HPV staat voor het humaan papillomavirus. Dat virus kan in zeldzame gevallen tot kanker leiden. Een vaccinatie verkleint de kans daarop.

De inhaalcampagne is gericht op de ruim 1,3 miljoen 18- tot 26-jarigen die eerder geen HPV-prik hebben gehaald. Die prik is alleen dit jaar gratis voor de jongvolwassenen. "Je moet ergens een grens trekken", zei het RIVM eerder tegen NU.nl.

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verwijst naar het advies van de Gezondheidsraad. Die ziet op basis van wetenschappelijk onderzoek geen heil in een prikcampagne voor mensen ouder dan 26, omdat "vaccinatie op hogere leeftijd niet doelmatig is".

"Vanuit de overheid moet je kiezen waar je je geld voor inzet. Dat doe je het liefst waar het meeste effect wordt verwacht", zegt Daniëlle Timmermans. Zij is als hoogleraar Risicocommunicatie en Volksgezondheid verbonden aan het Amsterdam UMC. Zo'n afweging is ook gemaakt voor bijvoorbeeld de griepprik, die zestigplussers en andere risicogroepen kosteloos kunnen halen.

"De vraag is of de vaccinatie zoveel gezondheidswinst oplevert, dat iedereen het gratis moet krijgen. Waarschijnlijk niet, omdat het risico op baarmoederhalskanker klein is. Elk geval is er een te veel, maar er zijn grotere risico's."

Vanuit de volksgezondheid gezien lijkt het dus een juist beleid, maar daar kunnen burgers anders over denken. "Mensen beoordelen risico's vaak anders dan experts. Voor sommigen is ook een klein risico niet acceptabel. Als er een vaccin tegen baarmoederhalskanker is, dan vinden ze het logisch dat dat voor iedereen beschikbaar is", legt Timmermans uit.

Niet alleen burgers, maar ook sommige experts roepen op de groep uit te breiden. Zo ziet Jacqueline Louwers van gynaecologenvereniging NVOG dertigjarige vrouwen die de prik jaren geleden hadden kunnen halen, maar dat niet hebben gedaan. "Die moet ik dan vertellen dat ze baarmoederhalskanker hebben", zegt Louwers, die ook als gynaecoloog werkt bij het Diakonessenhuis. "Dat had niet gehoeven als ze een prik hadden gekregen."

Ook voor oudere mensen kan de prik nog nuttig zijn. "We weten dat vrouwen er baat bij hebben als we rondom de behandeling van een voorstadium van baarmoederhalskanker vaccineren. Maar we lopen ertegenaan dat vrouwen die prik zelf moeten betalen. Je bent 155 euro per vaccin kwijt en je hebt er twee of drie nodig. Dat is een kostenpost die niet iedereen kan dragen. Dat geeft een enorme ongelijkheid."

Louwers zegt dat idealiter iedereen zo'n prik kan halen, maar begrijpt dat "er nou eenmaal keuzes gemaakt moeten worden". "Wat mij betreft zorgen we dat er zo veel mogelijk jonge mensen gevaccineerd worden en daarna mensen op indicatie." Ze wijst op bepaalde risicogroepen, onder wie mensen die een niet goed werkend afweersysteem hebben.