Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Zondag 26 maart 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

DNA-onderzoek nazaten tot slaaf gemaakten ook zinvol vanwege erfelijke ziekten

Door Afran Groenewoud

07 feb 2023 om 05:01Update: 2 maanden geleden
nujij comment159 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Nazaten van tot slaaf gemaakten krijgen mogelijk gratis de gelegenheid om DNA-onderzoek te doen naar hun familiegeschiedenis. Een deel van hen wil in dat onderzoek ook graag het risico op erfelijke ziekten meenemen. Aan die kennis over mensen met deze achtergrond schort het nu, zeggen experts tegen NU.nl. Terwijl die wel heel waardevol kan zijn.

De Tweede Kamer wil dat DNA-onderzoek gratis wordt voor nazaten van tot slaaf gemaakte mensen die hun familiegeschiedenis willen weten. Dat kan de kennis over het koloniale verleden vergroten. Het is nog niet zeker dat het kabinet de wens van de Kamer gaat uitvoeren.

Nazaten van tot slaaf gemaakten zijn blij met de wens van de Kamer, zeggen ze tegen NU.nl. Ze zouden dan meteen ook onderzoek willen laten doen naar het risico op erfelijke ziekten die relatief vaak bij hen voorkomen.

Een voorbeeld is sikkelcelanemie, een erfelijke vorm van bloedarmoede. Die ziekte komt veel voor bij mensen die hun roots hebben in Afrika. Naar schatting een op de zeven personen met voorouders uit Afrika is drager van het gen dat de ziekte veroorzaakt.

Volg dit onderwerp

Volg koloniale geschiedenis

'Toegevoegde waarde als je toch al onderzoek doet'

Bart Biemond, hoogleraar hematologie aan het Amsterdam UMC, is voorstander van uitgebreider DNA-onderzoek bij nazaten van tot slaaf gemaakte mensen die dat willen. "Dat kan de bevolking helpen bij de opsporen van het risico op erfelijke aandoeningen die bij mensen met Afrikaanse wortels veel voorkomen", zegt hij.

Volgens Biemond is er meer aandacht nodig voor aandoeningen die vooral mensen treffen met een niet-witte huidskleur, zoals nazaten van tot slaaf gemaakten. 'Witte' ziekten die ongeveer evenveel voorkomen, zoals taaislijmziekte, krijgen veel meer aandacht én onderzoeksgeld.


Je moet snappen waar je 'ja' tegen zegt.
Marc van Mil, Universiteit Utrecht

Henk-Jan Guchelaar, hoogleraar klinische farmacie bij het Leids Universitair Medisch Centrum, bevestigt de toegevoegde waarde van DNA-onderzoek naar ziekten en zorgrisico's bij nazaten van tot slaaf gemaakte mensen. De gezondheidszorg in Nederland is niet altijd goed op hen ingericht.

"Genetische varianten hebben een relatie met etniciteit", zegt Guchelaar. "Uit eerder onderzoek dat ik heb gedaan bleek dat oorspronkelijke bewoners van Australië bepaalde geneesmiddelen minder goed konden verwerken dan witte Australiërs. Zoiets zou ook het geval kunnen zijn bij nazaten van tot slaaf gemaakte mensen."

  • Gratis DNA-onderzoek nazaten tot slaaf gemaakten: 'Eindelijk meer weten'
    Zie ookGratis DNA-onderzoek nazaten tot slaaf gemaakten: 'Eindelijk meer weten'

'Genetisch onderzoek naar je gezondheid kan veel impact hebben'

Niet iedereen ziet brood in het plan. Marc van Mil, universitair hoofddocent biomedische genetica aan de Universiteit Utrecht, vindt het een slecht idee om "twee totaal verschillende onderzoeken automatisch" aan elkaar te koppelen.

"Je moet snappen waar je 'ja' tegen zegt. Genetisch onderzoek naar je gezondheid kan veel impact hebben. Niet voor niets zit daar in het ziekenhuis een heel begeleidingsteam achter."

Van Mil zegt dat met één keer DNA-afname onderzoek kan worden gedaan naar zowel je familiegeschiedenis als je kans op erfelijke aandoeningen. Maar voor dat eerste onderzoek is vergelijkingsmateriaal nodig van andere mensen. Dat is niet voorhanden in een ziekenhuis dat kijkt of je erfelijke ziekten hebt. Voor vergelijkingsmateriaal moet je dus andere partijen inschakelen.

  • Medicijnen afstemmen op DNA blijkt 30 procent aan bijwerkingen te schelen
    Zie ookMedicijnen afstemmen op DNA blijkt 30 procent aan bijwerkingen te schelen

Expertisecentrum bevestigt ongelijkheid gezondheidszorg

Pharos, het landelijk expertisecentrum over gezondheidsverschillen, bevestigt het gebrek aan kennis over ziektebeelden die te maken hebben met etniciteit, huidskleur of sociale afkomst.

Ook vooroordelen en discriminatie kunnen meespelen bij een gezondheidszorg die onvoldoende aansluit op de behoeften van mensen met een migratieachtergrond. Nazaten van tot slaaf gemaakten behoren tot die groep.

"Denk aan smeersels tegen huidziekten die niet goed werken op een donkere huid", stelt nazaat Jacintha Groen-Stewart. "Het zou goed zijn om dit recht te zetten door meer te weten te komen over de genetische oorsprong van Nederlanders met Afrikaanse wortels."

  • Een komma, geen punt: de plannen van het kabinet na excuses voor de slavernij
    Zie ookEen komma, geen punt: de plannen van het kabinet na excuses voor de slavernij
Beeld: Getty Images
nujij comment159 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

DNAGezondheidBinnenlandKoloniale geschiedenis


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment159 reacties

Net binnen

  • 06:57
    Nog zeker vier vermisten na ontploffing chocoladefabriek in VS
  • 06:31
    VideoWanneer kan de kachel weer lekker hoog zonder klimaatschuldgevoel
  • 06:01
    Honduras verbreekt per direct betrekkingen met Taiwan
  • 05:30
    Weerbericht: Veel bewolking, een aantal buien en lagere temperaturen

Meest gelezen

  • 1
    Rusland stalt tactische kernwapens bij buurland en bondgenoot Belarus
  • 2
    Cabaretier Theo Maassen stuurt peuter de zaal uit tijdens voorstelling
  • 3
    De Ligt en Verbruggen terug bij Oranje na virus, Geertruida en De Vrij naar huis
  • 4
    Zomertijd: Waarom we de klok vannacht een uur vooruitzetten
  • 5
    Reese Witherspoon gaat scheiden na huwelijk van bijna twaalf jaar


Nieuwsvideo's

  • Waarom wereldwijd wordt gezocht naar deze munitie voor Oekraïne
    Waarom wereldwijd wordt gezocht naar deze munitie voor Oekraïne
  • Monumenten wereldwijd in het donker vanwege Earth Hour
    Monumenten wereldwijd in het donker vanwege Earth Hour
  • Weerman geëmotioneerd als tornado stad in Mississippi treft
    Weerman geëmotioneerd als tornado stad in Mississippi treft
  • Kökçü scoort met fraai afstandsschot voor Turkije tegen Armenië
    Kökçü scoort met fraai afstandsschot voor Turkije tegen Armenië

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden