Volgens de groep, die na deze eerste publicatie periodiek gaat melden hoe de publieke dienstverlening ervoor staat in Nederland, is daarvoor een duidelijke oorzaak. Er zijn een hoop ingewikkelde regels en er is veel stapeling van beleid.

"Complexe wetgeving zorgt ervoor dat burgers en ondernemers vastlopen in het systeem", schrijft de groep onder leiding van Abdeluheb Choho. Hij is algemeen directeur van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De conclusies komen overeen met het rapport over uitvoeringsproblemen waarmee een Kamercommissie in 2021 kwam.

Voor de uitvoering van wetten en beleid is de laatste tijd veel aandacht in politiek Den Haag, onder meer naar aanleiding van het toeslagenschandaal. Uitvoerders zijn de loketten waar burgers in aanraking komen met de overheid.

Die uitvoerders zijn daarom belangrijk voor het vertrouwen in de overheid. Maar burgers komen in sommige gevallen klem te zitten en zien door de ingewikkelde wetten en de toename van het aantal regels "door de bomen het bos niet meer". Ambtenaren hebben daardoor meer werk, terwijl er juist een tekort aan mensen is. In veel gevallen gaat het overigens wel goed, benadrukken de ambtenaren uit de groep die aan de Staat van de Uitvoering werkte.

Er moet volgens de groep, die ook onder meer het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) vertegenwoordigt, "eerder en beter worden samengewerkt tussen politiek, beleid en uitvoering". De Kamer en het kabinet moeten volgens de ambtenaren "de fundamentele weeffouten in het onderliggende systeem van beleid maken en uitvoeren" tegen het licht houden.

De Staat van de Uitvoering is in het leven geroepen naar aanleiding van het rapport van de Kamercommissie uit 2021. Hoewel het kabinet sindsdien goede stappen heeft gezet, maken de leden zich "ernstig zorgen over de toekomstbestendigheid van onze dienstverlening".

Waar wetten steeds ingewikkelder worden en de politiek "torenhoge ambities" heeft, komt er te weinig geld vrij om de uitvoering en dienstverlening te verbeteren. Bovendien is de informatievoorziening nog altijd niet op orde. "IT-systemen zijn verouderd en de gegevensuitwisseling is onvoldoende om burgers en ondernemers goed te helpen", aldus de stuurgroep.

Door de focus op maatwerk (individuele oplossingen voor individuele gevallen) verwachten mensen steeds vaker dat het mogelijk is om van standaardregels af te wijken. De Nationale ombudsman concludeerde al eerder dat maatwerk te vaak wordt ingezet als oplossing voor slecht beleid.

De Staat van de Uitvoering is woensdag uitgereikt aan Kamervoorzitter Vera Bergkamp (D66). "Het is in Nederland niet eerder voorgekomen dat de uitvoeringsorganisaties zelf en in Den Haag een dergelijk signaal aan de politiek afgeven", zegt de groep.