Karl Marlantes is een veelvuldig gedecoreerde Vietnamveteraan die in 2010 als schrijver debuteerde met de omvangrijke oorlogsroman Matterhorn, De Nederlandse vertaling is zojuist onder dezelfde titel verschenen.

Matterhorn is gebaseerd op Marlantes' ervaringen als jonge tweede luitenant, commandant van een compagnie.

Net als de schrijver komt de eenentwintigjarige hoofdpersoon Waino Mellas zo van de officiersopleiding terecht in de Vietnamese jungle.

Hij heeft zich vrijwillig bij de mariniers gemeld, geheel tegen de wil van zijn vriendin in en tot ontzetting van zijn jonge intellectuele vrienden, allemaal afkomstig uit de keurige witte upperclass.

Deels uit patriottisme, deels omdat hij denkt dat hij met een paar medailles hogerop kan komen op de maatschappelijke ladder. Het ietwat naïeve heroïsme waarmee al sinds mensenheugenis jonge jongens vol goede moed naar het slagveld gaan.

Mellas valt met zijn neus in de boter. De overste en zijn baas de kolonel, ouwe ijzervreters uit WO II en Korea die in het hoofdkwartier stevig aan de whisky zitten, besluiten een heuvel die ze eerst hebben verlaten weer in te nemen: de Matterhorn.

Waanzin

De gevechtsscènes zijn zoals te verwachten zeer overtuigend. De kogels en mortiergranaten vliegen je net als de armen, benen en rompen om de oren. Het heroïsme wordt als snel vervangen door cynisme. De waanzin van de oorlog in vol ornaat.

Met de kwalificatie ‘oorlogsroman’ doe je dit boek eigenlijk tekort. Marlantes laat duidelijk twee kanten zien van de medaille. De oorlog is wreed, in ieder mens schuilt een beest. Maar de mariniers proberen feitelijk ‘hun werk’ goed te doen.

Terwijl de achterban het afkeurt, betalen zij vaak met hun leven voor de plannen van hogerhand: mannen met keurige gepoetste schoenen, aktetassen en ongebruikte revolvers die uitsluitend met hun eigen ambities in gedachten soldaten als pionnen op een kaart heen en weer schuiven.

De mariniers vechten tegen de bloedzuigers, de loopgraafvoet, de schimmels, het voedsel- en watertekort, de verwondingen en tegen een bijna onzichtbare vijand. Dit boek slokt je op, trekt je letterlijk en figuurlijk naar binnen in de ‘jungle’.

Groen

De enige kleur van het leger is groen, wil de leiding de soldaat doen geloven. Maar ondertussen speelt de raciale problematiek in het thuisland ook op het slagveld een cruciale rol.

Er dreigt een opstand onder de Afro-Amerikanen. Die vinden dat ‘de blanken, de zwarten in een oorlog hebben gestuurd tegen de gelen, om een land te beschermen dat ze hebben gestolen van de roodhuiden.’

Matterhorn is een veelzijdige roman. Een boek als een repeteergeweer. Handen omhoog! En je er aan overgeven.