Dat er op de flaptekst al iets wordt weggegeven van de inhoud, is zonde van de zorgvuldige manier waarop Koch zijn roman heeft geconstrueerd. Twee broers en hun echtgenotes zitten aan tafel in een poenerig restaurant. Er hangt iets in de lucht maar pas na diverse gangen komt de aap uit de mouw. Tot aan die tijd geeft Koch subtiele hints over het gedrag van de volwassenen aan tafel die dat moment van Het Onderwerp voor zich uitschuiven, alsof ze daarmee de werkelijkheid kunnen uitstellen.

Het maakt de sfeer er aan tafel niet beter op, maar los van dat geheimzinnige topic dat voorlopig niet ter sprake komt, zijn er al de nodige schmerzen tussen de broers. Paul Lohman is de verteller vanuit het ik-perspectief, Serge is zijn broer. Serge is MP in de dop en van het slag dat het in de moderne tijd zo goed doet: joviaal, cameragrijns, magisch charisma, twee eigen kinderen en een zwart adoptiekind uit Afrika. En meer van dat soort externe parafernalia die via de media als balsem in de harten van het electoraat worden gegoten.

Paul heeft het niet zo op zijn broer, en bestookt hem zoals we dat Herman Koch zouden zien doen. Zonder al te veel opwinding of misbaar, maar zijn ergernis geventileerd met droogkomische steken en vooral veel satirische uitwijdingen over zijn broers maniertjes. Zo doorzichtig voor degenen die hem kennen (en nadenken), zo bedrieglijk voor de buitenwacht die het liefst een gewone vent als MP zien met wie ze worstjes willen bakken op de barbecue. Iemand die hen begrijpt dus iemand aan wie zij hun lot kunnen toevertrouwen.

Daarmee zet Koch dit moderne soort politicus op een hilarische manier te kakken, al laat hij dat met zijn pen verbazingwekkend makkelijk overkomen. En grappig. Vooral Pauls anekdote over Serge’s tuinfeestje in zijn tweede huis in de Dordogne is om te gillen. Er zijn alleen maar Hollanders en dan niet het slag dat hun eigen aardappels meeneemt naar de camping. Nee, dit zijn de zelfverklaarde, francofiele ‘liefhebbers’ die wel weten hoe ze het Franse moeten waarderen maar die zich middels de observerende ogen van de auteur potsierlijk voor schut zetten.

Minder grappig maar niet minder sterk is de onderliggende dreiging aan tafel, die gelieerd is aan dat geheim. En dan blijkt Paul uiteindelijk weinig te verschillen van zijn broer Serge als Januskop, vooral als het gaat om het behoud van datgene wat je met veel moeite hebt opgebouwd. Mensen kunnen ethische regels kneden en over lijken gaan, en Koch weet sarcastisch aannemelijk te maken hoe zo’n ethisch degradatieproces verloopt met deze prachtroman.

4 Sterren

Uitgeverij Anthos.