Dat stelt defensiespecialist en directeur van Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael Ko Colijn in een interview met NU.nl. "John Kerry heeft vrijdag in zijn verklaring het woord 'mandaat' niet eens genoemd en de Verenigde Naties op de tweede rang gezet. Dat vond ik wel schokkend", aldus Colijn.

"Eigenlijk zei Kerry: Er is er maar één die een mandaat geeft en dat is Amerika zelf.'." 

Zaterdagavond verklaarde ook president Barack Obama geen boodschap te hebben aan de "verlamde VN-Veiligheidsraad".

Over de bewijzen van een gifaanval in Syrië waarover minister van Buitenlandse Zaken Kerry vrijdag een vierpagina's tellend document vrijgaf, echter zonder bronnen of tastbaar bewijsmateriaal, zegt Colijn: "Sinds 2003 (toen Irak, achteraf onterecht, werd aangevallen op basis van Amerikaans 'bewijs' van massavernietigingswapens, red.) ligt die lat gewoon een stuk hoger. We kunnen niet meer op gezag af gaan."

Obama verklaarde een jaar geleden het gebruik van chemische wapens tot zijn "rode grens". Sinds op 21 augustus in een voorstad van de Syrische hoofdstad Damascus een gifgasaanval plaatsvond waarbij volgens Amerikaanse cijfers 1429 mensen van wie meer dan 400 kinderen om het leven kwamen, is Amerika voornemens militair in actie te komen tegen het regime van president Bashar al-Assad.

Een mandaat daarvoor via de gangbare route van de VN-Veiligheidsraad lijkt echter uitgesloten omdat Rusland en China dat met hun veto zullen tegenhouden.

Bekijk een deel van het gesprek, waarin Colijn onder meer ingaat op mandaat en 'legitimiteit' voor een aanval op Syrië:

Zaterdag beëindigde een team van VN-medewerkers veldonderzoek in Syrië naar de vraag óf er inderdaad een gifaanval is geweest. Halverwege dit onderzoek meldde de VN al dat het sterke aanwijzingen had gevonden voor het gebruik van chemische wapens.

Een formele conclusie komt er pas nadat de monsters, die zaterdagavond via Den Haag over Europese laboratoria zijn verspreid, allemaal zijn onderzocht. De vrij essentiële schuldvraag behoort overigens niet tot het onderzoeksmandaat van de VN, dat was de voorwaarde op basis waarvan Assad de onderzoekers zijn land in liet. 

Hoewel Obama en Kerry de wereld in niet mis te verstane bewoordingen te kennen geven dat de VS zich niet genoodzaakt voelen te wachten op de uitslagen van het VN-onderzoek, hechten veel bondgenoten wel aan de conclusies van het team. Kolijn: "Zonder VN-onderzoek waaruit blijkt dat er chemische wapens zijn gebruikt en waaruit we wellicht indirect toch ook iets kunnen lezen over de schuldige, moet Nederland geen enkele militaire actie steunen."

Is politieke steun überhaupt nog iets waard nu de VS, wellicht samen met gelegenheidsbondgenoot Frankrijk, zich zo expliciet onafhankelijk opstelt? Uiteindelijk wel, stelt Colijn.

"Als het uiterste is gedaan om toch een mandaat te verkrijgen, kun je samen concluderen dat een ingrijpen op humanitaire gronden toch het beste is. Dan moet minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) ook de durf hebben om te zeggen: Het is illegaal, maar legitiem. Ik vind alleen niet dat Amerika al het uiterste doet."

Colijn: "Ook ik heb sterke vermoedens dat Assad een gifaanval op zijn geweten heeft. Maar sinds 2003 zeg ik ook: Ik wil het zeker weten."

Overzicht: Situatie in Syrië l Achtergrond: Wat zijn chemische wapens? l Dossier Syrië