Het samenwerkingsverband van 27 landen werd vertegenwoordigd door drie voorzitters: president Herman Van Rompuy van de Europese Raad, José Manuel Barroso van de Europese Commissie en Martin Schulz van het Europees Parlement.

Het Nobelcomité in Oslo kende de prijs toe, omdat de EU Europa van een continent van oorlog tot een continent van vrede heeft gemaakt.

Van Rompuy zei in zijn dankrede dat de uitreiking ''in een tijd van onzekerheid'' de mensen in Europa en heel de wereld herinnert aan ''het fundamentele doel van de Europese Unie: de verbroedering van de Europese naties stimuleren, nu en in de toekomst''.

Barroso beloofde dat de unie er alles aan zal doen om de euro te behouden. ''Nu is een van de zichtbaarste symbolen van onze eenheid in onze handen. Het is de euro, de munteenheid van onze Europese Unie. Wij zullen hem verdedigen'', zei Barroso.

Premier Mark Rutte woonde de uitreiking van de prijs bij. Hij was met bondskanselier Angela Merkel van Duitsland naar de Noorse hoofdstad gereisd.

Het geldbedrag van 930.000 euro dat aan de prijs is verbonden, heeft de unie bestemd voor projecten voor kinderen in oorlogsgebieden.

Rutte zei tegen Noorse media dat de Nobelprijs voor hem niet alleen een moment is om terug te kijken, maar ook een aansporing om de huidige problemen in de EU grondig aan te pakken, aldus zijn woordvoerder.

De Nobelprijzen worden elk jaar uitgereikt op de sterfdag van Alfred Nobel, die met zijn legaat de toekenning van de prijzen mogelijk maakte. De andere onderscheidingen werden in Stockholm uitgereikt.

De Chinees Mo Yan, een pseudoniem dat 'spreek niet' betekent, ontving in Stockholm de Nobelprijs voor Literatuur en de Amerikanen Robert Lefkowitz en Brian Kobilka de onderscheiding voor Scheikunde.

Aan de Fransman Serge Haroche en de Amerikaan David Wineland werd dit jaar de Nobelprijs voor Natuurkunde toegekend en de Japanner Shinya Yamanaka en de Brit John Gurdon kregen de prijs voor Geneeskunde.

Ten slotte ging de Nobelprijs voor Economie dit jaar naar de Amerikanen Alvin Roth en Lloyd Shapley.

Honderden mensen hebben zondagavond in de straten rond het parlementsgebouw in de Noorse hoofdstad Oslo deelgenomen aan een fakkeloptocht tegen de toekenning van de Nobel-vredesprijs aan de Europese Unie.

"Dit gaat volledig in tegen het idee van Alfred Nobel die voor ontwapening was", zei Tomas Magnusson van het Internationale Vredesbureau, dat de prijs in 1910 won.

Kritiek op de toekenning is ook geuit door de vroegere prijswinnaars Desmond Tutu, Mairead Maguire en Adolfo Perez Esquivel. De EU staat haaks op de waarden waarmee de prijs in verband wordt gebracht, omdat zij op militaire kracht vertrouwt om veiligheid te verzekeren, zeggen zij.