Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Donderdag 23 maart 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl

Keuzevrijheid zwangere vrouwen in gedrang door problemen in verloskundesector

Door Linda van Beest

29 jan 2023 om 09:10Update: 2 maanden geleden
nujij comment893 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Bevallen waar en hoe je wil is in veel gevallen niet meer vanzelfsprekend. Het tekort aan verpleegkundigen houdt aan het takenpakket van verloskundigen blijft groeien. "De keuzevrijheid van zwangere vrouwen komt daarmee in het gedrang", zegt een woordvoerder van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) tegen NU.nl.

Zoals in heel veel sectoren kampt ook de zorg met grote capaciteitstekorten in het ziekenhuis. Er zijn simpelweg te weinig verpleegkundigen die kunnen zorgen voor zwangere vrouwen.

Vorig jaar moest de verlosafdeling in het OLVG, locatie Oost in Amsterdam zelfs even sluiten. Inmiddels is de afdeling weer geopend, "maar het personeelstekort is nog niet opgelost", zegt een woordvoerder van het ziekenhuis.

Het kan daarom zo zijn dat bevallen in het ziekenhuis, of zelfs de stad, van je eerste keuze niet mogelijk is, schrijft het OLVG op zijn website. Volgens de KNOV komt de keuzevrijheid van vrouwen daarmee in het gedrang.

Verschillen in de verloskundige zorg

  • Eerste lijn thuis: gezonde vrouwen met een goedlopende zwangerschap die thuis bevallen onder begeleiding van hun eigen verloskundige.
  • Eerste lijn ziekenhuis: gezonde vrouwen met een goedlopende zwangerschap die ervoor kiezen om in een ziekenhuis of geboortecentrum te bevallen onder begeleiding van hun eigen verloskundige.
  • Tweede lijn ziekenhuis: vrouwen met een medische indicatie die in het ziekenhuis bevallen onder begeleiding van een gynaecoloog en een klinisch verloskundige.

Ziekenhuizen overleggen onderling voor plaatsing patiënten

Vaak willen vrouwen in het ziekenhuis bevallen. Maar daar is vaak geen plek, ook niet als je wel een medische indicatie hebt. "Er is niet altijd plek in het ziekenhuis van voorkeur, maar we proberen door te overleggen met andere ziekenhuizen in de provincie zoveel mogelijk plek te maken zodat patiënten toch in een ziekenhuis terecht kunnen".

"Daardoor komt het soms voor dat patiënten langer moeten rijden naar een ziekenhuis verder uit de buurt", zegt de woordvoerder van het KNOV. Naast die verminderde keuzevrijheid is er ook minder tijd voor de zorg voor zwangere vrouwen. Niet alleen door personeelstekort, maar ook doordat de zogenoemde zorgzwaarte groter is geworden: verloskundigen krijgen steeds meer taken op hun bord en daar ervaren zwangere mensen de gevolgen van.

"Goede zorg gaat niet meer alleen over medische begeleiding. Verloskundigen spelen nu ook een actievere rol bij factoren als leefstijl, psychische problemen en schulden. Daarnaast is het belangrijk om een vertrouwensband op te bouwen", zegt Ank de Jonge, hoogleraar Verloskundige Wetenschap. Ze zijn dus meer tijd kwijt aan één zwangere.

Maar die tijd hebben ze volgens De Jonge niet. "Terwijl het juist belangrijk is dat er meer tijd voor de zorg komt." Uit onderzoek blijkt namelijk dat zwangere vrouwen die continue begeleiding krijgen, minder vragen om pijnstilling en minder complicaties hebben. Daardoor zou het aantal medische indicaties dalen en daarmee ook de druk op de tweedelijnszorg.

Een overzicht van waar vrouwen hun bevalling beginnen en eindigen. De meeste zwangeren bevallen dus met een medische indicatie in het ziekenhuis.
Foto: Bart-Jan Dekker

Meer vrouwen in ziekenhuis door inleidingen vanaf 41 weken

Maar het aantal medische indicaties stijgt juist. Als gevolg daarvan moeten of willen steeds meer vrouwen in het ziekenhuis bevallen. Maar die plekken liggen dus niet voor het oprapen. Als je een medische indicatie krijgt, word je van de eerste- naar de tweedelijnszorg gestuurd.

