Die heeft de gesprekken opgeschreven in het boek Marten Toonder, een heer vertelt, dat deze week verschijnt.

De gesprekken begonnen in Ierland, waar Toonder sinds begin 1964 woonde. Uiteindelijk gingen de gesprekken door in het Rosa Spier Huis in Laren, waar Toonder tijdens zijn laatste levensfase werd verzorgd. Het laatste gesprek vond drie dagen voor zijn dood plaats.

De verhalen gingen over zaken als leven en dood, religie, zijn familie, gevoel en verstand en het proces van ouder worden, aldus Lutz woensdag. Toonder kon moeilijk omgaan met het verouderingsproces.

''Van een belangrijk man werd hij iemand die niet meer kon tekenen en schrijven.'' Ook sprak Toonder veel over verdriet. Tijdens zijn leven verloor hij twee echtgenotes en drie van zijn vier kinderen.

Omdat veel privézaken aan bod komen, waren de nazaten van Toonder volgens Lutz niet blij met de komst van het boek. Zo verhaalde Toonder over de onmin die hij had met zijn oudste zoon, die nog leeft. ''Hij vertelde dat hij eronder leed dat hij zijn zoon niet meer zag.''

De familie kon het boek niet tegenhouden omdat Lutz duidelijke afspraken met Marten Toonder had gemaakt. De nazaten hebben de tekst voor publicatie wel gelezen en wat wijzigingen voorgesteld, die ook zijn doorgevoerd.

Lutz maakte begin jaren negentig een film over de auteur, die bekend is van stripfiguren als Olivier B. Bommel en Tom Poes. Toen begonnen ook de gesprekken, die uitmondden in ''openhartige Toonderiaanse monologen''.