Begin december lag het aantal besmettingen per 100.000 mensen op 44. "Dat getal stijgen we mogelijk nog voorbij, maar het is moeilijk te voorspellen", zegt Mariëtte Hooiveld, senioronderzoeker bij het Nivel. Volgens Hooiveld hangt het vooral af van hoe secuur patiënten de huidziekte behandelen. "We hopen dat iedereen de strenge behandeling naleeft en precies volgt."

Het aantal mensen met schurft ligt veel hoger dan vorig jaar rond dezelfde tijd. Toen ging het om 17 op 100.000 mensen. In de jaren daarvoor schommelde het aantal rond de 10. In de recentste stijging is iets opvallends te zien: een sterke toename van het aantal patiënten van nul tot vier jaar. Dat is opmerkelijk, omdat schurft het meest voorkomt onder jongeren van 15 tot 24 jaar.

Volgens Hooiveld is die toename te verklaren door een uitbraak in Overijssel. Mogelijk heeft een jong kind schurft opgelopen en de ziekte verspreid op een peuterspeelzaal. Ook zien we meer registraties van schurft bij volwassenen in die provincie.

Het aantal schurftbesmettingen loopt al sinds oktober 2021 op. "Het aantal patiënten bleef maar toenemen", zegt Hooiveld. In de zomer van 2021 vlakte de groei af door de vakantie. "Op die momenten zijn mensen minder bij elkaar, zoals in studentenhuizen. Maar zodra die vakantie voorbij was, steeg het aantal weer."

Als reactie op de toename geeft het RIVM meer voorlichting. Ook GGD's hebben actie ondernomen om grote uitbraken te voorkomen. Zo gaven zij bijvoorbeeld toelichting over de huidaandoening tijdens introductieweken en zijn er extra 'schurftspreekuren' voor studenten ingelast. Maar de vraag is hoeveel effect die acties hebben, want het aantal patiënten is nooit zo groot geweest.

Volgens de gezondheidsdiensten rust er een taboe op het bespreken van schurft. "Die schaamte is lastig, want je moet het juist vertellen in je omgeving, omdat iedereen met wie je contact hebt gehad een behandeling moet starten. Zelfs als die persoon nog geen jeuk heeft", zei dermatoloog Jorrit Terra eerder tegen NU.nl.

Mogelijk is het aantal patiënten niet volledig. "In Nederland is er sinds 2008 geen meldplicht meer als je schurft hebt", legt een woordvoerder van het RIVM uit. Dat houdt in dat artsen niet verplicht zijn om gevallen van schurft te melden en om contacten van de patiënten in te lichten. Dat is alleen het geval bij korstschurft, een ernstige vorm van de mijt.

Hierdoor is het lastig om een verdere uitbraak van schurft te voorkomen. Dat is een van de verklaringen waarom het aantal mensen met de huidaandoening blijft schommelen.

De precieze oorzaak van de huidige stijging is lastig te achterhalen. Mogelijk spelen het medicijntekort en de kosten van een behandeling een rol. Medicijnen tegen schurft worden weliswaar vergoed door de zorgverzekering, maar de kosten gaan eerst af van het eigen risico. Dat is voor sommige mensen een flink bedrag.

De behandeling van de mijt is complex. Vaak wordt door de arts een crème of pillen voorgeschreven. Met de crème moet je je hele lichaam goed insmeren. Die behandeling herhaal je één tot twee weken daarna opnieuw. Dat geldt ook voor je huisgenoten en de mensen met wie je (intiem) lichamelijk contact hebt (gehad).

Als dat insmeren niet helemaal goed gaat, is de kans dat de mijt blijft zitten groot. Daarnaast zijn er strenge voorwaarden voor hygiëne. Zo moet je al je kleren en beddengoed wassen op 60 graden of drie dagen lang in een afgesloten plastic zak bewaren en daarna wassen op lagere temperatuur.