Vrouwen die worden ingeleid, krijgen automatisch een medische indicatie. Wanneer een vrouw 41 weken zwanger is, krijgt ze een aanbod voor een inleiding. "Dat gaat over heel veel vrouwen, want zeker 20 procent van de zwangerschappen duurt 41 weken.

Die vrouwen liggen langer in het ziekenhuis en houden dus een bed bezet", zegt De Jonge. "De vraag is hoeveel de richtlijn, die sinds februari 2021 geldt, iets oplevert voor de gezondheid van zowel de moeder als het kind. En hoe dat in verhouding staat tot de tijd die deze zorg kost."

Wanneer krijgt een zwangere een medische indicatie?

  • Bij zorgen over de ontwikkeling van de baby, zoals een lage hartslag.
  • Bij zorgen over de zwangerschap voor de vrouw, zoals een hoge bloeddruk.
  • Als de vrouw een (ernstige) aandoening heeft, zoals diabetes.
  • Als de vrouw om pijnstilling vraagt.
  • Als er problemen vóór of tijdens de bevalling ontstaan.
  • Als de zwangere eerder een keizersnede heeft gehad.

Meer complicaties door ongezonde leefstijl

Naast medische indicaties zijn er ook meer complicaties bij zwangere vrouwen. Dat komt doordat we ongezonder leven, stelt Ageeth Rosman, lector Audit en Registratie in de perinatale zorg. "We zijn dikker en er zijn meer vrouwen met ziektes als diabetes. Daardoor stijgt de vraag naar ziekenhuisplekken verder."

De toename van patiënten in de tweedelijnszorg komt ook doordat vrouwen steeds later zwanger worden en iets vaker keizersnedes krijgen. Kortom: minder plaatsen, minder tijd, meer patiënten en steeds minder vrijheid voor zwangere vrouwen om te kiezen waar ze willen bevallen.

Vanwege het aanhoudende personeelstekort zijn er verschillende kritieken op het zorgbeleid van de overheid. Zo zou het kabinet teveel kijken naar het sterftecijfer na de geboorte en niet genoeg naar de inrichting van de zorg.

Maar er is wel een landelijk dashboard voor geboortezorg opgesteld waarop je kunt zien waar er nog plek is. Dat lost het tekort niet op, maar daarmee kun je eerder zien waar je terecht kan, waardoor verwachtingen kunnen worden aangepast. "Dat is natuurlijk niet ideaal, maar toch zijn de meeste moeders achteraf blij met hun bevallingservaring", aldus Rosman.

Er is een lichte stijging in het aantal keizersnedes.
Foto: Bart-Jan Dekker

Rectificatie: In een eerdere versie van dit artikel werden enkele quotes en beweringen van de GeboorteBeweging aangehaald. Achteraf bleek deze instantie (en de daarbij behorende beweringen) niet volledig representatief. Daarom is dit artikel aangepast.

Eerder

  • 26 dec 2022 om 18:39
    Kinder-ic's liggen vol door toenemend aantal besmettingen met het RS-virus
    Kinder-ic's liggen vol door toenemend aantal besmettingen met het RS-virus
  • 12 jan 2023 om 17:44
    Gezinnen krijgen soms minder kraamzorg door personeelstekort
    Gezinnen krijgen soms minder kraamzorg door personeelstekort
  • 14 dec 2022 om 20:07
    Kwaliteit van sperma gaat al jaren achteruit: 'Of dat erg is weten we niet'
    Kwaliteit van sperma gaat al jaren achteruit: 'Of dat erg is weten we niet'
  • 16 nov 2022 om 19:43
    Over half jaar meer duidelijk over gratis kinderopvang, ondanks personeelstekort
    Over half jaar meer duidelijk over gratis kinderopvang, ondanks personeelstekort
Beeld: Getty Images
nujij comment893 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

