Race tegen de klok om harde Brexit tegen te houden

De Britse politiek heeft maandag bij terugkomst van vakantie geen tijd om nog even achterover te zitten. Door de vervroegde schorsing van het Lagerhuis hebben de parlementariërs maar een handjevol dagen om de motie die een 'no deal-Brexit' moet verbieden door de twee kamers van het parlement te krijgen en te bekrachtigen.

In een toespraak voor 'Number Ten' (de ambtswoning van de Britse premier, red.) roept Johnson parlementariërs op niet te stemmen voor de motie-Benn die een harde Brexit als optie van tafel moet halen. Johnson wil dat een 'no deal' op tafel blijft, als ultiem onderhandelingsmiddel in Brussel.

Conservatief maakt overstap naar oppositie, rebellen worden uit de partij geknikkerd

In een rumoerig Lagerhuis wordt dinsdag de eerste stap gezet om 'no deal' in de ban te doen. Lagerhuisleden stemmen voor een motie om de parlementaire agenda over te nemen op woensdag, zij mogen dan bepalen welke motie er behandeld wordt.

Naast de oppositiepartijen stemmen ook 21 Conservatieven voor de motie. Onder de 'rebellen' zijn gerenommeerde Conservatieve Partijleden als Philip Hammond en Ken Clarke. De rebellen worden door Johnson uit de partij gezet, een ongekend harde sanctie.

Ook verliest Johnson dinsdag, terwijl hij speecht, zijn meerderheid in het Lagerhuis. Op beelden is te zien hoe Philip Lee, tot dat moment lid van de Conservatieve Partij, letterlijk overloopt naar de Liberaal Democraten. Hij vindt dat gedrag van de regering-Johnson "gevaarlijk voor de integriteit van het Verenigd Koninkrijk en voor de leefbaarheid binnen ons land".

Lagerhuis stemt voor wetsvoorstel dat harde Brexit van tafel veegt

Het Lagerhuis schaart zich woensdag achter de motie-Benn die een 'no deal-Brexit' verbiedt en Johnson de opdracht geeft uitstel van de Brexit-deadline te vragen tot 31 januari 2020. Met de zegen van het Lagerhuis gaat het wetsvoorstel door naar het Hogerhuis, de Britse Eerste Kamer, waar hij donderdag en vrijdag behandeld zal worden.

"Dit is een wet die effectief een einde maakt aan de Brexit-onderhandelingen. Het is een wet die werd ontworpen om het grootste democratische besluit uit onze geschiedenis ongedaan te maken", stelt Johnson in een eerste reactie op de verloren stemming.

Oppositie tegen vervroegde verkiezingen

Johnson schakelt daarna over naar plan B, hij komt met een motie om vervroegde verkiezingen uit te schrijven. De vervroegde verkiezingen moeten bepalen óf hij zelf óf oppositieleider Jeremy Corbyn van Labour naar Brussel moet "om de puinhopen op te ruimen".

De motie van Johnson haalt het aantal benodigde stemmen woensdagavond echter niet. Veel parlementsleden onthouden zich van de stemming, waardoor de premier de benodigde 434 stemmen niet haalt.

De oppositie wil geen nieuwe verkiezingen voordat de 'no deal'-wet is aangenomen. Zij vrezen dat de verkiezingen van Johnson een valstrik zijn: als zij akkoord gaan met verkiezingen medio oktober, heeft de premier de bevoegdheid om die datum later aan te passen. Zo zou hij de stembusgang over de deadline van 31 oktober kunnen tillen - en zo een harde Brexit garanderen. Pas als de handtekening van de koningin eronder staat, wil de oppositie akkoord gaan met een 'snap election'.

Hogerhuis schaart zich achter motie-Benn, maandag naar de koningin

Het Hogerhuis stemt vrijdag vóór de motie-Benn, waardoor het wetsvoorstel maandag naar de koningin zal worden gestuurd. Koningin Elizabeth zal dan hoogstwaarschijnlijk de wet ondertekenen, die daarna van kracht wordt.

Het Hogerhuis leek nog een obstakel te kunnen vormen voor tegenstanders van een harde Brexit. Door het debat dusdanig te vertragen kunnen tegenstanders van de motie ervoor zorgen dat er niet tijdig gestemd kan worden over de 'no deal'-motie. Ondanks 92 ingediende amendementen om zand in de raderen te strooien, stemt het Hogerhuis vrijdagmiddag toch voor de wet.

Ook binnen de Conservatieve Partij rommelt het

Het is voor de premier niet alleen een dramatische week in de twee kamers van het parlement, ook binnen de Conservatieve Partij zelf zijn er problemen door de harde Brexit-koers van Johnson. Naast de weggestuurde 'rebellen', stappen deze week ook minister Amber Rudd (Werkgelegenheid) en staatssecretaris Jo Johnson, de broer van Boris, op.

Rudd vindt het onacceptabel dat Johnson 21 Conservatieve parlementsleden uit de fractie heeft gezet en noemt de koers die onder de premier is ingezet "een aanval op het fatsoen en de democratie" en spreekt van "politiek vandalisme". Jo Johnson zegt de afgelopen weken "verscheurd" te zijn tussen "familieloyaliteit en het nationale belang".

Johnson: 'Ik lig liever dood in een greppel, dan dat ik om uitstel vraag'

Wanneer de Benn-wet van kracht wordt, zal de Britse premier naar Brussel moeten om uitstel te vragen, maar Johnson lijkt hier niet veel zin in te hebben. "Ik lig liever dood in een greppel", zegt hij donderdag.

De Britse premier zou zelfs overwegen de wet te breken door geen uitstel te vragen, schrijft The Guardian vrijdag. "Ze hebben net een wet goedgekeurd die ervoor zal zorgen dat ik op mijn knieën naar Brussel moet om de deadline uit te stellen. Dat is iets wat ik nooit zal doen", zou Johnson in een brief naar partijleden hebben geschreven.

Maandag zal Johnson weer een stemronde houden voor vervroegde verkiezingen. Waarschijnlijk levert dit nog een nederlaag op voor Johnson, zaterdag herhaalde Labourleider Corbyn dat de oppositie niet vóór verkiezingen zal stemmen zolang de wet niet bekrachtigd is.