In een rapport dat maandag op Jongeren Prinsjesdag verschijnt, komen de jongeren met voorstellen tot verandering.

Zo vinden ze het belangrijk "dat mensen begrijpen dat deze diensten of producten bijdragen aan klimaatverandering". Dat kan door er aandacht aan te besteden op school, maar bijvoorbeeld ook door informatie over de klimaatimpact op verpakkingen te zetten. Zoals hoeveel water, energie en veevoer nodig is voor de productie van een hamburger.

Ook moet het openbaar vervoer volgens de jongeren aantrekkelijker worden gemaakt. De prijs van een vervoersbewijs moet omlaag, terwijl de belasting op vervuilende auto's en scooters omhoog moet. "Verhoog bijvoorbeeld ook de belasting op vlees. Met al deze extra inkomsten is het misschien zelfs mogelijk het ov gratis te maken."

Het derde voorstel gaat over "het stoppen met de consumptiemaatschappij", waarin veel producten na eenmalig gebruik worden weggegooid. "Veel van ons zijn bezorgd, omdat we ons oprecht afvragen of dit probleem ooit nog goed komt of niet. Of de overheid het serieus genoeg neemt", valt te lezen in het rapport.

Naast klimaatverandering geven de jongeren advies over armoede en oorlogen. Zo pleiten ze "voor meer begrip voor de situatie van mensen die gevlucht zijn" en vinden ze dat landen na een oorlog hulp moeten krijgen om hun economie te herstellen.

Het minimumloon en uitkeringen moeten meestijgen met de inflatie om armoede tegen te gaan. Sport- en muziekles moeten volgens de jongeren gratis zijn.

Volgens de VN-kinderrechtenorganisatie werkten in totaal meer dan duizend Nederlandse jongeren van dertien tot achttien jaar mee aan het rapport. Op Jongeren Prinsjesdag gaat een groep jongeren over de adviezen in gesprek met Tweede Kamerleden. Het is niet bekend of hier ook leden van het demissionaire kabinet bij aanwezig zijn.

UNICEF deed voor het rapport onderzoek onder jongeren tussen de dertien en achttien jaar. Het onderzoek bestond uit een kwantitatief en kwalitatief gedeelte. Om tot een representatieve uitslag te komen, vulden 693 jongeren de online vragenlijst in.

De onderwerpen klimaatverandering, oorlogen in de wereld en armoede stonden bovenaan. Daarna volgden mentaal welzijn, de huizencrisis, discriminatie en problemen in het onderwijs.

UNICEF heeft vervolgens jongeren gevraagd om ervaringen te delen middels een vragenlijst. Dit gebeurde via een campagne die op sociale media meer dan 245.000 jongeren bereikte. Ook gingen medewerkers van UNICEF langs bij negen scholen. De vragenlijst is ook gedeeld met jeugdinstellingen en scholen voor speciaal onderwijs, om een zo inclusief mogelijk beeld te krijgen.

In totaal hebben 361 jongeren een reactie achtergelaten. Een groep van 31 jongeren is geselecteerd om naar de focusgroepen op het UNICEF-kantoor te komen, de zogenoemde UNICEF-real talks. Tijdens deze groepsgesprekken zijn de uitkomsten van het vooronderzoek en de input op de vragenlijsten besproken. Daarna zijn de adviezen geformuleerd.

Volgens UNICEF is deze groep "een brede afspiegeling van de jongeren in Nederland en gevarieerd in gender, leeftijd, opleiding en woonplaats".

We kregen veel reacties met vragen over hoe representatief het rapport en het onderzoek waren. Daarom hebben we daar een passage over toegevoegd.