'Mladic eerst berechten voor Srebrenica'
Het recht kan zo sneller zijn loop krijgen, stelt Brammertz in een document dat woensdag werd gepubliceerd.
De eerste zaak moet draaien om de genocide in Srebrenica waarvan de verdachte wordt beschuldigd. Later kan Mladic worden berecht voor oorlogsmisdaden die onder zijn leiding zouden zijn begaan in Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië-Herzegovina die 3,5 jaar werd belegerd door troepen van Mladic.
Brammertz wijst erop dat Mladic pas in een laat stadium is gearresteerd en dat zijn gezondheid mogelijk achteruit zal gaan in de komende jaren.
De slachtoffers en nabestaanden van misdaden tijdens de oorlog in Bosnië (1992-1995) en de rechtsgang zijn volgens Brammertz het best gediend bij een zo snel mogelijk proces en vonnis.
Voorkomen
De aanklager van het Joegoslavië-Tribunaal wil voorkomen dat er iets soortgelijks gebeurt als in de zaak tegen de voormalige Servische president Slobodan Milosevic.
Die overleed in zijn cel in het VN-detentiecomplex in Scheveningen, nog voordat de rechters uitspraak hadden gedaan. De zaak tegen Milosevic was zeer uitgebreid en sleepte zich al jaren voort ten tijde van zijn dood.
Brammertz wijst er in zijn verzoek aan de rechters op dat de misdaden in Srebrenica een veel kortere periode beslaan, en dat ze zijn begaan in een veel kleiner gebied dan de misdaden in Sarajevo en omgeving.
Snelle afhandeling
Eerdere veroordelingen van hooggeplaatste ondergeschikten van Mladic in Srebrenica-zaken zouden ook kunnen leiden tot een relatief snelle afhandeling van de zaak tegen de belangrijkste commandant van het Bosnisch-Servische leger.
''In de aanklacht geven we aan dat Mladic een uitzonderlijk centrale rol speelde in de Srebrenica-misdaden, zoals ook is gebleken in andere zaken'', aldus Brammertz.
Na de val van Srebrenica in juli 1995 werden duizenden moslimmannen en -jongens vermoord. Tijdens het beleg van Sarajevo stierven circa 10.000 inwoners van die stad.
Strategische keuze
De hoofdaanklager van het Joegoslavië-Tribunaal maakt met de splitsing in de aanklacht tegen Mladic een strategische keuze.
Strafrechtdeskundige Geert Jan Knoops zei dat op deze manier de kans het grootst is dat het tribunaal uitspraak doet voordat Mladic, die volgens eigen zeggen ernstig ziek is, overlijdt.
De genocide in Srebrenica, die als eerste door de rechters behandeld zou moeten worden, is volgens Knoops ook meteen de zwaarste aanklacht. ''Er zijn lessen getrokken uit het Milosevic-proces, dat zonder oordeel eindigde, toen de verdachte overleed'', aldus Knoops. De kritiek was volgens hem toen dat de aanklager te veel aanklachten ineens wilde behappen.
Onder druk
Knoops vraagt zich af of het uiteindelijk nog tot een tweede of zelfs derde zaak tegen Mladic zal komen. Wordt Mladic voor 'Srebrenica' veroordeeld, zal hij een lange straf krijgen. Gezien zijn leeftijd is het volgens de strafrechtdeskundige de vraag of het zinnig is ook de andere aanklachten door te zetten.
Daar komt nog bij dat het tribunaal onder druk van de VN-Veiligheidsraad staat om zijn zaken af te ronden. Veel landen vinden het tribunaal te duur, het kost ongeveer 105 miljoen euro per jaar. Dat zou volgens Knoops kunnen meespelen bij de afweging of volgende processen tegen Mladic gevoerd moeten worden.
Niet wachten
"Mladic moet onmiddellijk worden veroordeeld. Ze moeten niet wachten tot hij dood is. Voor ons moeders is het enorm belangrijk dat hij wordt veroordeeld.'' Dat zei Hatidza Mehmedovic van de vereniging Moeders van Srebrenica woensdag.
Volgens Mehmedovic is een snelle veroordeling zeer van belang, omdat er volgens haar sprake was van genocide. ''Het is daarom niet alleen voor ons belangrijk, maar ook voor toekomstige generaties. Het mag nooit meer gebeuren dat moeders aan het graf moeten staan van hun onschuldig vermoorde kinderen.''
Srebrenica mag nooit worden vergeten, zegt Mehmedovic. ''Daarom wensen wij Mladic een lang en gezond leven toe. In de gevangenis.”
