Bij het Brabantse Esch, tussen Den Bosch en Eindhoven, werd het treinverkeer deze week stilgelegd. Door het graafwerk van de dassen oogde de dijk dusdanig instabiel dat die maatregel werd genomen. Metingen in de grond bevestigde het vermoeden.

De spoordijk is een van de veertig plekken waar dassen hun burcht hebben gebouwd onder het spoor. Daarnaast bouwt de bever op "veertig tot vijftig" plekken onder de rails, zegt ProRail-woordvoerder Joke van der Cruysen.

"Laten we in ieder geval leren van wat hier gebeurt en heel goed in de gaten houden hoe de andere burchten zich ontwikkelen", zegt ze terwijl ze naar graafmachines kijkt die de dassenburcht dichtgooien met zand.

Wat ProRail dan precies kan leren van de tijdelijke spoorsluiting bij Esch kan Van der Cruysen niet zeggen. "Dat is niet aan mij."

Sinds vrijdagochtend zijn graafmachines en mannen in oranje jassen druk bezig met het herstellen van de spoordijk. Ecologen houden het welzijn van de dassen in de gaten, al is duidelijk dat het belang van de dieren nu even niet voorop staat.

Op de kraamburcht (waar de ouderdassen mogelijk met jongen leven) is een soort liggend rooster geplaatst. Het beschermende groen om de burcht heen is weggemaaid. De hoop is dat in de nacht van vrijdag op zaterdag de dassen vertrekken na al het tumult dat rondom hun verblijf is ontstaan.

Gebeurt dat niet dan worden de gaten van de burcht afgesloten met een soort klepje. De volwassen dassen kunnen er dan nog wel uit, maar niet meer in. De welpen moeten dan vervolgens opgegraven worden.

"Als er dan onverhoopt toch nog volwassen dieren binnen zitten stoppen we met graven", zegt ecoloog Jeroen Koorevaar. "Zo geven we de das de kans om zelf weg te gaan."

Als het dier er de dag erna dan nog steeds zit verdoven ze de das en brengen ze hem naar een opvangplek. Ook gevonden jonge dieren worden daarheen gebracht. Als de dassen zijn aangesterkt en bijgekomen van de stress worden ze op een andere plek weer vrijgelaten in de natuur.

ProRail hoopt dat er aan het einde van volgende week weer treinen kunnen rijden. "Maar dat is een richtlijn als alles loopt zoals het moet lopen. We weten niet wat we tegenkomen", zegt woordvoerder Van der Cruysen.

Stichting Das&Boom stelde eerder deze week dat ProRail te lang heeft getreuzeld met het weghalen van de dassen bij Esch. Van der Cruysen kan dat niet bevestigen.

Helemaal voorkomen dat dieren holen, nesten en burchten betrekken rond de 7.000 kilometer spoor kan volgens haar ook niet. "Dan zouden we een metrostelsel moeten bouwen. Je hebt altijd te maken met natuur en met beesten. Dat is mooi, maar zoals dit is gewoon vervelend. Dat is hoe het is."