Boeren aan het woord: 'Vanuit kabinet komt maar geen duidelijkheid'
"Qua duidelijkheid zijn we net zo ver als vier jaar geleden", zegt Helmers, die 130 koeien heeft. "Ik ben nu 38. Normaal zijn dit de jaren waarin het moet gebeuren. Maar je weet nu gewoon niet welke kant je op moet."
En zo geldt dat voor vrijwel alle boeren. Een nieuwe stal? Extra vee? Nieuw materieel? Aan investeren zit een risico en dat is op dit moment wel erg groot.
"Je kunt je geld maar één keer uitgeven, dus met dat soort investeringen ben ik nu terughoudend", vertelt Helmers. "Eigenlijk staat de agrarische sector al vier jaar stil."
Bijna vier jaar stikstofcrisis
- In mei 2019 begon de stikstofcrisis. De Raad van State zette een streep door een bepaalde vergunning die veel boeren hadden.
- De hoeveelheid stikstof die in beschermde natuur terechtkomt moet omlaag. Daar moeten boeren, de industrie en het verkeer een bijdrage aan leveren.
- Het kabinet wil drieduizend piekbelasters uitkopen. Wie dat zijn, is niet duidelijk.
- Na eerder uitstel worden de criteria voor piekbelasters nu in april verwacht.
'Je kunt mensen toch niet jaar op jaar laten zweven?'
Helmers is niet het type boer dat koste wat het kost op de huidige manier door wil blijven boeren en van de daken schreeuwt dat hij tegen verandering is. Hij is blij met zijn bedrijf zoals dat nu is, al blijven investeringen nodig om het modern te houden.
"Maar als de maatschappij of volksvertegenwoordigers vinden dat dat niet meer kan, dan ga ik dat in m'n eentje toch niet tegenhouden."
Wel frustreert het hem dat die duidelijkheid nog altijd ontbreekt. "Er is geen koers, geen duidelijkheid, er is niks." Dat gevoel merkt hij ook bij andere boeren. "Mensen vragen zich af: ben ik hier volgend jaar nog? Ik snap dat er veel belangen zijn. Maar je kunt mensen toch niet jaar op jaar zo laten zweven?"
Wij houden met ons bedrijf tien tot vijftien mensen fulltime aan de gang. Maar dat wordt niet gezien.
Voor veel boeren is de kloof tussen de beleidsmakers en de agrarische sector een ergernis. Een kloof die stikstofbemiddelaar Johan Remkes ook al aanstipte. Het gevoel leeft sterk dat regels van bovenaf worden opgelegd, zonder dat erover is nagedacht of dat praktisch uitvoerbaar is.
"Als je mensen in de Randstad spreekt, zeggen ze: 'Qua werkgelegenheid kun je beter een industrieterrein hebben dan jullie met je boerderijtje.' Maar daar hangen wel heel veel mensen aan vast. Wij houden met ons bedrijf tien tot vijftien mensen fulltime aan de gang. Bij de bank, het loonbedrijf, voerleverancier, melkfabriek, transport. Maar dat wordt niet gezien."
Provincie Overijssel weet het ook niet
Begrip voelt Helmers wel van de bestuurders van de provincie Overijssel. De provincies moeten het stikstofbeleid uiteindelijk uitvoeren, maar zijn daarbij wel afhankelijk van de regelgeving uit Den Haag.
Onlangs bezochten enkele beleidsmakers van de provincie de boerderij in Giethoorn. Helmers vroeg of ze verwachten dat hij op de huidige locatie kan blijven boeren. "Ze zeiden dat ze niet inzagen waarom dat niet kan", vertelt Helmers. "Maar als je vervolgens vraagt of ze daarvoor willen tekenen, kun je garantie tot aan de deur krijgen. Niemand weet het, zelfs bestuurders niet."
Hoe het dan nu verder moet? "Gewoon doorgaan. Maar dat is ook geen oplossing voor vijf jaar", zegt Helmers. "Wat dan wel? Ik weet het niet. Ik hoef ook echt geen stap te maken naar een stal met driehonderd of vierhonderd koeien. Ik wil gewoon een toekomstbestendig bedrijf. Maar nu kun je geen enkel plan maken en dat is heel frustrerend."
NUjij: Uitgelichte reacties