
NU+ Mina Verton overleefde de Watersnoodramp: 'Oma verdween in de golven'
"We zaten op het dak van de schuur en toen ik 's middags over de nok keek, zag ik dat de boerderij van mijn oma er niet meer stond. Ze dreef op een vlot, samen met mijn oom Pau en de huishoudster. Even later zag ik ze niet meer. Ze waren verdwenen in de golven."
Het zijn de herinneringen van Mina Verton aan de Watersnoodramp van 1953. Ze heeft haar verhaal als vrijwilliger in het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk al honderden keren verteld. "Maar elke keer weer zie ik ertegenop. Ik ben er ook altijd moe van."
Toch vertelt ze ook nu wat ze meemaakte in die rampnacht zeventig jaar geleden. "Ik vind dat iedereen het moet weten."
'Het water kwam als een grote grauwe massa'
Op 1 februari 1953 wordt de dan twaalfjarige Verton (ze heet dan nog Kooijman, haar meisjesnaam) om 6.00 uur gewekt door haar neven. Die zijn vanuit het dorp Ouwerkerk, dat aan zee ligt, naar het verder in het binnenland gelegen Nieuwerkerk gekomen.
Overal op het eiland Schouwen-Duiveland heeft het water dan al gaten in de dijk geslagen. De kerkklokken luiden als teken dat een ramp zich voltrekt. Snel probeert de familie Kooijman spullen naar boven te brengen.
"Maar het water steeg zo snel. Het kwam als een grote, grauwe massa uit Ouwerkerk aangestormd", vertelt Verton. Ze vlucht met haar familie naar zolder en ziet daar aan het begin van de middag de eerste mensen op vlotjes voorbijdrijven.
Die mensen wijzen de familie op de zolder erop dat een sterke stroom het huis ondermijnt. Omdat het huis begint te schudden, vlucht de familie naar het dak van de schuur, dat een halve meter hoger ligt.
"Ik was de laatste die het haalde. Een vrouw die we eerder gered hadden, haalde het niet. We hebben nog een touw naar haar gegooid, maar ze had de krachten niet meer. Die vrouw was de eerste die ik zag verdrinken."

Een nacht lang drijvend op wrakhout
Wat Verton vanaf het dak van de schuur zag, noemt ze "onbeschrijfelijk". "Je zag heel veel mensen voorbijdrijven. De een op stro, de ander op een plank of balk. We hoopten dat de schuur zou blijven staan."
Waar de eerste vloed een groot deel van Zuidwest-Nederland onder water zet, veroorzaakt de tweede vloed op zondagmiddag een nieuwe ramp. Het water komt nog hoger te staan en veel mensen komen om.
De schuur waarop Verton met haar ouders, twee broers en zusje zit, stort in. "Het schuurdak brak in stukken. Met mijn zusje van vijf, mijn broer en mijn moeder zat ik op het middenstuk. Mijn vader zat apart en ook mijn andere broer Han zat apart."
We waren helemaal onderkoeld en uitgeput.
"We dreven de donkere nacht in. Het hagelde en het was ijskoud. Ik zat min of meer in het water. Ik moest voor mijn zusje van vijf zorgen en ze zat bij mij op schoot. Achteraf nog niet zo verkeerd, want zo kreeg je nog een beetje warmte van elkaar."
"Elk moment konden we omslaan. Die donkere nacht was vreselijk. Overal hoorde je mensen psalmen zingen en om hulp roepen. We hebben nog een vrouw gered die al in het water lag, maar veel kon je niet doen."
'Een wonder dat we aan land wisten te komen'
Na een nacht lang drijven bereiken Verton, haar moeder, haar broer en haar zusje een binnendijk. Daar klauteren ze op. Al was dat nog wel een hele klus. "Er lag 20 meter aan wrakhout en dode beesten voor. We waren natuurlijk helemaal onderkoeld en uitgeput. Ik denk dat we planken gelegd hebben en eroverheen zijn gekropen. Voor mij is het zo'n groot wonder dat we daar aan land wisten te komen."
Na even te hebben gelegen, strompelen ze ("je kon niet meer normaal bewegen") naar een huisje. Om dat te bereiken, moeten ze ook nog over een gat in de binnendijk, waar ze met touwen overheen komen.
In het huisje verblijven ze met honderd anderen. Ook haar vader komt Verton daar weer tegen. "Hij was op een klomp hooi blijven drijven. Hij had nog iemand geholpen en daarbij waren alle pezen in zijn hand doorgesneden. Het water was zwaar verontreinigd, dus die hand begon al flink op te zetten."
"We hebben in doodsangst gezeten", zegt Verton. "We waren toen zo bang dat het water weer zou komen."

Schippers pikken mensen op
Op dinsdagmiddag - 2,5 dag nadat de dijken zijn doorgebroken - neemt een helikopter de mensen mee die er het ergst aan toe zijn. Ook Vertons vader gaat mee. Pas dinsdagavond wordt Verton samen met haar moeder, zusje en broer opgepikt door schippers uit Yerseke. Ze hebben dan al bijna drie dagen niet gegeten en gedronken.
Ze worden naar een grote hal in Goes gebracht en vinden onderdak bij mensen in die stad. Wekenlang gaan Verton en haar moeder drie keer per dag naar het Rode Kruis om op lijsten te kijken of haar broer Han is gevonden.
"Drie maanden lang heeft m'n moeder gehoopt dat hij ergens anders was aangekomen, want het was natuurlijk één chaos. Maar na drie maanden moest mijn vader hem identificeren. Toen pas was hij gevonden. Zijn vlot was tegen een boom gevaren en omgeslagen. Hij kon heel goed zwemmen en iemand die het had zien gebeuren, vertelde later dat hij nog heeft geprobeerd op een ander vlot te komen. Maar hij is van de kou omgekomen."
Oma van Verton is nooit meer teruggevonden
Vertons oma is nooit meer teruggevonden. Ze is een van de meer dan honderd vermisten van wie nooit een lichaam is gevonden.
Aan haar omgekomen broer Han denkt Verton nog vaak. "Hij was net zo oud als mijn man geweest. Dan denk ik: och, je was nu ook 85 geweest. Wat voor man zou je zijn geworden?"
Na de Watersnoodramp is Verton ook altijd bang geweest voor storm. "De ramp is een teken van het feit dat we in een land wonen dat beschermd moet blijven tegen de zee. Als het hard waait, slaap ik slecht. Het is misschien een trauma."
Verton heeft meerdere mensen voor haar ogen zien verdrinken en verloor verschillende familieleden bij de Watersnoodramp. Toch pakte ze haar leven weer op. "Je kan niet blijven hangen in iets wat is geweest. Je moet weer vooruit. Ik ben zo dankbaar dat ik het er levend van af heb gebracht. Mijn broer niet en vriendinnetjes ook niet. Dan moet je proberen nog iets te maken van je leven en iets te betekenen voor een ander."
Ga gratis verder
Log in of registreer gratis op NU.nl en krijg toegang tot extra artikelen
NUjij: Uitgelichte reacties