GGD's waarschuwen richting krokusvakantie voor meisjesbesnijdenis in buitenland
"Als we erachter komen dat een moeder met slechts één dochter naar bijvoorbeeld Somalië wil afreizen, gaan alle seinen op rood", vertelt Marike Voormolen van GGD Noord- en Oost Gelderland aan NU.nl. "Want: meisjesbesnijdenis is kindermishandeling. Daar moeten we iets tegen doen."
In Nederland is meisjesbesnijdenis sinds 1993 verboden. De naar schatting 4.200 Nederlandse meisjes die de komende twintig jaar besneden dreigen te worden, ondergaan de ingreep daarom vooral in landen als Somalië, Jemen en Mali.
Om dat tegen te gaan, delen de GGD's informatiefolders in verschillende talen uit aan personen die van plan zijn om af te reizen naar zogenoemde risicogebieden. Zij kunnen daarin lezen dat ze bij terugkomst een boete of zelfs gevangenisstraf riskeren als ze een meisjesbesnijdenis hebben laten uitvoeren.
"Die folder kunnen deze reizigers ook laten zien aan oma's en tantes in de landen waar ze heen gaan", legt Dilsoz Amin van GGD Noord- en Oost-Gelderland uit. "Want juist die zetten hun familieleden uit Nederland soms onder druk om hun dochter toch te laten besnijden. Meer nog dan de mannen."
Dit moet je weten over vrouwelijke genitale verminking
Meisjesbesnijdenis is een ingreep aan de uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen zonder medische noodzaak.
De ingrijpendste vorm is vernauwing van de vaginale opening door de kleine of grote schaamlippen weg te snijden en aan elkaar te maken, met of zonder verwijdering van het zichtbare deel van de clitoris (infibulatie).
UNICEF schat dat wereldwijd zo'n 200 miljoen meisjes en kinderen zijn besneden. In Nederland gaat het volgens schattingen om zo'n 40.000 meisjes en vrouwen. De ingreep is strafbaar in ons land. Ook als je die in het buitenland hebt laten uitvoeren.
Besnijdenis van meisjes en vrouwen brengt gezondheidsrisico's met zich mee, zoals infecties, pijn bij het plassen en complicaties bij de bevalling. Maar ook kunnen slachtoffers trauma's en psychische klachten krijgen en minder plezier beleven aan seks.
Meisjesbesnijdenis wordt vaak in verband gebracht met het geloof, vooral de islam. Maar de Koran en de Bijbel vermelden deze vorm van verminking niet als religieus voorschrift.
Organisaties zijn extra alert rond schoolvakanties
De GGD's geven al jaren voorlichting om meisjesbesnijdenis te voorkomen. Ook biedt de organisatie hulp aan meisjes en vrouwen die wel zijn besneden. Dat doet ze samen met andere zorgverleners, zoals huisartsen.
Vooral rond schoolvakanties zijn de GGD's extra alert. De eerstvolgende vakantie - de krokusvakantie - begint op 18 februari.
Ook Pharos vraagt rond schoolvakanties aandacht voor meisjesbesnijdenis, zegt directeur Patricia Heijdenrijk tegen NU.nl. Dat expertisecentrum heeft onderzoek gedaan naar meisjesbesnijdenis in Nederland. Daaruit blijkt dat de strenge Nederlandse wetgeving ervoor zorgt dat de verboden ingreep in ons land weinig wordt uitgevoerd.
Het kan in een paar seconden gebeurd zijn.
Maar meisjesbesnijdenis komt niet alleen voor in bekende risicolanden als Somalië, Egypte, Ethiopië, Eritrea, Soedan en Irak, brengt Amin daar tegenin.
"We weten niet wat in Nederlandse badkamers gebeurt. Schaamlippen verwijderen kan heel snel, met een schilmesje. Alsof je een tomaat snijdt."
'We moeten vooral oma's en tantes bereiken'
De Koerdisch-Irakese Amin werd zelf als meisje slachtoffer van genitale verminking. Ze is een van de ruim tweehonderd zogenoemde 'sleutelpersonen' van de GGD. Dat houdt in dat ze een brug slaat tussen haar migrantengemeenschap en de GGD. Ahmed Ebrahim doet hetzelfde voor mensen die net als hij vanuit Soedan naar Nederland zijn geëmigreerd.
De sleutelpersonen bereiken gemeenschappen uit zeker zeven landen. "We moeten vooral oma's en moeders bereiken om meisjesbesnijdenis uit te bannen", zegt Amin over hun missie. "Maar ook mannen, opa's en broers."
Volgens Amin en Ebrahim zijn de meeste mannen uit landen waar meisjesbesnijdenis is toegestaan ertegen. "Maar ze maken hun vrouw of moeder vaak onvoldoende duidelijk dat besnijdenis een vrouw wat hen betreft niet geschikt maakt als huwelijkspartner", vertelt Ebrahim.
'Ik verlies mijn dochters geen seconde uit het oog'
Meisjesbesnijdenis is een hardnekkig probleem, waarbij sociale druk een rol speelt. Veel voorstanders zijn er volgens de GGD en andere experts bovendien echt van overtuigd dat ze hun dochter een betere toekomst geven door haar te laten besnijden.
Dat gaat soms zelfs zover dat familieleden meisjes ongevraagd besnijden wanneer ze op familiebezoek komen. Het gaat dan vaak om oma's en tantes, zegt Amin. Ebrahim verliest zijn dochters daarom geen seconde uit het oog als hij Soedan bezoekt. "Het kan in een paar seconden gebeurd zijn."
De Verenigde Naties organiseert daarom elk jaar op 6 februari Zero Tolerance Day, om vrouwelijke genitale verminking tegen te gaan. De VN vreest dat dit jaar 4,2 miljoen meisjes wereldwijd het risico lopen besneden te worden en roept in het bijzonder mannen op om mee te helpen dit te voorkomen.
"Het is mij na een gesprek met mijn broer gelukt om mijn schoonzus ervan af te laten zien haar dochter te laten besnijden", deelt Ebrahim een succesverhaal. "Het taboe onder mannen om meisjesbesnijdenis te bespreken wordt gelukkig steeds kleiner."
Dit kun je zelf doen tegen meisjesbesnijdenis
Vermoed je dat er sprake of dreiging van meisjesbesnijdenis is? Dan adviseert de overheid om daar melding van te maken bij Veilig Thuis, het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling.
NUjij: Uitgelichte reacties