ZorgGezondheidKind & GezinBinnenland

NUjij: Uitgelichte reacties

John_William_dddefa
29 jan 2023 om 11:47
Wow ik schrik hier wel van, had altijd gedacht dat men in het ziekenhuis kan bevallen met goede zorg achteraf. Mijn vrouw is pas in Noorwegen bevallen en daar bel je naar het ziekenhuis zodra de weeen beginnen, dan mag je komen. Netjes een mooie kamer vrijgemaakt met bad en de kamer is zo net als thuis gemaakt. Er zijn twee verloskundigen en de arts wordt er alleen bijgehaald als er complicaties zijn. Na de bevalling mochten we zo lang blijven als we wilden. Een uur of 3 later konden we naar het kraam hotel waar we 4 dagen bleven. Alles betaald inclusief 4 maaltijden per dag. Daarna naar huis. De man krijgt 2 weken verlof en als gezin krijg je tot 58 weken verlof. Minimaal 3 maanden voor beide partners, de rest mag je verdelen. Dit zou de norm MOETEN zijn.
Respect: 👍 16Reacties: 💬 3
Reageer
Bassie12345
Huisarts
29 jan 2023 om 10:40
Binnen de verloskundige zorg moeten we volop gaan inzetten op poliklinisch bevallen i.p.v. thuis. Maatschappelijke ontwikkelingen (oudere leeftijd van moeder, meer obesitas, toenemende vraag om pijnstilling, minder risico's willen accepteren) vragen hierom. Bevallen blijft immers een risicovolle medisch gebeurtenis voor moeder & kind. Vraag is of thuis bevallen minder veilig is en vraag is tegen welke risico's je dat wilt omdat dat om wat voor reden dan ook prettiger is. Er valt over veiligheid van thuisbevallingen te discussiëren. In Nederlandse studies wordt het verschil met een (poli)klinische niet duidelijk. Grote internationale studies laten simpelweg zien dat een thuisbevalling NIET veilig is, maar situaties in verschillende landen zijn onvergelijkbaar. In NL heeft een ambulance een korte aanrijtijd en kan een patiënte worden gestabiliseerd ter plaatste. Bovendien ben je binnen afzienbare tijd op de operatietafel. Vergelijk dat eens met de VS waar afstanden groot kunnen zijn.
Respect: 👍 14Reacties: 💬 4
Reageer
nujij commentBekijk alle reacties


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment893 reacties

Net binnen

  • 20:48
    Dit weten we over de virusuitbraak bij Oranje: kans op meer afvallers, staflid ziek
  • 20:46
    Van Gerwen nipt te sterk voor Wright in eerste ronde Premier League Newcastle
  • 20:31
    VideoVogelaars trekken naar Franeker voor zeldzame alpengierzwaluw
  • 20:16
    Trans atleten mogen niet meer meedoen aan internationale vrouwenwedstrijden

Meest gelezen

  • 1
    Virus teistert Oranje: De Ligt, Gakpo, Botman, Veerman en Verbruggen naar huis
  • 2
    Beethovens haren onthullen dat alcohol niet enige oorzaak van zijn dood was
  • 3
    Met tandenborstel ontsnapte gevangenen VS betrapt bij pannenkoekenrestaurant
  • 4
    Prijzen blijven nog wel even stijgen, maar het ergste is volgens DNB achter de rug
  • 5
    NU+Binnenkort geen nieuwe ijstijd: acht hardnekkige klimaatmisverstanden


Nieuwsvideo's

  • Vogelaars trekken naar Franeker voor zeldzame alpengierzwaluw
    Vogelaars trekken naar Franeker voor zeldzame alpengierzwaluw
  • Hardloper helpt vrouw uit brandende Amerikaanse hotelkamer te springen
    Hardloper helpt vrouw uit brandende Amerikaanse hotelkamer te springen
  • Koeman over ziektegolf bij Oranje: 'Niet gevloekt, wel geschrokken'
    Koeman over ziektegolf bij Oranje: 'Niet gevloekt, wel geschrokken'
  • Drone filmt kunstburcht voor dassen langs spoor in Molkwerum
    Drone filmt kunstburcht voor dassen langs spoor in Molkwerum

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Spellen
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Cookie instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden