In 2023 is het precies 150 jaar geleden dat er een echt einde kwam aan de slavernij binnen het Koninkrijk. Elk jaar wordt die afschaffing op 1 juli herdacht en gevierd in Nederland, Suriname en de Cariben. In Suriname gebeurt dat onder de naam Ketikoti en in de Cariben heet de dag Dia di Abolishon. Sommigen zien liever dat Nederland volgend jaar op die dag excuses maakt.

De brief is ondertekend door de voorzitters van het Nationaal instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee), het Platform Slavernijverleden en -Erfenis van Curaçao (PSHS), het Nationaal Comité Slavernijverleden Suriname en Fundashon Museo Tula en een adviseur van het Aruba Adviescollege Slavernijverleden.

Ze hebben de brief gestuurd naar minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) en staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering). Hun "sterke voorkeur" gaat uit naar het uitspreken van de excuses op 1 juli 2023.

Mocht het kabinet toch vasthouden aan 19 december als datum, dan gaan de ondertekenaars van de brief ervan uit dat ze "volwaardige" inspraak hebben in het proces om het leed van de tot slaaf gemaakten en hun nazaten te herstellen.

Op het Catshuis in Den Haag is donderdagochtend overleg over de aanstaande excuses van het kabinet. Premier Mark Rutte en enkele kabinetsleden spreken dan met organisaties en vertegenwoordigers van het Caribisch deel van het Koninkrijk en Suriname.

Nederland wil op 19 december op acht plekken wereldwijd namens de Staat excuses maken voor het Nederlandse slavernijverleden. Een van die plekken is de voormalige kolonie Suriname.

Op de plannen van het Nederlandse kabinet kwam veel kritiek van Surinaamse en Nederlands-Surinaamse belangenorganisaties. Ons land zou de plannen gehaast en op eigen houtje hebben doorgedrukt.

Twee prominente slavernijorganisaties hadden premier Mark Rutte tijdens zijn werkbezoek aan Suriname in september juist het tegenovergestelde geadviseerd. Ze willen dat de nazaten van tot slaaf gemaakte Surinamers zich ook echt kunnen vinden in de tekst en inhoud van de excuses.

Daar is volgens de slavernijorganisaties van tevoren overleg tussen Nederland en Suriname voor nodig. Op die manier zal het draagvlak onder de nazaten van tot slaaf gemaakte mensen toenemen. Zonder draagvlak zouden de excuses geen waarde hebben.