoonzoon én Democraat Jared Kushner. Deze laatste ontpopt zich meer en meer als de nieuwe rechterhand van de president.