De Noor, die al heeft bekend verantwoordelijk te zijn voor de dood van 77 mensen op 22 juli 2011, is dinsdag onder meer zelf aan het woord gekomen om te getuigen over de moordpartij.

Breivik omschreef zijn aanval als "de meest verfijnde en spectaculaire politieke aanval sinds de Tweede Wereldoorlog" en "preventief" voor een Europese culturele oorlog en zei daarom niet schuldig te kunnen worden bevonden. Waarop hij verklaarde "het opnieuw te zullen doen".

Hij gaf ook aan dat een levenslange gevangenisstraf of het sterven voor "zijn mensen" de grootste eer zou zijn. Daarna werd hij onderbroken door de rechter. Na zijn ruim één uur durende verklaring te hebben afgerond vroeg Breivik de rechtbank om vrijlating.

Nabestaanden van de slachtoffers vinden Breiviks verklaring voor zijn daden te lang. Dat lieten zij dinsdag via hun advocaat weten.

Breivik las met kalme stem een 13 pagina's tellende verklaring voor, die bestond uit een mengeling van rechtvaardiging voor zijn daden en onsamenhangende politieke statements.

De rechter onderbrak hem meermaals en droeg hem op zijn verhaal in te korten. Breivik bracht daar tegenin dat alleen zijn volledige verklaring zijn beweegredenen duidelijk maakt.

Breivik herhaalde bij zijn entree in de rechtszaal het saluut waarmee hij ook maandag de dag opende. Hij kreeg de kans om zijn motieven uiteen te zetten. In tegenstelling tot de openingsdag is er dinsdag geen rechtstreekse tv-uitzending.

Overlevenden van het bloedbad vrezen dat de rechtsextremist zijn proces aangrijpt als podium om zijn ideeën uit te dragen. Maandag zei hij uit 'noodweer' te hebben gehandeld tegen de linkse elite, die de deuren wagenwijd open zou hebben gezet voor islamitische immigratie.

In de middag verklaarde Breivik dat er nog twee onafhankelijke personen bestaan met soortgelijke gedachten. De extremist noemt zich commandant, omdat hij ''autoriteit heeft en losse banden met twee andere cellen.'' Deze cellen bestaan volgens hem elk uit één persoon.

Kort na de opening van de tweede dag ontstond er enige commotie nadat één van de drie lekenrechters, Thomas Indrebø, toe had gegeven de dag na de aanslagen op Facebook te hebben gezegd dat Breivik wat hem betreft niets anders dan de doodstraf verdient.

Zowel de verdediging als de aanklagers eisten vervolgens dat Indrebø wordt verwijderd uit het rechterspanel. De zitting werd daarop voor een half uur geschorst voor overleg, waarna de rechters terugkeerden in de zaal zonder Indrebø. Hij zal worden vervangen door een andere lekenrechter.

De aanwezigheid van lekenrechters zorgt voor inspraak van het volk in het Noorse rechtssysteem. De verwachting is dat de ophef niet tot een verzoek tot seponering zal leiden.

De belangrijkste taak van de rechters is te bepalen of Breivik toerekeningsvatbaar is of niet. Dit besluit is van invloed op de strafmaat en of Breivik de gevangenis in moet of een verplichte psychiatrische behandeling (tbs) krijgt opgelegd.

Breivik zei maandag de rechtbank niet te erkennen, omdat die zijn mandaat krijgt van dezelfde politieke partijen die hij verantwoordelijk houdt voor de multiculturele samenleving.

Hij erkende dat hij de bomaanslag in Oslo had gepleegd die aan acht personen het leven kostte en verantwoordelijk is voor het bloedbad op het eilandje Utøya, waar een politiek zomerkamp voor de jongerenorganisatie van de regerende Arbeiderspartij werd gehouden. Desondanks ontkende hij schuldig te zijn in juridische zin.

Volg berichten op Twitter hierover via NUlive